Jump to content

Cumadh

O Uicipeid
Tha na triantain ABE agus ACD cosmhail. Tha na triantain ABE agus FGH co-chòrdach.
Chan eil faileas cumaidh co-ionnan ris.
Leacadh cheart-cheàrnach.
Ceangal ceàrnag, 4 ceart-cheàrnaich agus 12 leth-chearcaill mar aon chumadh.

Ann an geoimeatras, 's e loidhne-muigh nithean dà-sheallach (2sh) a th' ann an cumadh. Tha dealachadh air a dhèanamh eadar cumadh agus cruth. 'S e riochd nì a tha trì-sheallach (3sh) a th' ann an cruth. 'S e cumaidhean a th' ann an cearcall, ceàrnag agus triantan, ach cruthan a th' ann an ciùb, pioramaid, priosam no siolandair. Faodar cumaidhean a tharraing bho chruth an iomadh dòigh, mar eisimpleir sealladh-plana no roinn-tharsainn no loidhne-muigh aodainn sam bith aig a' chruth a tha còmhnard.

Tha an t-aon chumadh aig dà nì ma tha imeachd, cuartachadh no sgèileadh (meudachadh no lughdachadh) ann a lìbhrigeas an dara fear gu mionaideach air an fhear eile. Faodaidh am factar-sgèile a bhith àicheil, oir 's e cuartachadh 180° a th' anns am factar-sgèile de -1. Canaidh sinn gu bheil dà chumadh:

  • cosmhail ma tha an t-aon chumadh aca,
  • co-chòrdach ma tha an t-aon chumadh agus an t-aon mheud aca.

Ach tha iad neo-ionnan ma tha an dara fear na fhaileas an fhir eile.


Cumaidhean sìmplidh

[deasaich | deasaich an tùs]

'S e cumadh sìmplidh a th' ann ma tha e dèante de dh' earrainnean sìmplidh geoimeatrach mar mhìrean loidhne no arcan cearcaill. Tha feartan geoimeatrach mar fharsaingeachd agus cuairt-thomhas furasta dh' annaladh aig a' mhòr-chuid dheth. 'S e na cumaidhean sìmplidh as aithnichte:


Leacadh chumaidhean sìmplidh

[deasaich | deasaich an tùs]

'S e am feart aig cuid de na cumaidhean sìmplidh gun gabhar an leacadh. 'S e sin ri ràdh gum faodar an cur taobh ri taobh airson uachdair a chòmhdachadh gun bheàirn sam bith eatarra. Mar eisimpleir gabhar ceart-cheàrnaich agus triantain a leacadh ach cha ghabhar cearcallan no sia-cheàrnaich.


Cumaidhean ceangailte

[deasaich | deasaich an tùs]

Faodar uimhir de chumaidhean sìmplidh an cur ri chèile airson cumaidh nas toinnte dhealbhadh. 'S e cumadh ceangailte mar ainm air agus tha e furasta feartan mar fharsaingeachd agus cuairt-thomhas a dh' annaladh ma tha an cumadh air a roinn air na h-earrainnean simplidh aige.