Naar inhoud springen

Columnist

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Simon Carmiggelt
Annelies Verbeke (2010)
Hugo Brandt Corstius
Martin Bril
Özcan Akyol
Thomas Verbogt
Angelique Houtveen
Daphne Deckers

Een columnist of columniste[1] is een publicist met een vaste plek (column) in een krant, een weekblad, bij de radio of op een website. De aard van columnisten loopt uiteen: sommige columnisten zijn opiniemakers, anderen bieden louter verstrooiing.

Soorten columnisten

[bewerken | brontekst bewerken]

Pure columnisten zijn schrijvers die geen romans of gedichten schrijven, maar die als schrijver uitsluitend columns vervaardigen, zoals H.J.A. Hofland, Renate Rubinstein en Hugo Brandt Corstius.[2] Sinds de jaren tachtig zijn er steeds meer columnisten bij gekomen die in de eerste plaats bekend zijn van hun niet-schriftelijke uitingen in theater of op televisie. Hoewel ook zij zich als schrijver alleen via columns uiten kunnen zij niet als pure columnist gelden, omdat hun columns niet hun enige en zelfs niet hun belangrijkste podium vormen. Een bekend voorbeeld van dit type is de cabaretier Youp van 't Hek.

Ook in de vakliteratuur bestaan er columnisten, die daar doorgaans een serieuzer toon aanslaan dan columnisten in de nieuwsbladen. Ze schrijven op een vaste plek, vaak één kolom groot een stuk over een actueel item uit het vakgebied, soms om iets onder de aandacht te brengen, maar soms ook om de lezer tot nadenken te zetten. De columns uit de vakliteratuur zijn vaak vergelijkbaar met een blogpost, en veel columnisten publiceren hun column op een eigen blog. Ook worden ze regelmatig gebundeld als boek uitgegeven.

Het subgenre column is in Nederland volwassen geworden in de jaren 1950 en '60 door de columns van Simon Carmiggelt (Kronkel), Henri Knap (Dagboekanier), Eduard Elias, Annie M.G. Schmidt, Henriëtte van Eyk, Jeanne Roos, Godfried Bomans, Jan Blokker, Nico Scheepmaker (Hopper).

In de jaren '70 manifesteerden tal van publicisten zich als columnist, die als groep helemaal niets anders gemeenschappelijk lijkt te hebben; schakers, biologen, juristen, koks, artsen, filosofen, wiskundigen.[3] De variatie blijkt uit de volgende lijst van bekende columnisten:[4]

Vanaf eind jaren '80 kwamen daar bij Theo van Gogh, Pim Fortuyn, Martin Bril.

Columnisten van de 21e eeuw

[bewerken | brontekst bewerken]

Enkele columnisten van de 21e eeuw zijn: Nico Dijkshoorn, Theodor Holman (Opheffer in De groene Amsterdammer), Youp van 't Hek, Remco Campert, Sylvain Ephimenco, Jan Mulder, Arnon Grunberg, Nausicaa Marbe, Aaf Brandt Corstius, Jan Kuitenbrouwer, Bas Heijne, Bert Wagendorp, Sylvia Witteman, Paulien Cornelisse, Arthur van Amerongen, Roos Schlikker, Ebru Umar, Marianne Zwagerman, Jan Nicolas, Madeleijn van den Nieuwenhuizen, Annemarie van Gaal, Mathijs Bouman, Sheila Sitalsing.

Een onvolledige en willekeurige greep: Johan Anthierens, Herman Brusselmans, Josse De Pauw, Gaston Durnez, Jos Ghysen, Tom Lanoye, An Nelissen, Annelies Rutten, Peter Van Rompuy, Annelies Verbeke.