Przejdź do zawartości

Rainis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rainis
Rainis, Jānis Rainis
Ilustracja
Rainis
Imię i nazwisko

Jānis Pliekšāns

Data urodzenia

11 września 1865

Data śmierci

12 września 1929

Narodowość

łotewska

Język

łotewski

Dziedzina sztuki

dziennikarstwo, tłumaczenia, dramat, literatura dziecięca

Ważne dzieła

Rainis, właśc. Jānis Pliekšāns (ur. 11 września 1865, zm. 12 września 1929) – łotewski pisarz, dramaturg i dziennikarz, tłumacz literatury rosyjskiej, niemieckiej i angielskiej, autor książek dla dzieci. Polityk socjaldemokratyczny, w latach 1926-1928 minister oświaty Łotwy. Wywarł znaczny wpływ na rozwój łotewskiego języka literackiego oraz literatury łotewskiej. Autor słów pieśni patriotycznej Saule, Pērkons, Daugava[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Po ukończeniu gimnazjum w Rydze studiował prawo w Petersburgu (1884–1888), następnie pracował w zawodzie adwokata w Wilnie i Mitawie. Poświęcił się działalności dziennikarskiej: od 1891 do 1895 stał na czele redakcji pisma "Dienas Lapa", po czym znów wyjechał pracować jako adwokat, tym razem do Poniewieża. Wziął udział w wydarzeniach rewolucyjnych na Łotwie w 1905 r., po czym wyemigrował do Szwajcarii.

W niepodległej Łotwie został ministrem oświaty (1926–1928). W 1925 kandydował z ramienia socjaldemokracji w wyborach prezydenckich, jednak przegrał w I turze z Jānisem Čakstem i Kārlisem Ulmanisem.

Tłumaczył na język łotewski dzieła Puszkina, Goethego i Szekspira. Pisywał również dla dzieci, np. "Mušu ķēniņš" (wyd. 1923) czy "Suns un kaķe" (1928).

W 1897 ożenił się z Aspazją.

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • Pusideālists (Półidealista, 1901)
  • Tālas noskaņas zilā vakarā (Dalekie echa liliowego wieczoru, 1903)
  • Lauzstās priedes (Złamane sosny)
  • Kalna kāpejs (Wędrowiec)
  • Uguns un nakts (Ogień i noc, 1904)
  • Vētras sēja (Posiew burzy, 1905)
  • Klusā grāmata (Cicha książka, 1909)
  • Ave, sol! (1910)
  • Tie, kas neaizmirst (Ci, którzy nie zapominają, 1911)
  • Zelta zirgs (Złoty koń, 1911)
  • Indulis un Ārija (Indulis i Aria, 1911)
  • Gals un sākums (Koniec i początek, 1912)
  • Pūt, vējiņi! (Wiej, wietrzyku, 1913)
  • Spēlēju, dancoju (Tańcząc, śpiewając, 1915)
  • Krauklitis (Mały kruk, 1917)
  • Daugava (1919)
  • Jāzeps un viņa brāļi (Józef i jego bracia, 1919; wyd. pol. 1991)
  • Iļja Muromietis (Ilia Muromiec, 1923)
  • Lellīte Lolīte (1924)
  • Putniņš uz zara (1925)
  • Mīla stiprāka par nāvi (1927)
  • Kastaņola (1928)
  • Saulīte slimnīcā (1928)
  • Suns un kaķe (1928)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Rainis Jānis, Aforyzmy, oprac. J. Kolbuszewski i S.F. Kolbuszewski, Warszawa 1969
  • Rainis Jānis, Czas słońca i inne wiersze, wybrali i przełożyli S.F. Kolbuszewski i J. Kolbuszewski, Warszawa 1969
  • Rainis Jānis, Józef i jego bracia, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław 1991