Sanur i Jenin
Sanur | |||
صانور | |||
kommune | |||
Sanur, kring 1908
| |||
Namneopphav: Sanur, førenamn[1] | |||
Land | Dei palestinske territoria | ||
---|---|---|---|
Guvernement | Jenin guvernement | ||
Koordinatar | 32°21′23″N 35°14′49″E / 32.35639°N 35.24694°E | ||
Folketal | 4 300 | ||
Sanur i Jenin 32°21′23″N 35°14′49″E / 32.356388888889°N 35.246944444444°E | |||
| |||
Wikimedia Commons: Sanur, Jenin |
Sanur (arabisk صانور) er ein palestinsk by som ligg 26 km sørvest for Jenin, i Jenin guvernement. I følgje Palestinsk statistisk sentralbyrå hadde Sanur eit folketal på 4 067 i 2007.[2]
Seint i osmansk tid var Sanur ein festningslandsby for Jarrar-klanen og spelte ei viktig rolle i å avgrense makta til det osmanske sultanatet, den osmanske guvernøren i Damaskus og Akko og den osmansk-venlege Touqan-klanen i Nablus i regionen Jabal Nablus (dagens nordlege Vestbreidda).[3]
Historie
[endre | endre wikiteksten]Det er funne keramikk frå sein romersk og bysantinsk tid her. Ved moskeen ligg ei gammal cisterne. Det er òg hogde inn cisterner i dei bratte fjellsidene, der ein òg finn gravholer.[4]
Osmansk tid
[endre | endre wikiteksten]Sanur vart, som resten av Palestina, ein del av Det osmanske riket i 1517, og i 1596 stod han oppført i osmanske skattelister som ein del av Jabal Sami nahiya i Nablus liwa. Han hadde eit folketal på 23 hushaldningar og fem ungkarar, alle muslimar. Skattar vart betalte for kveite, bygg, sommaravlingar, oliventre, tilfeldige inntekter, geiter og/eller bikubar.[5]
Sanur vart grunnlagd av ei grein av Jarrar-klanen som flytta til staden frå Jaba' i osmansk tid.[6] Dei bygde ei formidabel festning i landsbyen, som vakta over vegen inn i Nablus frå nord.[7] Sanur tente som tronelandsbyen til klanen,[8] og frå her styrte dei mange av landsbyane i området kring Jenin, inkludert Lajjun, Marj Ibn Amer og Nasaret. Festninga, og den store bonde-militsen, forsterka den militære styrken til Jarrar.[7]
På midten og slutten av 1700-talet klarte Jarrar-klanen å hindre Daher al-Omar, som vart herskar i kystbyen Akko, frå å ta over Jabal Nablus.[9] Sanur markerte maktgrensa til al-Omar og dei fortsette å avgrense kontrollen til dei påfølgjande herskarane i Akko.[10] I 1764 prøvde den osmanske guvernøren i Damaskus, Uthman Pasha al-Kurzi, på å undertrykke Sanur, og møtte Jarrar-klanen til kamp leia av Muhammad al-Jarrar i Jabal Nablus, men klarte det ikkje.[11]
I 1790 kringsette guvernøren i Akko, Sidon og Damaskus, Jezzar Pasha, Sanur etter at leiaren her Yusuf al-Jarrar, nekta å underordne seg Jezzar. Sjølv om festninga vart kraftig bombardert, stod byen i mot kringsetjinga i over femti dagar. Styrkane til Jezzar prøvde å sprenge seg gjennom fortet men enda opp med å øydeleggje sin eigen leir i staden, og dei trakk seg bort. Jezzar prøvde igjen å underlegge seg Sanur i 1803, men mislukkast nok ein gong.[10] Historikaren Beshara Doumani daterer den andre kringsetjinga av Jezzar til 1795.[12]
I 1830 prøvde Abdullah Pasha frå Akko å få kontroll over dei landsherrane i Jabal Nablus, som var ein del av området han styrte, då dei ikkje betalte skatt. Då somme av landsherrane, leia av Jarrar- og Qasim-klanane, gjorde opprør mot Abdullah, kringsette han Sanur med hjelp av forsterkingar frå Emir Chehab frå Libanonfjella.[12] Kringsetjinga varte i fire månader. Etter fleire åtak mot festninga i landsbyen, klarte tre artilleribatteri plassert vest for landsbyen å sprenge ei opning i festninga. Som hemn for alle mennene han tapte under kringsetjinga, reiv Abdullah ned murane og tårna i festninga.[13] Makta til Jarrar-klanen vart alvorleg svekka då dei tapte festninga.[12] I 1840 vart landsbyen bombardert av styrkane til Ibrahim Pasha.[14]
I 1870 vitja den franske oppdagaren Victor Guérin landsbyen. Han skreiv at «det verkar lagnadsstyrt at staden skulle vere ein skanse. Ein mur med tårn l��g tidlegare kring toppen, og er no ein del av b yen. Mange hus har blitt øydelagd og delvis bygd opp att. Huset til sjeiken, som eg vitja, er som ei lita borg».[15]
I 1882 skildra Palestine Exploration Fund i Survey of Western Palestine Sanur som ein liten festningslandsby, med kring 200 til 300 innbyggjarar. Han var framleis hovudkvarteret til ei grein av Jarrar-klanen,[14] medan den andre framleis var i Jaba'.[16]
Det britiske mandatet
[endre | endre wikiteksten]I folketeljinga i 1922, utført av Dei britiske mandatstyresmaktene, hadde Sanur eit folketal på 682, alle muslimar.[17] Dette hadde auka i folketeljinga i 1931 til 759, framleis alle muslimar, i 154 hus.[18]
Under arabararopprøret i Palestina 1936–39, vart sjefskommandanten for opprøret, Abd al-Rahim al-Hajj Muhammad, drepen i Sanur i ei skotutveksling med britiske soldatar som følgde etter han. Han vart først gravlagd i landsbyen, før lekamen vart flytta til Dhinnaba.[19]
Landområdet til Sanur bestod i1945 av 12 897 mål land, i følgje ei offisiell landmåling.[20] 2 370 mål vart nytta for plantasjar og irrigert land, 7 259 mål for korn,[21] medan 21 mål var utbygd (urbant) land.[22]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Palmer, 1881, s. 190
- ↑ «Table 26 (Cont.): Stader på Vestbreidda by Selected Indicators, 2007» (PDF) (på arabisk). Palestinsk statistisk sentralbyrå. 2007. s. 106.
- ↑ Doumani, 1995, s. 234.
- ↑ Dauphin, 1998, s. 758.
- ↑ Hütteroth and Abdulfattah, 1977, s. 128.
- ↑ Palestine Exploration Fund, 1905, s. 356.
- ↑ 7,0 7,1 Doumani, 1995, s. 37.
- ↑ Rustum, 1938, s. 75.
- ↑ Philip, 2001, s. 33.
- ↑ 10,0 10,1 Phillip, 2001, s. 19.
- ↑ Zertal, 2004, s. 240.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 Doumani, 1995, s. 43–44.
- ↑ Zertal, 2004, s. 239–240.
- ↑ 14,0 14,1 Conder og Kitchener, 1882, SWP II, s. 157-158.
- ↑ Guérin, 1874, s. 344–350, som omsett i Conder og Kitchener, 1882, SWP II, s. 158. (i French).
- ↑ Conder og Kitchener, 1882, SWP II, s. 156.
- ↑ Barron, 1923, Table IX, Subdistrict of Jenin, s. 29
- ↑ Mills, 1932, s. 71
- ↑ Nimr, LeVine, 2012, s. 154.
- ↑ Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Sitert i S. Hadawi, Village Statistics, 1945. PLO Research Sentral, 1970, s. 55
- ↑ Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Sitert i S. Hadawi, Village Statistics, 1945. PLO Research Sentral, 1970, s. 99
- ↑ Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Sitert i S. Hadawi, Village Statistics, 1945. PLO Research Sentral, 1970, s. 149
- Denne artikkelen bygger på «Sanur, Jenin» frå Wikipedia på engelsk, den 25. september 2015.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Barron, J. B., red. (1923). Palestine: Report and General Abstracts of the Census of 1922. Government of Palestine.
- Conder, Claude Reignier; Kitchener, H. H. (1882). The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archeology 2. London: Committee of the Palestine Exploration Fund.
- Doumani, Beshara (1995). Rediscovering Palestina: Merchants and Peasants in Jabal Nablus. University of California Press.[daud lenkje]
- Dauphin, Claudine (1998). La Palestine byzantine, Peuplement et Populations. BAR International Series 726 (på fransk). III: Catalogue. Oxford: Archeopress.
- Guérin, Victor (1874). Description Géographique Historique et Archéologique de la Palestine (på fransk). 2: Samarie, pt. 1. Paris: L'Imprimerie Nationale.
- Hadawi, Sami (1970). Village Statistics of 1945: A Classification of Land and Area ownership in Palestine. Palestinsk frigjeringsorganisasjon forskingssentral.
- Hütteroth, Wolf-Dieter; Abdulfattah, Kamal (1977). Historical Geography of Palestine, Transjordan and South Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten, Sonderband 5. Erlangen, Tyskland: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft. ISBN 3-920405-41-2.
- Mills, E., red. (1932). Census of Palestine 1931. Population of Villages, Towns and Administrative Areas (PDF). Jerusalem: Government of Palestine.
- Palestine Exploration Fund (1905), Quarterly Statement, Committee for the Palestine Exploration Fund
- Nimr, Sonia (2012). «"A Nation in a Hero: Abdul Rahim al-Hajj Mohammad and arabarane Revolt"». I Mark Andrew LeVine. Struggle and Survival in Palestina/Israel. University of California Press. ISBN 0520262530.
- Palmer, E. H. (1881). The Survey of Western Palestine: Arabic and English Name Lists Collected During the Survey by Lieutenants Conder og Kitchener, R. E. Transliterated and Explained by E.H. Palmer. Committee of the Palestine Exploration Fund.
- Philip, Thomas (2001). Akko: The Rise and Fall of a palestinsk City, 1730-1831. Colombia University Press. ISBN 9780231123273.
- Rustum, Asad (1938), The Royal Archives of Egypt and the Disturbances in Palestina, 1834, American University of Beirut Press
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Velkomen til Sanur Arkivert 2014-04-19 ved Wayback Machine.