Aller au contenu

Agraw n Ṣummam

Si Wikipedia, tasanayt tilellit.
Infotaula d'esdevenimentAgraw n Ṣummam

Carte
 36°33′01″N 4°33′10″E / 36.5503°N 4.5528°E / 36.5503; 4.5528Coordinates: 36°33′01″N 4°33′10″E / 36.5503°N 4.5528°E / 36.5503; 4.5528
Anaw aswir
Azemz aswasan 13 –  20 Ɣuct 1956
Ansa Ifri (fr) Suqel
Tamurt Lezzayer
Organisateur ou organisatrice (fr) Suqel FLN

Agraw n Ṣummam d yiwen n ugraw i d-yessuddes Tirni n Weslelli Aɣelnaw (FLN) i d-yellan s tuffra deg tallit n tagrawla n Lezzayer, yettwassuddes seg 13 ar 20 ɣuct 1956. Agraw-agi xedmen-t deg taddart n Iɣban d Ifri, tura di tɣiwant n Uwzellagen, tamnaḍt n Leqbayel (Lezzayer).

Yella-d ugraw n Ṣummam akken ad yessebded yerna ad yessuddes tagrawla, ad as-yefk llsas aɣelnaw yerna ad yeḥrez taluft tazzayrit ɣer timura n umaḍal.

Imttekkiyen

[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Agraw-a yessemlal-d imḍebbren igejdanen n Tagrawla: Lɛarbi Ben Mhidi (tamnaḍt V, aselway n Ugraw), Ɛebban Ṛemḍan (amsemyaddas n Lezzayer Tamaneɣt, amaray n Ugraw), Ziɣud Yucef (tamnaḍt II), Krim Belqacem (tamnaḍt III), Amar Ouamrane (tamnaḍt IV), Lakhdar Bentobal, Slimane Dehiles, Akumandar Ɛazzadin, Si Lakhdar, Ɛli Khodja akked Ɛli Mellah (zone VI).

Mostefa Ben BoulƐid (tamnaḍt tamezwarut) ur yezmir ara ad yili deg wegraw-agi, imi yemmut deg yimenɣi 5 n wayyuren uqbel waya. Amar Ait Chikh yemmut daɣen uqbel agraw-a s tẓa (09) wussan.

Yerna tamagla tabeṛṛanit, ay yesselwi Ahmed Ben Bella, ur tezmir ara ad taweḍ ɣer wakal-nni.

Lxetyar n umḍiq

[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Rray n ussuddes n temlilit-agi deg Ifri d win icudden imi taddart-a tezga-d deg tlemmast n yidurar d yiberdan iweɛṛen. Idurar d isekla ttawin armi d tiẓgi n Akfadou. Aya yettaǧǧa tarewla ma yella yeḍra-d aẓdem sɣur aεdaw aroumi.

Seg wass n 11 Ɣuct 1956, bdan ttasen-d yimḍebbren n Tegrawla seg temnaḍin yemgerraden ɣer Uzellagen, sakkin ddan ɣer Ifri s uɛeddi n wacḥal n yikilumitren ɣef uḍar deg yidurar d tẓegwa.

Igmaḍ n Ugraw

[ẓreg | ẓreg aɣbalu]

Gar laryuy yettwaddmen di taggara n ugraw-agi, asnulfu n snat n tuddsiwin: Aseqqamu Aɣelnaw n Tegrawla Tazzayrit (CNRA) d Useqqamu n Usemyuddes d Usefɛel (CCE).

Agraw –agi, iswi-nsen ad siwḍen ad yili udabu aserti: yal yiwen d acu ara yeṭṭef d wacu ara iseddu. Ama deg tsertit, tujjya, isalen, asefrek d waṭas n yiḥricen icudden ɣer tmetti tazzayrit sumata mgal acengu afransis. Ilaq ad ilint seddis (06) n lwilayat, yal tawilayt ad tebḍu ɣef ukkuz (04) n tamiwin, yal tama s ukkuz n yiḥricen. Sɛan tin iwumi qqaren lkatiba (bataillon) d 120 iserdasen (hommes armés). Yebɣa ad iseggem yakk iḥricen s wudem aserti.