Belt ta' Vicenza u l-Vilel ta' Palladio fil-Veneto
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Vicenza%2C_World_Heritage_List.jpg/220px-Vicenza%2C_World_Heritage_List.jpg)
Il-Belt ta' Vicenza u l-Vilel ta' Palladio fil-Veneto huma Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-Italja, magħmul minn diversi binjiet tal-arkitett Andrea Palladio.[1] B'kollox hemm 47 binja tal-arkitett Palladio li huma parti minn dan is-Sit ta' Wirt Dinji fil-Veneto.
Hemm grupp importanti ieħor ta' binjiet urbani ta' Palladio f'Venezja, li wkoll hija Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fiha nnifisha. Venezja għandha eżempji notevoli ta' arkitettura ekkleżjastika tal-arkitett Palladio, bħal pereżempju l-Knisja ta' San Giorgio Maggiore.[2]
Sit ta' Wirt Dinji[immodifika | immodifika s-sors]
Il-Belt ta' Vicenza u l-Vilel ta' Palladio fil-Veneto ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1994, inizjalment bit-titlu ta' “Vicenza, il-Belt ta' Palladio” u bl-inklużjoni tal-binjiet fi ħdan il-belt. Sentejn wara, fl-1996, is-sit ġie estiż biex jiġu inklużi wkoll uħud mill-vilel ewlenin ta' Palladio fil-Veneto.[1]
Il-valur universali straordinarju tagħhom ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji: il-kriterju (i) “Rappreżentazzjoni ta' kapulavur frott il-kreattività tal-bniedem”, ladarba Vicenza tirrappreżenta kisba artistika unika permezz tad-diversi kontributi arkitettoniċi ta' Andrea Palladio, li huma integrati fin-nisġa storika li tagħti l-karattru lill-belt ta' Vicenza u l-varjazzjonijiet fil-vilel huma evidenza tal-isperimentazzjoni kostanti ta' Palladio permezz ta' bażi arkitettonika klassika; u l-kriterju (ii) “Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ”, ladarba x-xogħlijiet ta' Palladio fil-belt ta' Vicenza u fil-Veneto kellhom influwenza eċċezzjonali fuq id-disinn arkitettoniku u urban fil-biċċa l-kbira tal-pajjiżi Ewropej u madwar id-dinja, u wasslu biex jinħoloq il-moviment magħruf bħala Palladjaniżmu li dam għal tliet sekli sħaħ.[1]
Lista tas-siti fiċ-ċentru ta' Vicenza[immodifika | immodifika s-sors]
Dawn is-siti ġew iddeżinjati bħala s-Sit ta' Wirt Dinji inizjali fl-1994: 23 monument ta' Palladio fiċ-ċentru storiku ta' Vicenza fi ħdan il-ħitan Medjevali antiki tal-belt.[1]
Sit | Ritratt | Deskrizzjoni |
---|---|---|
Arco delle Scalette | ![]() |
Ħnejja tat-tarġiet li jwasslu għas-santwarju ta' Santa Marija ta' Monte Berico |
Basilica Palladiana | ![]() |
Tinsab fil-qalba tal-pjazza ewlenija ta' Vicenza msejħa Piazza dei Signori, li Palladio stess iddeskriva li “tista' titqabbel ma' kwalunkwe opra simili tal-qedem” |
Teatro Olimpico | Iddisinjat għall-Accademia Olimpica (Akkademja Olimpika) u beda jinbena fl-1580, meta Palladio miet. Ix-xenarji tal-injam huma xogħol Vincenzo Scamozzi | |
Palazzo Chiericati | ![]() |
Jospita l-pinakoteka tal-belt |
Palazzo del Capitaniato | ![]() |
Attwalment il-binja tintuża bħala l-kunsill lokali, eżattament fis-Sala Bernarda |
Palazzo Porto | ![]() |
Palazz mhux komplut f'Contrà Porti li nbena għall-familja Porto |
Palazzo Thiene Bonin Longare | Inbena minn Vincenzo Scamozzi wara mewt Palladio | |
Palazzo Thiene | ![]() |
Iddisinjat għal Marcantonio u Adriano Thiene minn Giulio Romano u mmodifikat minn Palladio |
Palazzo Valmarana | Inbena għall-mara nobbli Isabella Nogarola Valmarana | |
Palazzo Barbaran da Porto | ![]() |
Jospita l-Mużew ta' Palladio |
Palazzetto Capra sul Corso | ![]() |
Integrat fi Palazzo Piovini |
Palazzo Civena | ![]() |
L-ewwel palazz urban Rinaxximentali ddisinjat minn Palladio |
Casa Cogollo | ![]() |
Dar Palladio |
Palazzo da Monte Migliorini | ||
Palazzo Garzadori | ![]() |
Binja b'żewġ sulari b'elementi Rumaneski integrati |
Palazzo Pojana | ![]() |
Il-faċċata tal-binja ġiet iddisinjata minn Palladio |
Palazzo Porto fi Piazza Castello | ![]() |
Binja mhux kompluta |
Palazzo Schio | ![]() |
Il-faċċata tal-binja ġiet iddisinjata minn Palladio |
Loggia Valmarana | ![]() |
Inbniet minn student ta' Palladio fil-ġonna Valmarana Salvi |
Koppla tal-Katidral | ![]() |
|
Portal tat-Tramuntana tal-Katidral | ![]() |
|
Portal ta' Santa Maria in Foro dei Servi | ![]() |
|
Knisja ta' Santa Maria Nova | ![]() |
L-unika Knisja Kattolika Rumana ddisinjata kompletament minn Palladio |
Lista tal-vilel[immodifika | immodifika s-sors]
Fl-1996, dan is-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO ġie estiż bl-inklużjoni ta' 24 villa ddisinjati minn Palladio fil-Veneto. L-iktar waħda magħrufa, La Rotunda, jingħad li ntużat bħala mudell ta' ispirazzjoni għad-Dar il-Bajda (White House) f'Washington, l-Istati Uniti.[1]
Kodiċi | Isem | Post | Provinċja | Ritratt | Koordinati |
---|---|---|---|---|---|
712-002 | Villa Trissino | Vicenza | Vicenza | ![]() |
45°33′55″N 11°32′49″E / 45.56528°N 11.54694°E / 45.56528; 11.54694 (Villa Trissino) |
712-003 | Villa Gazzotti Grimani | Vicenza | Vicenza | ![]() |
45°33′13″N 11°34′30″E / 45.55361°N 11.57500°E / 45.55361; 11.57500 (Villa Gazzotti) |
712-004 | Villa Almerico Capra, «La Rotonda» | Vicenza | Vicenza | 45°31′54″N 11°33′36″E / 45.53167°N 11.56000°E / 45.53167; 11.56000 (Villa Almerico Capra) | |
712-005 | Villa Angarano | Bassano del Grappa | Vicenza | ![]() |
45°46′50″N 11°43′25″E / 45.78056°N 11.72361°E / 45.78056; 11.72361 (Villa Angarano) |
712-006 | Villa Caldogno | Caldogno | Vicenza | ![]() |
45°36′26″N 11°30′24″E / 45.60722°N 11.50667°E / 45.60722; 11.50667 (Villa Caldogno) |
712-007 | Villa Chiericati | Grumolo delle Abbadesse | Vicenza | ![]() |
45°30′16″N 11°39′12″E / 45.50444°N 11.65333°E / 45.50444; 11.65333 |
712-008 | Villa Forni Cerato | Montecchio Precalcino | Vicenza | ![]() |
45°39′11″N 11°33′40″E / 45.65306°N 11.56111°E / 45.65306; 11.56111 |
712-009 | Villa Godi | Lonedo di Lugo Vicentino | Vicenza | ![]() |
45°44′44″N 11°31′43″E / 45.74556°N 11.52861°E / 45.74556; 11.52861 |
712-010 | Villa Pisani | Bagnolo di Lonigo | Vicenza | ![]() |
45°21′31″N 11°22′10″E / 45.35861°N 11.36944°E / 45.35861; 11.36944 |
712-011 | Villa Poiana | Poiana Maggiore | Vicenza | ![]() |
45°16′54″N 11°30′03″E / 45.28167°N 11.50083°E / 45.28167; 11.50083 |
712-012 | Villa Saraceno | Agugliaro | Vicenza | ![]() |
45°18′38″N 11°35′12″E / 45.31056°N 11.58667°E / 45.31056; 11.58667 (Villa Saraceno) |
712-013 | Villa Thiene | Quinto Vicentino | Vicenza | ![]() |
45°34′22″N 11°37′47″E / 45.57278°N 11.62972°E / 45.57278; 11.62972 (Villa Thiene) |
712-014 | Villa Trissino | Sarego | Vicenza | ![]() |
45°25′42″N 11°24′49″E / 45.42833°N 11.41361°E / 45.42833; 11.41361 (Villa Trissino) |
712-015 | Villa Valmarana | Bolzano Vicentino | Vicenza | ![]() |
45°35′01″N 11°36′41″E / 45.58361°N 11.61139°E / 45.58361; 11.61139 (Villa Valmarana) |
712-016 | Villa Valmarana | Monticello Conte Otto | Vicenza | ![]() |
45°34′58″N 11°35′40″E / 45.58278°N 11.59444°E / 45.58278; 11.59444 (Villa Valmarana) |
712-017 | Villa Badoer, «La Badoera» | Fratta Polesine | Rovigo | ![]() |
45°01′48″N 11°38′46″E / 45.03000°N 11.64611°E / 45.03000; 11.64611 (Villa Badoer) |
712-018 | Villa Barbaro | Maser | Treviso | ![]() |
45°48′20″N 11°58′48″E / 45.80556°N 11.98000°E / 45.80556; 11.98000 (Villa Barbaro) |
712-019 | Villa Emo | Vedelago | Treviso | ![]() |
45°42′43″N 11°59′23″E / 45.71194°N 11.98972°E / 45.71194; 11.98972 (Villa Emo) |
712-020 | Villa Zeno | Cessalto | Treviso | ![]() |
45°42′11″N 12°38′20″E / 45.70306°N 12.63889°E / 45.70306; 12.63889 (Villa Zeno) |
712-021 | Villa Foscari, «La Malcontenta» | Mira | Venezja | ![]() |
45°26′07″N 12°12′01″E / 45.43528°N 12.20028°E / 45.43528; 12.20028 (Villa Foscari) |
712-022 | Villa Pisani | Montagnana | Padova | ![]() |
45°13′37″N 11°28′07″E / 45.22694°N 11.46861°E / 45.22694; 11.46861 (Villa Pisani) |
712-023 | Villa Cornaro | Piombino Dese | Padova | ![]() |
45°36′14″N 11°59′57″E / 45.60389°N 11.99917°E / 45.60389; 11.99917 (Villa Cornaro) |
712-024 | Villa Serego | San Pietro in Cariano | Verona | ![]() |
45°29′58″N 10°55′32″E / 45.49944°N 10.92556°E / 45.49944; 10.92556 (Villa Serego) |
712-025 | Villa Piovene | Lugo Vicentino | Vicenza | ![]() |
45°44′48″N 11°31′36″E |
Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]
- ^ a b ċ d e Centre, UNESCO World Heritage. "City of Vicenza and the Palladian Villas of the Veneto". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2021-03-17.
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Venice and its Lagoon". UNESCO World Heritage Centre (bl-Ingliż). Miġbur 2021-03-17.