Edukira joan

Tiberio

Wikipedia, Entziklopedia askea
Tiberio

Antzinako Erromako senataria

ezezaguna - 37

Erromako kontsula

K.a. 13 - K.a. 13

Erromako kontsula

K.a. 7 - K.a. 7

Erromako kontsula

31 - 31

Erromako kontsula

21 - 21

Erromako kontsula

18 - 18

2. Erromatar enperadorea

14ko irailaren 18a - 37ko martxoaren 16a
Zesar Augusto - Kaligula
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakTiberius Claudius Nero
JaiotzaErromaK.a. 42ko azaroaren 16a
HeriotzaMiseno (en) Itzuli37ko martxoaren 16a (77 urte)
Hobiratze lekuaAugustoren Mausoleoa
Heriotza moduaberezko heriotza
Familia
AitaTiberius Claudius Nero, Marcus Gallius, Zesar Augusto
AmaLivia Drusila
Ezkontidea(k)Julia Maior  (K.a. 11 -  K.a. 2)
Vipsania Agrippina  (K.a. 19 -  K.a. 11)
Seme-alabak
Haurrideak
LeinuaJulio-Klaudiar leinu
Claudii Nerones (en) Itzuli
Julii Caesares (en) Itzuli
Hezkuntza
Hizkuntzaklatina
antzinako greziera
Jarduerak
Jarduerakmilitarra, politikaria eta soldadua
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaAntzinako Erromako erlijioa

Find a Grave: 8245972 Edit the value on Wikidata

Tiberio (latinez Tiberius Caesar Dīvī Augustī Fīlius Augustus; Erroma, K.a. 42ko azaroaren 16a - Miseno, Bacoli, K. o. 37ko martxoaren 16a) erromatar enperadorea izan zen 14 eta 37 bitartean. Augustok, lehen enperadoreak, semeordetzat harturik, bere izenak eman zizkion. Hala ere, jaiotzez, Klaudia familiakoa zen Tiberio: Tiberio Klaudioren eta Liviaren semea zen. Hori dela-eta, julio-klaudiarra deitzen zaio leinu horri.

Tiberio Klaudioren eta Liviaren semea zen. Livia Augustorekin ezkondu zen bigarrenez, eta enperadorearen familiako kide bihurtu zen horrela Tiberio. Giro militarrean hezi zen, eta Panonian eta Dalmazian lortutako garaipenei esker ospetsu egin zen Erroman. K.a. 12. urtean, Augusto enperadoreak bultzatuta, bere emaztearengandik banatu eta haren alaba Juliarekin ezkondu zen. Sei urte geroago tribuno egin zuten baina, emaztearekin izan zituen arazo batzuk zirela-eta, Rodas uhartera erbesteratu zen. Enperadorearen kargua betetzeko legezko oinordekoak hil eta Julia atzerriratu zutenean, Erromara itzuli zen Tiberio eta garaipen sonatuak lortu zituen Germanian. Augustok, ondorioz, semetzat hartu zuen eta hura hil zenean, K. o. 12an, enperadore izendatu zuen senatuak.

Agintaldiko lehen urteetan sendotu egin zituen inperioko ekonomia eta erakundeak eta, horretarako, mugak zehazteaz gainera, gastu publikoak murriztu zituen. 23. urtean, Druso semea hil zenean, kontseilarien esku utzi zuen aginpidea eta ustelkeria nagusitu zen gobernuan. 27. urtean Capri uhartera erretiratu eta, Luzio Sejano pretorearen bidez, Erroma gobernatzen jarraitu zuen; historialari batzuen iritziz, ustelkeria, bortizkeria eta etikarik eza asko hedatu ziren garai hartan. 31. urtean, ordea, Sejano hiltzeko agindua eman zuen Tiberiok, eta hil aurretik oso erresuma sendoa antolatu zuen. Hil baino lehen, bere iloba Kaligula hautatu zuen oinordeko, eta berau izan zen Erromako hurrengo enperadorea.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tiberio Aldatu lotura Wikidatan