Jump to content

Nellie Bly

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Nellie Bly
Leshanow Nellie Bly Edit this on Wikidata
Genys Elizabeth Jane Cochran Edit this on Wikidata
5 Me 1864 Edit this on Wikidata
Burrell Township Edit this on Wikidata
Mernans 27 Genver 1922, 1922 Edit this on Wikidata
a niwmonia Edit this on Wikidata
Evrek Nowydh Edit this on Wikidata
Trigva Evrek Nowydh, Roosevelt Island Edit this on Wikidata
Kenedhlogeth Statys Unys Edit this on Wikidata
Galwesigeth skrifer, jornalyas, romansydh, viajyer, deviser, suffrajydh, omgemeryer Edit this on Wikidata
Aswonnys rag Ten Days in a Mad-House Edit this on Wikidata
Pries Robert Seaman Edit this on Wikidata
Pewasow Hel a Vri Kenedhlek rag Benenes Edit this on Wikidata
Sinans
Skeusen Bly parys rag hy viaj
Skeusen Bly parys rag hy viaj

Elizabeth Cochrane Seaman (genys Elizabeth Jane Cochran; 5ves Me, 1864 – 27ves Genver, 1922), aswonnys yn-dann hy hanow pluven Nellie Bly, o jornalyas, den diwysyans, deviser ha gweyther alusen Amerikanek. Aswonnys o hy rag hy viaj kampyorus a-dro dhe'n norvys yn 72 dydh, herwydh an den fugiethek Phileas Fogg y'n romans Jules Verne, ha derivas diskudha may oberas hi ynno yn-dann gel rag derivas ow tochya folji a-bervedh. Ragresydh o hi yn hwel ma ha hi a lonchyas eghen nowydh a jornalieth hwithrus.

Genys veu yn Burrell Township, Konteth Armstrong, Pennsylvani. Hy thas o ynvroyas iwerdhonek.

Ober gans Pittsburgh Dispatch

[golegi | pennfenten]

Erthygel y'n Pittsburgh Dispatch titlys "What Girls Are Good For" a dherivis bos benenes y'n brassa rann rag dinythi fleghes hag oberi y'n chi. Elizabeth a skrifas gorthyp yn-dann an leshanow "Lonely Orphan Girl". Yth esa marth a hemma dhe'n pennskrifer, George Madden hag ev a brofyas dhedhi chons dhe skrifa erthygel rag an paper nowodhow. Hy hynsa erthygel gwir o henwys "The Girl Puzzle" hag o yn kever fatel wre didhemedhyans menni benenes. Hi a skoodhyas amendyansow an lagha didhemedhi. Madden a brofyas dhedhi soodh leun-dermyn yn-dann an hanow "Nellie Bly".

Avel skrifer, Nellie Bly a fogellas hy hwel y'n kynsa le war bewnansow benenes oberi. Hi a skrifas kevres a erthyglow hwithrus a-dro dhe venenes a ober yn weythvaow. Byttegyns, an paper nowodhow a dhallathas degemeres krodhvolyow a berghennow weythva a'y skrifans, ytho i a's movyas dhe folennow benenes yn kever dillas, lowartha, hag erel.

Hi a viajyas dhe Veksiko ha dalleth derivas ow tochya bewnans ha maner an dus veksikan. Bly a wre krodhvolas kargharans jornalyas leel awos ev dhe gabli governans Meksiko (hag o turantieth yn-dann Porfirio Díaz). An governans Meksiko a's godrosas gans kargharans, ytho hi a dhienkis an pow. Hi a wre kabli Díaz a vos turant owth arwaska an dus ha'n wask.

Derivas diskudha folji

[golegi | pennfenten]

Bly a asas Pittsburgh Dispatch yn 1887 (wosa bos res moy a ober 'benenes') ha mos dhe Evrek Nowydh. Hi a wrug movya paper nowodhow Jospeh Pullitzer New York World dh'y ri soodh. Hi a dhallathas hwel yn-dann gel a fugya hy bos muskok rag hwithra derivasow a viluster ha dispresyans yn follji benenes orth Blackwell's Island.

Pan esa hi y'n folji, hi a wre previ plit euthyk hy honan. Wosa deg dydh, New York World a wovynnas hy dhe vos livrys. Hy derivas, dyllys wosa henna avel an lyver Ten Days in a Mad-House, o sewen vras. An folji a wrug amendyansow wosa hemma ha hi a dheuth ha bos benyn meur hy bri.

A-dro dhe'n Norvys

[golegi | pennfenten]

Yn 1888, Bly a ros profyans dhe bennskrifer New York World y hwre kemeres viaj a-dro dhe'n Norvys yn le ages 80 dydh. Dhe 9:40 k.h. an 14ves mis Du 1889, hi a entras yn gorhel tan Augusta Victoria ha dalleth hy viaj 40,070 kilometer.

Hi a dhros gensi hy fows, hy hota, dillas nessa, ha sagh byghan gans daffar omwolghi hag erel. Hi a dhros brassa rann hy arghans (£200) yn sagh yn-kerghyn hy honna. Bly a viajyas heb koweth dre worholyon tan ha trenow. Displegyans a rosweythyow kapel yn-dann vor ha pellskrifa a asas Bly dhe dhanvon derivasow berr yn kever hy viaj. 72 dydh wosa diberth, dehwelys o hi dhe Evrek Nowydh.

Bewnans wosa henna

[golegi | pennfenten]

Yn 1895, Bly a wrug demedhi gans gwrier ha milvilwas Robert Seaman. Hy o 31 hag ev o 73. Awos yeghes drog hy gour, hi a dhiberthas jornalieth ha dos ha bos penn Iron Clad Manufacturing Co (kompani a wrug kannys leth, fornow tomma, hag erel). Hi o deviser a ganna leth nowydh hag argh skoll dasadow. Mes, yn gwiryonedh, re guv o hi ha nyns o hy da gans erbysieth an weythva, ytho an weythva a veu bankskwattyes.

Bly a skrifas yn kever Keskerdh Gwiryow Ragleva rag Benenes yn 1913 yn-dann an bennlinen "Suffragists Are Men's Superiors". Yn Kynsa Bresel an Bys hi a skrifa erthyglow a-dro dhe Voward an Est. Bly o an kynsa benyn, hag onan a'n kynsa estrenyon, dhe weles an grugys bresel ynter Serbi hag Ostri. Hi a veu dalghennys pan veu hi kammgemerys rag aspier Bretennek.

An 27ves mis Genver, 1922, Bly a verwis a fagel skevens yn klavji St. Mark's, Evrek Nowydh, 57 hy bloodh.

Yma'n erthygel ma owth usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek kres.