Naar inhoud springen

Gjirokastër (stad)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Gjirokastër
Stad (bashki) in Albanië Vlag van Albanië
Gjirokastër (Albanië)
Gjirokastër
Situering
Prefectuur Gjirokastër
Coördinaten 40° 4′ NB, 20° 9′ OL
Algemeen
Oppervlakte 469,25[1] km²
Inwoners
(2011)
28.673[2]
(61 inw./km²)
Hoogte 190-480 m
Burgemeester Zamira Rami
Overig
Postcode 6001-6003
Netnummer 084
Kenteken GJ
Website gjirokastra.org
Foto's
Zicht op de stad
Zicht op de stad
Toren van de citadel
Toren van de citadel
Portaal  Portaalicoon   Albanië
Historische centra van Berat en Gjirokastër
Werelderfgoed cultuur
Gjirokastër
Land Vlag van Albanië Albanië
UNESCO-regio Europa en Noord-Amerika
Criteria iii, iv
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr. 569
Inschrijving 2005 (29e sessie)
Uitbreiding 2008
UNESCO-werelderfgoedlijst

Gjirokastër ([ɟiɾɔˈkastəɾ]?; bepaalde vorm: Gjirokastra; Gegisch: Gjinokastër; Grieks: Αργυρόκαστρο, Argyrokastro; Italiaans: Argirocastro; Turks: Ergiri) is een stad (bashki) in het zuiden van Albanië en is de hoofdstad van de Gjirokastër-prefectuur tegen de Griekse grens. Gjirokastër is een van de oudste steden van het land, en een cultureel centrum van de Griekse minderheid in Albanië; er is ook een Grieks consulaat. De stad is de geboortestad van dictator Enver Hoxha en van de schrijver Ismail Kadare. Ze speelt een belangrijke rol in veel van Kadare's boeken, onder andere in Kroniek van de stenen stad (Kronikë në gur).

Het historische deel van deze stad (67,80 ha) is door UNESCO op de Werelderfgoedlijst geplaatst onder de titel Historische centra van Berat en Gjirokastër.[3]

Bestuurlijke indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

Administratieve componenten (njësitë administrative përbërëse) na de gemeentelijke herinrichting[4] van 2015 (inwoners tijdens de census 2011 tussen haakjes):

Antigonë (998) • Cepo (1727) • Gjirokastër (19836) • Lazarat (2801) • Lunxhëri (1941) • Odrie (433) • Picar (937).

De stad wordt verder ingedeeld in 39 plaatsen: Andon Poçi, Arshi Lengo, Asim Zeneli, Çepun, Dhoksat, Erind, Fushëbardhë, Gjat, Gjirokastër, Golem, Humelicë, Hundëkuq, Kakoz, Kaparjel, Kardhiq, Karjan, Këllëz, Kodër, Kolonjë, Kordhoce, Krinë, Labovë e Madhe, Labovë e Vogël, Lazarat, Mashkullorë, Mingul, Nokovë, Palokastër, Picar, Plesat, Prongji, Qesorat, Saraqinisht, Shtëpëz, Taroninë, Tërbuq, Tranoshisht, Valare, Zhulat.

In 1420 werd de toen Griekse (Byzantijnse, Oost-Romeinse) stad Argyrocastron bezet door de Turken, die er de scepter bleven zwaaien tot 1912, toen de staat Albanië het levenslicht zag. Eerdere Griekse pogingen de stad te heroveren liepen op niets uit; alleen tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de Grieken er weer enkele maanden de baas (van december 1940 tot april 1941), nadat ze de Italiaanse bezetters hadden weten te verdrijven.

De stad telt 28.673 inwoners (2011), een cijfer dat in de loop der tijd sterk is gestegen (6000 inwoners omstreeks 1880, 11.000 rond 1950, 20.630 in 2001), maar de laatste jaren opnieuw in dalende lijn gaat (van 43.095 inwoners in 2009 naar 29.000 in 2011).[5][6]

Gjirokastër heeft een gemengde religieuze samenstelling. Ongeveer 39,22 procent van de bevolking is islamitisch, zo'n 15,23 procent behoort tot de Albanees-Orthodoxe Kerk, 3,24 procent is lid van de Katholieke Kerk en 3,08 procent behoort tot de mystieke stroming van het Bektashisme.[7]

Cultuur en bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]

Voetbalclub Luftëtari Gjirokastër speelde van 2008-2009 tot en met 2011-2012 in de Kategoria e Parë, Albaniës tweede nationale klasse. In 2012 werd de vereniging er kampioen, en promoveerde ze naar de Kategoria Superiore. Het team heeft zijn thuisbasis in het Stadiumi Subi Bakiri.

  • (sq) (en) Website over Gjirokastër als Werelderfgoed
Zie de categorie Gjirokastër van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.