Fara í innihald

Rökhenda

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Rökhenda[1][2] (gríska: συλλογισμός) er sú rökfræðilega leiðsla að niðurstöðu sem dregin er út frá tveimur forsendum (sem einnig mætti nefna fullyrðingar). Saman mynda þessar tvær forsendur og niðurstaðan rökhendu.

Ef forsendurnar eru ósannar, eða stækar alhæfingar, getur niðurstaðan orðið röng.

Til dæmis:

Allir karlmenn stunda kránnar.
Allar krár eru fullar af fyllibyttum.
________________________
Allir karlmenn eru fyllibyttur.

En hún getur einnig verið rétt:

Allar konur eru spendýr.
Öll spendýr hafa hjarta.
________________________
Allar konur hafa hjarta.

Notkun rökhenda til að leysa guðfræðileg vandamál leiddi um 1100 af sér nýja fræðigrein, skólaspekina.


Greinandi mengi af rökhendum

[breyta | breyta frumkóða]
1
Barbara

Barbari

Darii

Ferio

Celaront

Celarent
2
Festino

Cesaro

Cesare

Camestres

Camestros

Baroco
3
Darapti

Datisi

Disamis

Felapton

Ferison

Bocardo
4
Bamalip

Dimatis

Fesapo

Fresison

Calemes

Calemos


Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. syllogism. Afrit af upprunalegu geymt þann 6. mars 2016. Sótt 15. júlí 2011.
  2. Orðið „Rökhenda“ á Orðabanka íslenskrar málstöðvar
  Þessi heimspekigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.