Jump to content

Ardenna

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoArdenna Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
AicmeAves
OrdProcellariiformes
FineProcellariidae
GéineasArdenna Cuir in eagar ar Wikidata
Rchb., 1853

Is géineas éan mara é Ardenna san fhine Procellariidae. Bhí na speicis fhionnuisce meánmhéide seo sa ghéineas Puffinus roimhe seo .

Tacsanomaíocht

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Fuarthas amach in anailís fhileigineach ag baint úsáide as ADN miteacoindreach a foilsíodh sa bhliain 2004 go raibh dhá chlad ar leith ag Puffinus agus go raibh sé polaifíléiteach.[1][2] Chun genera monaifíléiteacha a chruthú, aistríodh grúpa speiceas isteach go dtí na hArdenna, géineas a thug Ludwig Reichenbach isteach sa bhliain 1853 agus an chánóg mhór (Puffinus gravis) mar tíopa speicis.[3][4] Luann Reichenbach an nádúraí Iodálach Ulisse Aldrovandi a d'úsáid an litriú "Artenna" le haghaidh éin mhara sa bhliain 1603.[5][6]

Tá na seacht speiceas beo seo sa ghéineas: [7]

Íomha Ainm eolaíoch Ainm coitianta Dáileadh
A. pacifica Cánóg dhingearrach Tuaisceart agus Iarthar na hAstráile
A. bulleri Cánóg Buller ar fud an chuid is mó den Aigéan Ciúin
A. grisea Cánóg dhorcha forleathan san Aigéan Ciúin agus san Aigéan Atlantach
A. tenuirostris Cánóg earrghearr Deisceart na hAstráile
A. creatopus Cánóg phinc-chosach an tAigéan Ciúin
A. carneipes Cánóg cos cneasdathach Iardheisceart an Aigéin Chiúin, réigiún a chuimsíonn Oileán an Tiarna Howe, an Astráil Theas agus tuaisceart na Nua-Shéalainne
A. gravis Cánóg mhór An tAigéan Atlantach
  1. Penhallurick, John (2004). "Analysis of the taxonomy and nomenclature of the Procellariformes based on complete nucleotide sequences of the mitochondrial cytochrome b gene". Emu 104 (2): 125–147. doi:10.1071/MU01060. 
  2. Remsen, J.V. (September 2014). “Proposal (647) to South American Classification Committee: Split Ardenna from Puffinus”. South American Classification Committee. Dáta rochtana: 23 January 2016.
  3. Reichenbach, H. G. Ludwig (1853). "Avium systema naturale". Dresden and Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte.  The title page has 1850 (original title page missing in the BHL scan but available from BSB). The Preface is dated 1852 but Mayr 1979 gives the year as 1853.
  4. Mayr, Ernst (1979). "Check-list of birds of the world (Volume 1 Second edition)". Cambridge, Mass.: Museum of Comparative Zoology. 
  5. Jobling, James A. (2010). "The Helm Dictionary of Scientific Bird Names". London: Christopher Helm. 
  6. Aldrovandi, Ulisse (1603). "Vlyssis Aldrovandi philosophi ac medici Bononiensis historiam naturalem in gymnasio Bononiensi profitentis, Ornithologiae" (in Latin) 3. Bononiae (Bologna, Italy): Apud Franciscum de Franciscis Senensem. 
  7. Gill: “Petrels, albatrosses”. IOC World Bird List Version 11.2. International Ornithologists' Union (July 2021). Dáta rochtana: 17 December 2021.