Lukson: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Michał Ski (dyskusja | edycje) Anulowanie wersji 61333630 autorstwa 83.24.98.208 (dyskusja), Potrzebne źródło Znacznik: Anulowanie edycji |
Michał Ski (dyskusja | edycje) poprawa przek., WP:SK, poprawiony pomylony rozdział w ref 4, aktualizacja |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Luksony''' – wspólna nazwa zaproponowana w 1962 roku dla [[ |
'''Luksony''' – wspólna nazwa zaproponowana w 1962 roku dla [[|cząstek]] o zerowej [[masa spoczynkowa|masie spoczynkowej]], które zawsze poruszają się z [[prędkość światła|prędkością światła]]{{r|Bilaniuk}}. Termin jest stosowany w kontekście hipotez istnienia [[tachion]]ów{{r|Recami}} oraz [[Symetria (fizyka)|symetrii]] [[tardion|bradionowo]]-luksonowej{{r|Majerník}}. |
||
Do luksonów zaliczane są [[foton]]y{{r|Recami}}. Zerowa jest teoretyczna masa spoczynkowa [[gluon]]ów, choć niewielkiej masy, rzędu kilku M[[elektronowolt|eV]]/[[prędkość światła|c]]² nie można wykluczyć{{r|Tao}} – z doświadczeń przeprowadzonych w obszarze [[Fizyka cząstek elementarnych|fizyki wysokich energii]] wynika, że masa gluonów nie przekracza 1,3 MeV/c², jednak z rozważań [[kosmologia|kosmologicznych]] można wyciągnąć wniosek, że nie powinna ona przekraczać 2·10<sup>−10</sup> MeV/c²{{r|Ynduráin}}. Zgodnie z przewidywaniami [[teoria strun|teorii strun]] hipotetyczny [[grawiton]] również jest bezmasowy{{r|Wadia}}, istnieją jednak prace teoretyczne przewidujące, że zarówno grawiton, jak i foton, mogą posiadać bardzo małą, lecz niezerową masę spoczynkową{{r|Haranas}}. Na podstawie wyników eksperymentów związanych z obserwacją fal grawitacyjnych górne ograniczenie masy grawitonu oszacowano na 1,2·10<sup>−22</sup> MeV/c²{{r|Abbott}}, jednak oszacowanie to jest związane z założeniami dotyczącymi [[Długość fali Comptona|komptonowskiej długości fali]], które niekoniecznie muszą być prawdziwe{{r|Haranas}}. |
Do luksonów zaliczane są [[foton]]y{{r|Recami}}. Zerowa jest teoretyczna masa spoczynkowa [[gluon]]ów, choć niewielkiej masy, rzędu kilku M[[elektronowolt|eV]]/[[prędkość światła|c]]² nie można wykluczyć{{r|Tao}} – z doświadczeń przeprowadzonych w obszarze [[Fizyka cząstek elementarnych|fizyki wysokich energii]] wynika, że masa gluonów nie przekracza 1,3 MeV/c², jednak z rozważań [[kosmologia|kosmologicznych]] można wyciągnąć wniosek, że nie powinna ona przekraczać 2·10<sup>−10</sup> MeV/c²{{r|Ynduráin}}. Zgodnie z przewidywaniami [[teoria strun|teorii strun]] hipotetyczny [[grawiton]] również jest bezmasowy{{r|Wadia}}, istnieją jednak prace teoretyczne przewidujące, że zarówno grawiton, jak i foton, mogą posiadać bardzo małą, lecz niezerową masę spoczynkową{{r|Haranas}}. Na podstawie wyników eksperymentów związanych z obserwacją fal grawitacyjnych górne ograniczenie masy grawitonu oszacowano na 1,2·10<sup>−22</sup> MeV/c²{{r|Abbott}}, jednak oszacowanie to jest związane z założeniami dotyczącymi [[Długość fali Comptona|komptonowskiej długości fali]], które niekoniecznie muszą być prawdziwe{{r|Haranas}}. |
||
Linia 6: | Linia 6: | ||
{{Przypisy| |
{{Przypisy| |
||
* <ref name="Bilaniuk">{{Cytuj |autor = O. M. P. Bilaniuk; V. K. Deshpande; E. C. G. Sudarshan |tytuł = “Meta” Relativity |czasopismo = American Journal of Physics |data = 1962 |s = 718–723 |wolumin=30|numer = 10 |doi = 10.1119/1.1941773}}</ref> |
* <ref name="Bilaniuk">{{Cytuj |autor = O. M. P. Bilaniuk; V. K. Deshpande; E. C. G. Sudarshan |tytuł = “Meta” Relativity |czasopismo = American Journal of Physics |data = 1962 |s = 718–723 |wolumin=30|numer = 10 |doi = 10.1119/1.1941773}}</ref> |
||
* <ref name="Recami">{{Cytuj |autor = E. Recami |tytuł = Classical tachyons and possible applications |czasopismo = La Rivista del Nuovo Cimento |
* <ref name="Recami">{{Cytuj |autor = E. Recami |tytuł = Classical tachyons and possible applications |czasopismo = La Rivista del Nuovo Cimento |data = 1986 |wolumin = 9 |numer = 6 |s = 13 |doi = 10.1007/bf02724327}}</ref> |
||
* <ref name="Majerník">{{Cytuj |autor = V. Majerník |tytuł = Bradyon-luxon symmetry |czasopismo = Foundations of Physics Letters |data = 1997 |
* <ref name="Majerník">{{Cytuj |autor = V. Majerník |tytuł = Bradyon-luxon symmetry |czasopismo = Foundations of Physics Letters |data = 1997|wolumin = 10 |numer = 4 |s = 357–370 |doi = 10.1007/bf02764106}}</ref> |
||
<ref name="Tao">{{Cytuj |autor = |
<ref name="Tao">{{Cytuj |autor = Particle Data Group |tytuł = Review of Particle Physics |czasopismo = Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics |data = |data dostępu = -11 |wolumin = |numer = |doi = 10.1088/0954-3899///|=| = http://iopscience.iop.org/0954-3899////pdf }}</ref> |
||
* <ref name="Ynduráin">{{Cytuj |autor = F.J. Ynduráin |tytuł = Limits on the mass of the gluon |czasopismo = Physics Letters B |wolumin = 345 |numer = 4 |s = 524–526 |doi = 10.1016/0370-2693(94)01677-5}}</ref> |
* <ref name="Ynduráin">{{Cytuj |autor = F.J. Ynduráin |tytuł = Limits on the mass of the gluon |czasopismo = Physics Letters B |wolumin = 345 |numer = 4 |s = 524–526 |doi = 10.1016/0370-2693(94)01677-5}}</ref> |
||
* <ref name="Wadia">{{Cytuj |autor = Spenta R. Wadia |tytuł = String theory: a framework for quantum gravity and various applications |czasopismo = Current Science |data = 2008 |wolumin = 95 |numer = 9| s = 1252–1267 |wydawca = Current Science Association| jstor=24103236 |arxiv = 0809.1036v2}}</ref> |
* <ref name="Wadia">{{Cytuj |autor = Spenta R. Wadia |tytuł = String theory: a framework for quantum gravity and various applications |czasopismo = Current Science |data = 2008 |wolumin = 95 |numer = 9| s = 1252–1267 |wydawca = Current Science Association| jstor=24103236 |arxiv = 0809.1036v2}}</ref> |
||
* <ref name="Haranas">{{Cytuj |autor = Ioannis Haranas; Ioannis Gkigkitzis |tytuł = The Mass of Graviton and Its Relation to the Number of Information according to the Holographic Principle |czasopismo = International Scholarly Research Notices |data = 2014 |data dostępu = 2018-04-11 |wolumin = 2014 |s = 1–8 |doi = 10.1155/2014/718251 |pmc=PMC4897075}}</ref> |
* <ref name="Haranas">{{Cytuj |autor = Ioannis Haranas; Ioannis Gkigkitzis |tytuł = The Mass of Graviton and Its Relation to the Number of Information according to the Holographic Principle |czasopismo = International Scholarly Research Notices |data = 2014 |data dostępu = 2018-04-11 |wolumin = 2014 |s = 1–8 |doi = 10.1155/2014/718251 |pmc=PMC4897075}}</ref> |
||
* <ref name="Abbott">{{Cytuj |autor = B. P. Abbott, R. Abbott, T. D. Abbott, M. R. Abernathy, F. Acernese |tytuł = Observation of Gravitational Waves from a Binary Black Hole Merger |czasopismo = Physical Review Letters |data = 2016 |
* <ref name="Abbott">{{Cytuj |autor = B. P. Abbott, R. Abbott, T. D. Abbott, M. R. Abernathy, F. Acernese |tytuł = Observation of Gravitational Waves from a Binary Black Hole Merger |czasopismo = Physical Review Letters |data = 2016 |wolumin = 116 |numer = 6 |doi = 10.1103/physrevlett.116.061102}}</ref> |
||
}} |
}} |
||
{{Szczególna teoria względności}} |
{{Szczególna teoria względności}} |
Aktualna wersja na dzień 23:18, 12 lis 2020
Luksony – wspólna nazwa zaproponowana w 1962 roku dla cząstek o zerowej masie spoczynkowej, które zawsze poruszają się z prędkością światła[1]. Termin jest stosowany w kontekście hipotez istnienia tachionów[2] oraz symetrii bradionowo-luksonowej[3].
Do luksonów zaliczane są fotony[2]. Zerowa jest teoretyczna masa spoczynkowa gluonów, choć niewielkiej masy, rzędu kilku MeV/c² nie można wykluczyć[4] – z doświadczeń przeprowadzonych w obszarze fizyki wysokich energii wynika, że masa gluonów nie przekracza 1,3 MeV/c², jednak z rozważań kosmologicznych można wyciągnąć wniosek, że nie powinna ona przekraczać 2·10−10 MeV/c²[5]. Zgodnie z przewidywaniami teorii strun hipotetyczny grawiton również jest bezmasowy[6], istnieją jednak prace teoretyczne przewidujące, że zarówno grawiton, jak i foton, mogą posiadać bardzo małą, lecz niezerową masę spoczynkową[7]. Na podstawie wyników eksperymentów związanych z obserwacją fal grawitacyjnych górne ograniczenie masy grawitonu oszacowano na 1,2·10−22 MeV/c²[8], jednak oszacowanie to jest związane z założeniami dotyczącymi komptonowskiej długości fali, które niekoniecznie muszą być prawdziwe[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ O.M.P. Bilaniuk , V.K. Deshpande , E.C.G. Sudarshan , “Meta” Relativity, „American Journal of Physics”, 30 (10), 1962, s. 718–723, DOI: 10.1119/1.1941773 .
- ↑ a b E. Recami , Classical tachyons and possible applications, „La Rivista del Nuovo Cimento”, 9 (6), 1986, s. 13, DOI: 10.1007/bf02724327 .
- ↑ V. Majerník , Bradyon-luxon symmetry, „Foundations of Physics Letters”, 10 (4), 1997, s. 357–370, DOI: 10.1007/bf02764106 .
- ↑ Gauge and Higgs Bosons, [w:] K. Nakamura , Particle Data Group , Review of Particle Physics, „Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics”, 37 (7A), 2010, s. 417, DOI: 10.1088/0954-3899/37/7A/075021 [dostęp 2020-11-12] .
- ↑ F.J. Ynduráin , Limits on the mass of the gluon, „Physics Letters B”, 345 (4), s. 524–526, DOI: 10.1016/0370-2693(94)01677-5 .
- ↑ Spenta R. Wadia , String theory: a framework for quantum gravity and various applications, „Current Science”, 95 (9), Current Science Association, 2008, s. 1252–1267, arXiv:0809.1036v2, JSTOR: 24103236 .
- ↑ a b Ioannis Haranas , Ioannis Gkigkitzis , The Mass of Graviton and Its Relation to the Number of Information according to the Holographic Principle, „International Scholarly Research Notices”, 2014, 2014, s. 1–8, DOI: 10.1155/2014/718251, PMCID: PMC4897075 [dostęp 2018-04-11] .
- ↑ B.P. Abbott i inni, Observation of Gravitational Waves from a Binary Black Hole Merger, „Physical Review Letters”, 116 (6), 2016, DOI: 10.1103/physrevlett.116.061102 .