Nacjonalizacja

Ten artykuł od 2018-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Nacjonalizacja – forma upaństwowienia, poprzez przejęcie przez państwo praw własności zRzi, przedsiębiorstw i kapitału na podstawie odrębnego aktu prawnego^[1]. Nacjonalizacja przeprowadzana jest na podstawie ustaw, których treść może wynikać z umów międzynarodowych. Nie należy mylić nacjonalizacji, która jest stosowana wobec określonej kategorii mienia lub osób, z wywłaszczeniem, które dotyczy konkretnej osoby i konkretnej sprawy.

Nacjonalizacja może być przeprowadzona za odszkodowaniem dla dotychczasowych właścicieli, z częściowym odszkodowaniem lub bez odszkodowania^[1].

Przeciwieństwem nacjonalizacji jest prywatyzacja, albo municypalizacja.

• Wszystkie przedsiębiorstwa prywatne w bolszewickiej Rosji w roku 1918 po rewolucji.
• Gospodarstwa chłopskie w ZSRR. Odebranie podczas kolektywizacji chłopom środków do życia i wszelkich artykułów żywnościowych, doprowadziło do klęski głodu, która w latach 1932–1933 pochłonęła życie milionów ludzi. Autorem „wielkiej kolektywizacji” był Józef Stalin. Protestujących „kułaków” wysyłano do łagrów.
• Cała własność prywatna w Chinach w 1949 r. po rewolucji komunistycznej.
• Nacjonalizacja Kanału Sueskiego przez rząd Nasera w 1956 r. Spowodowała inwazję wojsk brytyjsko-francusko-izraelskich na Egipt.
• Cała własność prywatna w Kambodży w 1975 r. po zwycięstwie Czerwonych Khmerów Pol Pota. Właścicieli w większości wymordowano.
• Renault (odebrany Louisowi Renault po II wojnie światowej) za to, że przedsiębiorstwo produkowało uzbrojenie dla Niemców.
• W Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej: Bank of England, British Steel, British Coal, British Gas, British Rail, British Telecom, UK Electricity Supply Industry, British Leyland, Railtrack.
• Nacjonalizacja branży naftowej w Meksyku, Boliwii, Kuwejcie, Iranie, Arabii Saudyjskiej oraz Wenezueli.
• Przedsiębiorstwa prywatne na Kubie. Większość z nich należała do obywateli USA, co spowodowało nałożenie utrzymywanych nadal sankcji gospodarczych.
• Nacjonalizacja we Francji w 1982 r. części przemysłu (Thomson, Saint-Gobain-Pont-à-Mousson, Rhône-Poulenc, Pechiney-Ugine-Kihlmann, Sacilor, Usinor) i sektora finansów (Paribas, Suez, CIC, Crédit du Nord, Crédit Commercial de France, Banque Rotschild, Banque Worms, Banque La Hénin itd.).
• Holding prasowy Rumasa w Hiszpanii w 1983 r.
• Wywłaszczenie części kościelnych gruntów rolnych w Grecji w 1987 r.

 Osobny artykuł: Nacjonalizacja w Polsce.

Zobacz hasło nacjonalizacja w Wikisłowniku