Kontentke ótiw

Abxaziya mámleketlik gimni

Wikipedia, erkin enciklopediya
Qısqa dawıslı jazıw
Gimndi instrumental jazıp alıw
Qısqa instrumental jazıw

„Aiaaira“ (abxazsha: Aiaaira; „Jeńis“) — Abxaziya mámleketiniń milliy gimni. Abxaziya mámleketiniń gimn qosıǵı 1992-jılda qabıl etilgen. Qosıq teksti shayır Gennadiy Alamia tárepinen jazılǵan, muzikası bolsa Valery Chkadua tárepinen jazılǵan[1].

Qosıq teksti 1992-jılda Abxaziya ǵárezsizligin járiyalaǵanınan keyin jazılǵan. Gimnde úlgi retinde qısqa múddetli Gruziya Demokratiyalıq Respublikası (1918-1921) dáwirinde jaratılǵan abxaziya revolyuciyalıq qosıǵı „Kiaraz“ (abxazcha: „Karaz“) den paydalanılǵan[2].

1994-jılda Gruziya menen ǵárezsizlik ushın urıstan keyin Valeriy Chkadua Abxaziyanıń birinshi prezidenti Vladislav Ardzinbanıń jeke sorawına qarap gimnniń muzikasın jazǵan. Sergei Prokofiev hám Dmitry Shostakovichdan tálim alǵan Chkadua gimnge túrli xalıq folklorlarınıń motivların kirgizgen. Bul jumısı ushın gonorar alıwdan bas tartqan Chkadua qısta maqtaw qosıǵın muzlap, ısıtılmaytuǵın úyde jazıp, soǵan qaramastan prezidenttiń raxmeti retinde turaq-jay aladı[3].

Maqtaw qosıǵı Xalıq Assambleyası tárepinen 2007-jıl 24-oktyabrde Abxaziya Respublikasınıń „Abxaziya Respublikasınıń Mámleketlik gimni haqqında“ǵı 1873-s — Iv-sanlı konstituciyalıq nızamında rásmiy qabıl etilgen bolıp, Prezident Sergey Bagapsh 2007-jıl 2-noyabrde qol qoyǵan. S. Bagapsh Prezident lawazımına saylaǵanınan keyin, "Abxaziya Respublikasınıń Mámleketlik gimni haqqında"ǵı nızam joybarı daǵaza etildi hám bul nızam joybarı 2007-jıl 24-oktyabrde úshinshi oqılıwında qabıllandı[4].

Abxaz tilinde Transliteraciya IPA transkripciyası Inglisshe awdarması

Шәнеибац, шәнеибац,
Аԥсуаа рыҷкәынцәа!
Аԥсны азыҳәан ашьа казҭәаз,
Аԥсуаа рыҷкәынцәа!
Ахақәиҭраз ашьа казҭәаз,
Аԥсуаа рыҷкәынцәа!

О-ҳо-ҳо-о-ҳо-о-Рада
О-ҳо-ҳо-о-ҳо-Раида-ра!
Ажәҩан мрадоуп, еҵәадоуп
Уара уда, Аԥсынра!
Еҵәа-бырлаш Аԥсынтәыла,
Улԥха згәаҵақәа ирҭыԥхо,
Геи-шьхеи рыԥшӡара зыԥшнылаз
Жәлар ламысла иҳаракхоит.

Рада, Раида, Рарира!
Рада, Рерама, Рерашьа!
Нарҭаа риира-зиироу
Афырхацәа Ран-Гәашьа
Аԥсынтәыла-иԥшьоу атәыла,
Ихы здиныҳәалаз Анцәа!
Зқьышықәсала имҩасхьо гылан,
Рыжәҩа еибырҭоиҭ уԥацәа!

Шәнеибац, Аԥсныжәлар!
Аишьцәа, шәнеибац!
Нхыҵ-аахыҵ ҳаицуп!
Ҳазшаз илаԥш
Ҳхыуп иаҳхымшәо
Ԥеиԥш лаша ҳзыԥшуп!

Шәнеибац, Аԥсныжәлар,
Игылеит ҳамра,
Иақәым ҭашәара!
Урылагәырӷьа,
Анра-ахшара,
Шьардаамҭа, Аԥсынра!}}

Šwneibac, šwneibac,
Apsuaa ryḉķwyncwa.
Apsny azyhwan aśa ķaztwaz,
Apsuaa ryḉķwyncwa.
Axakwitraz aśa ḳaztwaz,
Apsuaa ryḉķwyncwa.

O-ho-ho-o-ho-o-Rada
O-ho-ho-o-ho-Raida-ra!
Ažwÿan mradouṗ, eçwadouṗ
Uara uda, Apsynra!
Eçwa-byrlaš Apsynţwyla,
Ulpxa zgwaçakwa irtypxo,
Gei-śxei rypšdzara zypšnylaz
Žwlar lamysla iharaķxoiţ.

Rada, Raida, Rarira
Rada, Rerama, Reraśa.
Nartaa riira-ziirou
Afyrxacwa Ran-Gwaśa
Apsynţwyla-ipśou aţwyla
Ixy zdinyhwalaz Ancwa!
Zkjyšykwsala imÿasxjo gylan,
Ryžwÿa eibyrtoit upacwa!

Šwneibac, Apsnyžwlar!
Aiścwa, šwneibac!
Nxyç-aaxyç haicuṗ!
Hazšaz ilapš
Hxyuṗ iahxymšwo
Peipš laša hzypšuṗ!

Šwneibac, Apsnyžwlar!
Igyleiţ hamra,
Iakwym tašwara!
Urylagwyrǧja,
Anra-axšara,
Śardaamta, Apsynra!

[ʃʷnej.bɑt͡sʰ ʃʷnej.bɑt͡sʰ]
[ɑpʰ.swɑː rət͡ʃʼ.kʷʼən.t͡ɕʰʷɑ]
[ɑpʰ.snə‿ɑ.zə.ħʷɑn ɑ.ʃɑ kʼɑz.tʰʷɑz]
[ɑpʰ.swɑː rət͡ʃʼ.kʷʼən.t͡ɕʰʷɑ]
[ɑ.χɑ.kʷi.tʰr̥ɑz ɑ.ʃɑ kʼɑz.tʰʷɑz]
[ɑpʰ.swɑː rət͡ʃʼ.kʷʼən.t͡ɕʰʷɑ]

[o ħo ħo o ħo o rɑ.dɑ]
[o ħo ħo o ħo rɑj.dɑ rɑ]
[ɑʒʷ.ɥɑn mrɑ.dowpʼ e.t͡ɕʷʼɑ.dowpʼ]
[wɑ.rɑ u.dɑ ɑpʰ.sən.rɑ]
[e.t͡ɕʷʼɑ bər.ɫɑʂ ɑpʰ.sən.tʷʼə.ɫɑ]
[uɫ.pʰχɑ zɡʷɑ.t͡sʼɑ.kʷɑ‿ir.tʰəpʰ.χo]
[gejʃ.χej rəpʰʂ.d͡zɑ.rɑ zəpʰ.ʂnə.ɫɑz]
[ʒʷɫɑr ɫɑ.məs.ɫɑ‿i.ħɑ.rɑkʼ.χojtʼ]

[rɑ.dɑ rɑj.dɑ rɑ.ri.rɑ]
[rɑ.dɑ re.rɑ.mɑ re.rɑ.ʃɑ]
[nɑr.tʰɑː riː.rɑ ziː.row]
[ɑ.fər.χɑ.t͡ɕʰʷɑ rɑn.ɡʷɑ.ʃɑ]
[ɑpʰ.sən.tʷʼə.ɫɑ‿ipʰ.ʃow ɑ.tʷʼə.ɫɑ‿]
[‿i.χə zdi.nə.ħʷɑ.ɫɑz ɑn.t͡ɕʰʷɑ]
[zkʲə.ʂəkʷ.sɑ.ɫɑ‿im.ɥɑs.χʲo gə.ɫɑn]
[rəʒʷ.ɥ(ɑ)‿ej.bər.tʰojtʰ u.pʰɑ.t͡ɕʰʷɑ]

[ʃʷnej.bɑt͡sʰ ɑpʰ.snəʒʷ.ɫɑr]
[ɑjʃ.t͡ɕʰʷɑ ʃʷnej.bɑt͡sʰ]
[nχət͡sʼ ɑː.χət͡sʼ ħɑj.t͡sʰupʼ]
[ħɑz.ʂɑz i.ɫɑpʰʂ]
[ħχəwpʼ jɑħ.χəm.ʃʷo]
[pʰejpʰʂ ɫɑ.ʂɑ ħzəpʰ.ʂupʼ]

[ʃʷnej.bɑt͡sʰ ɑpʰ.snəʒʷ.ɫɑr]
[(i)gə.ɫejtʼ ħɑm.rɑ]
[jɑ.kʷəm tʰɑ.ʃʷɑ.rɑ]
[(u)rə.ɫɑ.ɡʷər.ʁʲɑ]
[ɑn.rɑ‿ɑħ.ʂɑ.rɑ]
[ʃɑr.dɑːm.tʰɑ ɑpʰ.sən.rɑː]

March on, march on,
sons of Abkhazia!
Shed blood for Abkhazia,
sons of Abkhazia!
Shed blood for independence,
sons of Abkhazia!

O-ho-ho-o-ho-o-rada!
O-ho-ho-o-ho-radara!
Like the sun in the sky, starry
you are always Abkhazia!
Heavenly (star) pearl Abkhazia
Your love has warmed countless hearts,
with mountains and seas put on you.
People conscience also puts on you.

Rada, Reyda, Rarira!
Rada, Rerama, Rerasha!
where Nart is born – how sacred!
Mother of the hero
Abkhazia, may the world bless you
for thousands more years to come.
Children unite as one people,
Brothers shoulder to shoulder!

March on, People of Abkhazia!
Brothers, march on!
Living on both sides of the Caucasian ridge.
Under the gaze of the One who created us
we're always here,
for a better future!

March on, People of Abkhazia!
Our sun is rose.
What a bright future!
Love will be forever,
Mother who gave birth to us
Eternal Abkhazia!

Rus tilinde Transliteraciya Inglisshe awdarması[5]

Марш, марш,
сыновья Абхазии!
Пролить нашу кровь для Абхазии,
сыновья Абхазии!
Пролить нашу кровь за независимость,
сыновья Абхазии!

О-хо-хо-о-хо-о-рада!
О-хо-хо-о-хо-Pаида-pа!
Как солнце в небе,
ты всегда абхазия!
Твоя любовь согрела бесчисленные сердца,
с горами и морями на тебе.
Совесть мужская тоже тебя обижает,
Звездная, святая Абхазия!

Рада, Рейда, Рарира!
Рада, Рерама, Рераша!
Мать героя,
где рождается нарт - как свято!
Абхазия, да благословит тебя мир
на тысячи лет вперёд.
Дети объединяются как один народ,
Братья плечом к плечу.

Идите, абхазы!
Братья, идите!
В Закавказье,
мы всегда здесь,
Бог смотрит здесь,
для лучшего будущего!

Идите, абхазы!
Солнце встает!
Какое светлое будущее!
Любить навсегда,
это благословение Бога для
Светлое будущее Абхазии!}}

Marsh, Marsh,
Synov'ya Abkhazii!
Prolit' nashu krov' dlya Abkhazii
Synov'ya Abkhazii!
Prolit' nashu krov' za nezavisimost',
Synov'ya Abkhazii!

O-ho-ho-o-ho-o-Rada
O-ho-ho-o-ho-Raida-ra!
Kak solntse v nebe,
Ty vsegda Abkhaziya!
Tvoya lyubov' sogrela beschislennyye serdtsa,
s gorami i moryami na tebe.
Sovest' muzhskaya tozhe tebya obizhayet,
Zvezdnaya, svyataya Abkhaziya!

Rada, Raida, Rarira
Rada, Rerama, Reraśa.
Mat' geroya,
gde rozhdayetsya nart - kak svyato!
Abkhaziya, da blagoslovit tebya mir
na tysyachi let vperyod.
Deti ob-yedinyayutsya kak odin narod,
Brat'ya plechom k plechu.

Idite, Abkhazy!
Brat'ya, idite!
V zakavkaz'ye,
my vsegda zdes',
Bog smotrit zdes',
dlya luchshevo budushchevo!

Idite, abkhazy!
Solntse vstayet!
Kakoye svetloye budushcheye!
Lyubit' navsegda,
eto blagosloveniye Boga dlya
Svetloye budushcheye Abkhazii!}}

March on, march on,
sons of Abkhazia!
Shed our blood for Abkhazia,
sons of Abkhazia!
Shed our blood for independence,
sons of Abkhazia!

O-ho-ho-o-ho-o-rada!
O-ho-ho-o-ho-radara!
Like the sun in the sky,
you are always Abkhazia!
Your love has warmed countless hearts,
with mountains and seas put on you.
Men's conscience also puts on you,
Starry, sacred Abkhazia!

Rada, Reyda, Rarira!
Rada, Rerama, Rerasha!
Mother of the hero,
where Nart is born – how sacred!
Abkhazia, may the world bless you
for thousands more of years to come.
Children unite as one people,
Brothers shoulder to shoulder.

March on, Abkhazians!
Brothers, march on!
In Transcaucasia,
we're always here,
God's watching here,
for a better future!

March on, Abkhazians!
The sun is rising!
What a bright future!
Love forever,
that's God's bless to
Abkhazia's bright future!

Abxaziya Respublikasınıń mámleketlik gimni Abxaziya Respublikasınıń rásmiy mámleketlik tımsalı bolıp, nızamda názerde tutılǵan jaǵdaylarda atqarılǵan muzıkalıq hám qosıqlı shıǵarma bolıp tabıladı. Abxaziya Respublikasınıń mámleketlik gimni tastıyıqlanǵan muzıkalıq baspa hám tekstke qatań muwapıq atqarılıwı kerek[6].

  1. „National Anthem Downloads, Lyrics, & Information: NationalAnthems.us - Republic of Abkhazia“. NationalAnthems.us (19-mart 2009-jıl). 9-iyul 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-yanvar 2011-jıl.
  2. „Гимн“ (Ru). Abkhazian Embassy in Russia. Qaraldı: 9-iyul 2015-jıl.
  3. Kubatian, Grigory (14 January 2013). "Discovering a home of eccentrics". Russia Beyond the Headlines. http://rbth.com/articles/2013/01/14/revealing_a_village_full_of_eccentrics_21837.html. 
  4. „Конституционный_закон_о_Государственном_гимне_Республики_Абхазия_2015_03_31_13_14_26_501.pdf“. 14-noyabr 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-noyabr 2021-jıl.
  5. „Aiaaira: National anthem of Abkhazia“ (25-mart 2019-jıl). 25-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-noyabr 2021-jıl.
  6. „Государственная символика“. Qaraldı: 2-sentabr 2022-yil.