Naar inhoud springen

Gouden Lijst (prijs jeugdliteratuur)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De Gouden Lijst was een Nederlandse literatuurprijs die de beste jeugdliteratuur voor twaalf- tot vijftienjarigen onder de aandacht wilde brengen. De prijs werd jaarlijks, op voordracht van een vakjury toegekend aan twee boeken: één in de categorie oorspronkelijk Nederlandstalig en één in de categorie vertaalde boeken. Verder waren er drie Eervolle Vermeldingen. De Gouden Lijst werd van 2010 tot en met 2018 uitgereikt.

De Gouden Lijst is de opvolger van de Gouden Zoen, die werd uitgereikt van 1997 tot 2008. De Gouden Zoen was de prijs voor het beste Nederlandstalige jeugdboek voor 12 tot 15 jaar. Daarnaast werden Zilveren Zoenen uitgereikt aan zowel Nederlandstalige als in het Nederlands vertaalde boeken. In 2009 besloot de CPNB met de prijs te stoppen, omdat de prijs te weinig respons zou opleveren. Als protest tegen de opheffing en om schrijvers van boeken voor deze leeftijdscategorie een hart onder de riem te steken riepen de jeugdboekenauteurs Ted van Lieshout en Hans Hagen de Gouden Lijst in het leven.[1] Daarna werd de Gouden Lijst, mede op uitdrukkelijk verzoek van de Griffeljury, van 2011 tot en met 2017, weer uitgereikt door de CPNB. In 2018 was het voortbestaan van de prijs weer onduidelijk.[2] Uiteindelijk hielden opnieuw Ted van Lieshout en Hans Hagen de prijs in stand. BruutTAAL, een methode voor het vak Nederlands in het voortgezet onderwijs, bleek bereid de prijs te sponsoren.[3]

Vanaf 2019 nam de CPNB deze prijs voor jeugdliteratuur toch weer voor zijn rekening. Niet langer als een aparte prijs, maar door de bestaande prijzen voor jeugdliteratuur, de Griffels en Penselen, te verbreden met een categorie met boeken voor de leeftijd van 12 tot 15 jaar. Hiermee wil de CPNB het belang van leesbevordering van deze groep jongeren onderstrepen.[4]

Voor boeken, geschreven voor jongeren boven de 15 jaar is er de Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs.

Een aantal schrijvers werd meermaals gelauwerd in de loop van de jaren. Edward van de Vendel kreeg, behalve de Gouden Lijst 2016, driemaal een Gouden Zoen. Benny Lindelauf en Els Beerten ontvingen beiden een Gouden Lijst en een Gouden Zoen. En Anne Provoost tweemaal een Gouden Zoen.

Edward van de Vendel
Anne Provoost
Gelauwerden Gouden Lijst

Oorspronkelijk Nederlandstalig werk

Gouden Lijst

In Nederlands vertaald werk

Eervolle vermelding Eervolle vermelding Eervolle vermelding
2018 Er is geen vorm waarin ik pas

Erna Sassen

Paard, paard, tijger, tijger

Mette Eike Neerlin

Vertaling Bernadette Custers

- - -
2017 Hoe Tortot zijn vissenhart verloor

Benny Lindelauf en Ludwig Volbeda

Suzy en de kwallen

Ali Benjamin

Als de bergen huilen

Gerda Van Erkel

De Wonderlingen

Brian Selznick

Mij niet gezien

Meg Rosoff

2016 Oliver

Edward van de Vendel

Naar de top

Dan Gemeinhart

De Hemel

Bart Moeyaert

Grensgangers

Aline Sax

De honden

Allan Stratton

2015 Overspoeld

Gideon Samson en Julius 't Hart

Onder de ketchupwolken

Annabel Pitcher

De gans en zijn broer

Bart Moeyaert

Honderd uur nacht

Anna Woltz

15 dagen zonder hoofd

Dave Cousins

2014 Tijgereiland

Daan Remmerts de Vries

Zeven minuten na middernacht

Patrick Ness

Kieuw

Saskia Maaskant

Het meisje en de soldaat

Aline Sax

Het mes dat niet wijkt

Patrick Ness

2013 Rotmoevie

Marian De Smet

Ik zal er zijn

Holly Goldberg Sloan

Rebel met vleugels

Marcel Roijaards

Zwarte zwaan

Gideon Samson

Gesplitst

Neal Shusterman

2012 Bajaar

Martha Heesen

Trash

Andy Mulligan

Vango

Timothée de Fombelle

De weg

Siobhan Dowd

Schaduwliefde

Ruta Sepetys

2011 Soldaten huilen niet

Rindert Kromhout

Tamar

Mal Peet

Achter de stilte

Beate Teresa Hanika

Als je terugkomt

Rebecca Stead

Dieven

Will Gatti

2010

oude opzet

Allemaal willen we de hemel

Els Beerten

Gelauwerden Gouden Zoen Zilveren Zoen Zilveren Zoen
2008 Slecht

Jan Simoen

De boekendief

Markus Zusak

Het jaar dat de zigeuners kwamen

Linzi Glass

2007 Ons derde lichaam

Edward van de Vendel

Dief voor de duivel

Mikael Engström

Kwaad bloed

Marita De Sterck

2006 Schijnbewegingen

Floortje Zwigtman

De vuurvreter

David Almond

Zomerzeer

Hilde Hagerup

2005 Negen Open Armen

Benny Lindelauf

Tobbe

Mikael Engström

Met huid en haar

Marita De Sterck

2004 Lopen voor je leven

Els Beerten

Het wonderlijke voorval met de hond in de nacht

Mark Haddon

Jinx

Margaret Wild

2003 De gevleugelde kat

Isabel Hoving

Ysa's schreeuw

Rita Williams-Garcia

Wolfsroedel

Floortje Zwigtman

2002 De arkvaarders

Anne Provoost

Het zwarte slik

David Almond

De zon is een maffe god

Jon Ewo

2001 Wild vlees

Marita de Sterck

De wildernis

David Almond

Rattenvanger

Karlijn Stoffels

2000 De dagen van de bluegrassliefde

Edward van de Vendel

Ilios : het verhaal van de Trojaanse oorlog

Imme Dros

Gaten

Louis Sachar

1999 Gijsbrecht

Edward van de Vendel

Stil leven

Ted van Lieshout

De geur van melisse

Per Nilsson

1998 De roos en het zwijn

Anne Provoost

Balthasar

Henri van Daele

Waanzinnige wereld

Kim Fupz Aakeson

1997 Mosje en Reizele

Karlijn Stoffels

Gebr.

Ted van Lieshout

De Mennyms

Sylvia Waugh

Bronnen, noten en/of referenties

[bewerken | brontekst bewerken]
  1. Iris Pronk, Aai over de schrijversbol. Trouw. Gearchiveerd op 28 juni 2018.
  2. Hans Hagen & Ted van Lieshout, Geen Gouden Lijst in 2018. Hans Hagen & Monique Hagen (1 mei 2018). Gearchiveerd op 8 september 2018. Geraadpleegd op 6 mei 2018.
  3. www.tzum.nl, Erna Sassen wint met Er is geen vorm waarin ik pas De Gouden Lijst 2018. Gearchiveerd op 9 september 2018. Geraadpleegd op 9 september 2018.
  4. Griffels en Penselen 2019. CPNB. Gearchiveerd op 7 mei 2019. Geraadpleegd op 24 december 2019.