Saltu al enhavo

Traŭpedoj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Traŭpedoj

Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia
Filumo: Ĥorduloj Chordata
Klaso: Birdoj Aves
Ordo: Paseroformaj Passeriformes
Subordo: Paseroj Passeri
Familio: Traŭpedoj Thraupidae

Multaj: vidu tekston

Aliaj Vikimediaj projektoj
vdr
Chlorornis riefferii

La Traŭpedoj (Traupidae), komune nomitaj tanagroj, estas precipe neotropisa specioriĉa kaj formriĉa familio el la ordo de la Paseroformaj birdoj (Passeriformes). Antaŭe la fakuloj enordigis ilin kiel subfamilion Thraupinae al la Emberizedoj (Emberizidae)

Disvastiĝo

[redakti | redakti fonton]

Traŭpedoj troviĝas ekskluzive en Ameriko kaj sur la insuloj en la Kariba Maro kaj loĝas precipe en la arbokronoj en la arbaroj. La plej multaj specioj vivas en la tropikaj regionoj en Sudameriko kaj estas nemigrantaj birdoj. Nur kvar specioj ekloĝis en regionoj norde de Meksiko.

Rekoniloj

[redakti | redakti fonton]

La plumaro estas bunta kaj atentofrape kolora, kaj la birdoj disponas pri bone evoluintaj kruroj, kiuj faciligas la vivon en la arboj. Ilia kantado estas ne tre impona, ne forte evoluis. Tamen ĉe la genro Rhodinocichla rosea la kantado estas bone evoluinta.

Ili nutras sin prefere per insektoj. Ofte ili sekvas la trakojn de la Migraj formikoj (Ecitoninae) kaj kaptas la ekfuĝantajn insektojn.

Ili konstruas plejparte pelvetoformajn nestojn sur arboj kaj arbustoj; sed ankaŭ estas specioj, kiuj konstruas fermitajn nestojn kun enirejo flanka. La ovaro konsistas el unu ĝis kvin ovoj.

Taksonomio

[redakti | redakti fonton]
Piranga olivacea
Ramphocelus bresilius
Sporophila bouvreuil

La familion Thraupidae unue enkondukis (kiel subfamilion Thraupinae) germana ornitologo Jean Cabanis. La tipa genro estas Thraupis.[1][2]

Oni apartenigas Traŭpedojn al pli granda senranga taksono naŭprimaraj kantobirdoj en subordo Passeri, kiu enhavas na pli ol 800 birdoj el diversaj familioj. Antaŭ apero de molekula filogenetiko la sistematikistoj de tiu ĉi grupo baziĝas plejaprte je nutraĵaj preferoj kaj respondaj morfologiaj adaptaĵoj. Nektarmanĝulojn oni apartenigis al familio Cerebedoj, semmanĝulojn kun larĝaj bekoj al Kardinaledoj, semmanĝuloj kun pli mallarĝaj kaj mezgrandaj bekoj al Emberizedoj, insektomanĝulojn al Ikteredoj, kaj fruktomanĝulojn al Traŭpedoj.[3] Tiu ĉi klasado dekomence havis problemojn, ĉar klasadoj surbaze de aliaj morfologiaj ĥarakterizaĵoj produktis malsamajn sistematikojn.[4] Ekde la lasta jardeko de la 20-a jarcento serio de molekulfilogenetikaj esploroj kondutis al tuta reorganizo de antaŭa sistematiko de kantobirdaj familioj. Interalie, laŭ nuna sistematiko al Traŭpedoj apartenas kaj semmanĝulojn kun larĝaj kaj mallarĝaj bekoj, kaj nektarmanĝulojn, kaj insektomanĝulojn, kaj fruktmanĝulojn.[3] Unu konsekvenco de tiu ĉi rekonfiguro de familioj estas ke kutimaj nomoj de multaj specioj ofte ne kongruas kun la familio, ekzemple birdoj el genro Chlorothraupis estas kutime nomataj tanagroj, kvankam la genro apartenas al Kardinaledoj, kaj kelkaj specioj el Traŭpedoj estas nomataj fringoj aŭ kardinaloj.[5]

Plue la sistematiko de Traŭpedoj estas reviziita post molekulfilogenetika esploro publikigita en 2014, kiu montris ke kelkaj en tracidiaj genroj de la familio ne estas monofiletikaj.[3] Post la revizio estis enkondukitaj 6 novaj genroj, 11 estis rekreitaj kaj 7 forigitaj.[6][5]

Sistematiko

[redakti | redakti fonton]

Laŭ la plej freŝa sistematiko el jaro 2023, la familio enhavas 386 dividitajn je 105 genroj kaj 15 subfamilioj.[3][5]

Catamblyrhynchinae

[redakti | redakti fonton]

Pluŝĉapulo ne havas proksimajn parencojn kaj nun estas konsiderata ĝia propra subfamilio. Antaŭe oni konsideris ĝin aŭ aparta familio Catamblyrhynchidae aŭ subfamilio Catamblyrhynchinae en familio Emberizidae .[3]

Bildo Genro Specioj
Catamblyrhynchus Lafresnaye, 1842

Orchesticinae

[redakti | redakti fonton]

Du unuspeciaj genroj kun larĝaj kaj dikaj bekoj. Antaŭe Parkerthraustes apartenis al Cardinalidae.

Bildo Genro Specioj
Orchesticus Cabanis, 1851
Parkerthraustes Remsen, 1997

Nemosiinae

[redakti | redakti fonton]

Brilkoloraj sekse duformaj birdoj kiuj formas unuspeciajn birdarojn

Bildo Genro Specioj
Nemosia Vieillot, 1816
Cyanicterus Bonaparte, 1850
Sericossypha Lesson, 1844
Compsothraupis Richmond, 1915

Emberizoidinae

[redakti | redakti fonton]

Herbejaj birdoj, antaŭe apartenataj al Emberizidae.

Bildo Genro Specioj
Coryphaspiza G.R. Gray, 1840
Embernagra Lesson, 1831
Emberizoides Temminck, 1822

Porphyrospizinae

[redakti | redakti fonton]

Birdoj kun flavaj bekoj. La blua flavbeka fringo (Rhopospina caerulescens) antaŭe apartenis al Cardinalidae, ĉiuj aliaj al Emberizidae.

Bildo Genro Specioj
Incaspiza Ridgway, 1898
Rhopospina Cabanis, 1851

Hemithraupinae

[redakti | redakti fonton]

Sekse duformaj birdoj, multaj el kiuj havas flavajn kaj nigrajn kolorojn en plumaro. Krom genro Heterospingus ĉiuj havas longajn kaj maldikajn bekojn.

Bildo Genro Specioj
Chlorophanes Reichenbach, 1853
Iridophanes Ridgway, 1901
Chrysothlypis Berlepsch, 1912
Heterospingus Ridgway, 1898
Hemithraupis Cabanis, 1850

Sekse duformaj birdoj, kutime iĉoj estas pli bluaj kaj inoj pli verdaj.

Bildo Genro Specioj
Tersina Vieillot, 1819
Cyanerpes Oberholser, 1899
Dacnis Cuvier, 1816

Saltatorinae

[redakti | redakti fonton]

Plejparte arbaraj birdoj kun longaj vostoj kaj dikaj bekoj. Antaŭe apartenis al Cardinalidae.

Bildo Genro Specioj
Saltatricula Burmeister, 1861
Saltator Vieillot, 1816

Coerebinae

[redakti | redakti fonton]
Klasika bildo pri diverseco de Darvinaj fringoj.

Tio ĉi subfamilio enhavas la tribon Geospizini, grupon de birdoj konataj kiel Darvinaj fringoj endemiaj en Galapagoj kaj Kokosa Insulo. Ĝuste laŭ observoj de tiuj ĉi birdoj Karolo Darvino formis sian teorio de evoluo.

Preskaŭ ĉiuj specioj en tiu ĉi subfamilio laŭ pli malnovaj sistematikoj apartenis al Emberizidae. La esceptoj estis banana sukerbirdo kiu apartenis al Parulidae kaj oranĝa sukerbirdo kiu dekomence estis en Traŭpedoj. Birdoj de tiu ĉi subfamilio konstruas nestojn kun tegmento kaj flanka enirejo. Laŭ furaĝaj kutimoj la birdoj diversas: la subfamilio inkludas kaj nektarmanĝulojn (Coereba, Euneornis), kaj semmanĝulojn (Geospiza, Loxigilla, Tiaris), kaj insektmanĝulojn (Certhidea).[3]

Bildo Genro Specioj
Coereba Vieillot, 1809
Tiaris Swainson, 1827
Euneornis Fitzinger, 1856
Melopyrrha Bonaparte, 1853
Loxipasser Bryant, 1866
Phonipara Bonaparte, 1850
Loxigilla Lesson, 1831
Melanospiza Ridgway, 1897
Asemospiza Burns, Unitt, & Mason, 2016

Darvinaj fringoj:

Bildo Genro Specioj
Certhidea Gould, 1837
Platyspiza Ridgway, 1897
Pinaroloxias Sharpe, 1885
Camarhynchus Gould, 1837
Geospiza Gould, 1837

Tachyphoninae

[redakti | redakti fonton]

Plejparte malaltaĵaj birdoj. Multaj specioj havas ornamajn plumojn, ekzemple krestojn kaj rimarkeblan seksan duformismon.[3]

Bildo Genro Specioj
Volatinia Reichenbach, 1850
Conothraupis Sclater, PL, 1880
Creurgops Sclater, PL, 1858
Eucometis Sclater, PL, 1856
Trichothraupis Cabanis, 1851
Heliothraupis Lane et al., 2021
Loriotus Jarocki, 1821
Coryphospingus Cabanis, 1851
Tachyphonus Vieillot, 1816
Rhodospingus Sharpe, 1888
Lanio Vieillot, 1816
Ramphocelus Desmarest, 1805

Sporophilinae

[redakti | redakti fonton]

Semmanĝuloj kaj semfringoj, antaŭe apartenigitaj al Emberizidae. Unu genro Sporophila, kiu absorbis iamajn genrojn Dolospingus kaj Oryzoborus.

Bildo Genro Specioj
Sporophila Cabanis, 1844

Poospizinae

[redakti | redakti fonton]

Parto de subfamilio antaŭe estis en Emberizidae. Kelkaj specioj nomiĝas Inkaj fringoj, kvankam ne tre parencaj al genro Incaspiza.

Bildo Genro Specioj
Piezorina Lafresnaye, 1843
Xenospingus Cabanis, 1867
Cnemoscopus Bangs & Penard, 1919
Pseudospingus Berlepsch & Stolzmann, 1896
Poospiza Cabanis, 1847
Kleinothraupis Burns, Unitt, & Mason, 2016
Sphenopsis Sclater, 1862
Thlypopsis Cabanis, 1851
Castanozoster Burns, Unitt, & Mason, 2016
Donacospiza Cabanis, 1851
Cypsnagra Lesson, R, 1831
Poospizopsis Berlepsch, 1893
Urothraupis Taczanowski & Berlepsch, 1885
Nephelornis Lowery & Tallman, 1976
Microspingus Taczanowski, 1874

Diglossinae

[redakti | redakti fonton]

Malgraŭ sia genetika parenceco, morfologie kaj ekologie tiuj ĉi birdoj tre diversas. La subfamilio inkludas kaj semmanĝulojn (Nesospiza, Sicalis, Catamenia, Haplospiza), kaj artropod-manĝulojn (Conirostrum), kaj specialiston pri bambuo (Acanthidops), kaj specialistan afid-manĝulon (Xenodacnis), kaj ŝtonmarajn specialistojn (Idiopsar). Multaj specioj renkonteblas en grandaj altecoj.

Antaŭe, Conirostrum apartenis al Parulidae, Diglossa al Thraupidae, kaj ĉiuj aliaj genroj de la subfamilio al Emberizidae.[3]

Bildo Genro Specioj
Conirostrum d'Orbigny & Lafresnaye, 1838
Sicalis F. Boie, 1828
Phrygilus Cabanis, 1844
Nesospiza Cabanis, 1873
Rowettia Lowe, 1923
Melanodera Bonaparte, 1850
Geospizopsis Bonaparte, 1856
Haplospiza Cabanis, 1851
Acanthidops Ridgway, 1882
Xenodacnis Cabanis, 1873
Idiopsar Cassin, 1867
Catamenia Bonaparte, 1850
Diglossa Wagler, 1832

Thraupinae

[redakti | redakti fonton]

"Klasikaj" aŭ "tipaj" tanagroj, kiuj tradicie formis la koron de la familio. Ankaŭ tiu ĉi familio enhavas birdojn nomataj kardinaloj pro simileco al Cardinalidae, kiu, tamen, antaŭe apartenis al Emberizidae.

Bildo Genro Specioj
Calochaetes Sclater, PL, 1879
Iridosornis Lesson, 1844
Rauenia Wolters, 1980
Pipraeidea Swainson, 1827
Pseudosaltator K.J. Burns, Unitt & N.A. Mason, 2016
Dubusia Bonaparte, 1850
Buthraupis Cabanis, 1851
Sporathraupis Ridgway, 1898
Tephrophilus R. T. Moore, 1934
Chlorornis Reichenbach, 1850
Cnemathraupis Penard, 1919
Anisognathus Reichenbach, 1850
Chlorochrysa Bonaparte, 1851
Wetmorethraupis Lowery & O'Neill, 1964
Bangsia Penard, 1919
Lophospingus Cabanis, 1878
Neothraupis Hellmayr, 1936
Diuca Reichenbach, 1850
Gubernatrix Lesson, 1837
Stephanophorus Strickland, 1841
Cissopis Vieillot, 1816
Schistochlamys Reichenbach, 1850
Paroaria Bonaparte, 1832
Ixothraupis Bonaparte, 1851
Chalcothraupis Bonaparte, 1851
Poecilostreptus Burns, KJ, Unitt, & Mason, NA, 2016
Thraupis F. Boie, 1826
Stilpnia Burns, KJ, Unitt, & Mason, NA, 2016
Tangara Brisson, 1760

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. (1847) “Ornithologische Notizen”, Archiv für Naturgeschichte (de) 13, p. 186–256; 308–352 [316]. 
  2. (1977) “Opinion 1069 Correction of entry in official list of family-group names in zoology for name number 428 (Thraupidae)”, Bulletin of Zoological Nomenclature 33 (3/4), p. 162–164. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 (2014) “Phylogenetics and diversification of tanagers (Passeriformes: Thraupidae), the largest radiation of Neotropical songbirds”, Molecular Phylogenetics and Evolution 75, p. 41–77. doi:10.1016/j.ympev.2014.02.006. 
  4. (2007) “Defining a monophyletic Cardinalini: A molecular perspective”, Molecular Phylogenetics and Evolution 45 (3), p. 1014–1032. doi:10.1016/j.ympev.2007.07.006. 
  5. 5,0 5,1 5,2 Tanagers and allies. IOC World Bird List Version 11.2. International Ornithologists' Union (July 2021). Alirita 18 December 2021.
  6. (2016) “A genus-level classification of the family Thraupidae (Class Aves: Order Passeriformes)”, Zootaxa 4088 (3), p. 329–354. doi:10.11646/zootaxa.4088.3.2. 

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]