Edukira joan

Amhrán na bhFiann

Wikipedia, Entziklopedia askea
Amhrán na bhFiann
Jatorria
Ezaugarriak
HizkuntzaIrlandako gaelera
TonoaSi bemol maior
HitzakPeadar Kearney
Bestelako lanak
MusikagileaPatrick Heeney (en) Itzuli

Amhrán na bhFiann (euskaraz: «Gudariaren Abestia») Irlandako Errepublikako nazio ereserkia da. Abestia beste izenez ere ezaguna da: ingelesez A Soldier's Song (esanahia bera), Amhrán Náisiúnta na hÉireann/National Anthem of Ireland (euskaraz: «Irlandako Ereserki Nazionala»).

1907an Peadar Kearney abestigileak eta Patrick Heeney musikagileak idatzi eta musikatu zuten, baina 1912 arte ez zenIrish Freedom aldizkarian argitaratu eta jendaurrean ezagutzera eman. Irlandako Independentzia Gerran irlandar matxinoen abesti gogoko eta abestuenen artean egon zen.

1923an Liam Ó Rinn itzultzaileak ingelesezko jatorrizko bertsioaren irlanderazko itzulpena burutu zuen, hain zuzen ere, Irlandako Konstituzioaren itzultzaile berbera.

1926 urtetik aurrera hasieran batean Irlandako Estatu Askea eta ondoren Irlandako Errepublikaren ereserkia ofiziala da, lehengo koloniar garaiko God Save Ireland britainiar ereserki monarkikoa de facto ordeztu zuenean. 1934an, Irlandako Errepublikak eskubideak erosi zituen. Ereserkia irlanderaz abesten da.

Gaur egun Irlandako Errepublikam ofizialtasuna bakarrik izan arren Irlandako abertzaleek Amhrán na bhFiann dute Irlandako osoko ereserkitzat dute. Hori dela eta, eta abestia Irlandar errepublikanismoarekin estuki lotua dagoenez, Ipar Irlandako unionistek ez dute onartzen abestia. Hortaz, Uharte osoko taldeek jolasten duten kirol ekitaldietan unionistak sumindu edota liskarrak egon ez daitezen askoz ere neutralagoa den Ireland's Call kirol ereserkia jo eta abesten da.

Bestetik, bertsioa irlanderaz ingelesenaren bertsio "askea" da; adibidez, Sinne Fianna Fáil ez da Soldiers are we. Fianna Fáil — hitzez hitz Fálen Fianna (gerlarien talde)- ingelesera itzuli zen Soldiers of Destiny, Warriors of Destiny edo Soldiers of Ireland (euskeraz Irlandako soldaduak) eta horixe zen 19131922 aldian irlandar boluntariei emandako izen alternatiboa. Horrexegatik “FF” inizialak bolunterioen xingolan agertu ziren. Gero, Éamon de Valerak 1926an Fianna Fáil izena eman zion bere alderdi politiko berriari. Hori dela eta, badaude Amhrán na bhFiann bertsioek Sinne Laochra Fáil Sinne Fianna Fáilen ordez erabiltzen dutenak.

Bertsio ofiziala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Honakoa ekitaldietan abestu ohi den bertio ofizial edo laburtua da:

Irlanderaz
Amhrán na bhFiann
Ingelesez
A Soldier's Song
Euskaraz
Gudariaren Abestia

Sinne Fianna Fáil[1]
Atá fé gheall ag Éirinn
Buíon dár slua
Thar toinn do ráinig chugainn
Fé mhóid bheith saor
Seantír ár sinsear feasta
Ní fhágfar fén tíorán ná fén tráill
Anocht a théam sa bhearna bhaoil
Le gean ar Ghaeil, chun báis nó saoil[2]
Le gunnascréach, fé lámhach na bpiléar
Seo libh canaídh Amhrán na bhFiann

Soldiers are we
Whose lives are pledged to Ireland
Some have come
From a land beyond the wave
Sworn to be free
No more our ancient sire land
Shall shelter the despot or the slave
Tonight we man the bearna baol[3]
In Erin's cause, come woe or weal (well)
'Mid cannon's roar and rifles' peal
We'll chant a soldier's song

Gudariak gara
Beren biziak Irlandaren alde hitzemanak
Zenbait itsasoaz bestalde dagoen
Herrialde batetik etorri ginen
Aske izateko zin eginak
Inoiz ez dio gure antzinako lurralde zapalduak
Zapaltzaile edo morroiari babesik berriz ere emango
Gaur gauean bhearna bhaoildarrok (arriskuaren tartekook)
Irlandaren alde, nahiz min ala zauri
Kanoi hots eta balen artean
Gudariaren abestia abestuko dugu

Bertsio osoa hanoko hau da:

Irlanderaz

1. estrofa,
Seo dhíbh a chairde duan Óglaigh,
Caithréimeach, bríoghmhar, ceolmhar.
Ár dtinte cnámh go buacach táid,
’S an spéir go mínréaltógach.
Is fionmhar faobhrach sinn chun gleo,
’S go tiúnmhar glé roimh thíocht don ló,
Fé chiúnas chaomh na hoíche ar seol,
Seo libh, canaídh amhrán na bhFiann.

Korua
Sinne Fianna Fáil,
Atá faoi gheall ag Éirinn,
Buíon dár slua,
Thar toinn do ráinig chugainn,
Faoi mhóid bheith saor,
Seantír ár sinsear feasta,
Ní fhágfar faoin tiorán ná faoin tráill;
Anocht a théam sa bhearna bhaoil,
Le gean ar Ghaeil chun báis nó saoil,
Le gunna scréach faoi lámhach na bpiléar.
Seo Libh canaidh amhrán na bhFiann.

2. estrofa,
Cois bánta réidhe, ar ardaibh sléibhe,
Ba bhuadhach ár sinsir romhainn,
Ag lámhach go tréan fén sárbhrat séin,
’Tá thuas sa ghaoith go seolta,
Ba dhúchas riamh dár gcine cháidh,
Gan iompáil siar ó imirt áir,
’S ag siúl mar iad i gcoinne námhad,
Seo libh, canaídh Amhrán na bhFiann.

Korua

3. estrofa,
A bhuíon nach fann d’fhuil Ghaeil is Gall,
Sin breacadh lae na saoirse,
Tá scéimhle ’s scanradh i gcroíthe námhad
Roimh ranna laochra ár dtíre,
Ár dtinte is tréith gan spréach anois,
Sin luisne ghlé sa spéir anoir,
’S an bíobha i raon na bpiléar agaibh,
Seo libh canaídh Amhrán na bhFiann.

Korua

Ingelesez

1. estrofa,
We'll sing a song, a soldier's song,
With cheering, rousing chorus,
As round our blazing fires we thong,
The starry heavens o'er us;
Impatient for the coming fight,
And as we wait the mornings light,
Here in the silence of the night,
We'll sing a soldier's song,

Korua
Soldiers are we,,
whose lives are pledged to Ireland,
Some have come from a land beyond the wave,
Sworn to be free,
no more our ancient sireland,
Shall shelter the despot or the slave;
tonight we man the Bearna Baoghal,
In Erin's cause.
come woe or weal;
'Mid cannon's roar and rifle's peal,
We'll chant a soldier's song.

2. estrofa,
In valley green or towering crag,
Our fathers fought before us,
And conquered 'neath the same old flag,
That's floating o'er us,
We're children of a fighting race,
That never yet has known disgrace,
And as we march the foe to face,
We'll sing a soldier's song

Korua

3. estrofa,
Sons of the Gael! Men of the Pale!,
The Long watched day is breaking;
The serried ranks of Innisfail,
Shall set the tyrant quaking.
Our camp fires now are burning low;
See in the east a silvery glow,
Out yonder waits the saxon foe,
So sing a soldier's song.

Korua

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Literalki: "Fál-eko (Irlanda) Gudariak Gara"
  2. Literalki: "Gaeldarrekiko maitasunez, heriotza ala bizitzaruntz"
  3. "Arriskuaren Luebakia": 1798ko Irlandako matxinadan jazotako New Rossko guduaren erreferentzia bat da

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]