Przejdź do zawartości

Aspazija

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aspazija
Aspazija, Elza Pliekšāne
Ilustracja
Aspazija (1920)
Imię i nazwisko

Johanna Emīlija Lizete Pliekšāne (z domu Rozenberga)

Data i miejsce urodzenia

16 marca 1865
Zaļenieki Daukšas, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

5 listopada 1943
Ryga

Narodowość

łotewska

Język

łotewski

Dziedzina sztuki

poezja, dramat, tłumaczenia

Aspazija, właśc. Johanna Emīlija Lizete Rozenberga, Elza Pliekšāne (ur. 16 marca 1865 w Zalenieku Daukšas[1] w Kurlandii, zm. 5 listopada 1943 w Rydze) – łotewska poetka i dramatopisarka, zwolenniczka emancypacji kobiet, posłanka na Sejm (1920–1934). Jej pseudonim pochodzi od Aspazji.

Dom Aspaziji w Dubultach, Jūrmala

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1884 ukończyła gimnazjum żeńskie w Rydze. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku pracowała jako nauczycielka, później znalazła pracę w jednym z ryskich teatrów. W 1897 poślubiła Rainisa. Razem z mężem przebywała w latach 1897–1903 na zesłaniu w Rosji. Od 1905 do 1920 para zamieszkiwała w Szwajcarii, skąd wróciła na Łotwę w 1920. Po powrocie do kraju Aspazija zasiadała nieprzerwanie w parlamencie łotewskim reprezentując w nim socjaldemokrację.

Początkowa twórczość Aspaziji jest zbliżona do realizmu, jednak później autorka coraz bardziej zagłębiała się w mroczny świat neoromantyzmu, szukając inspiracji w zamierzchłej przeszłości Łotwy (por. sztuka "Vaidelote"). W innych dramatach autorka wyrażała swój protest wobec świata opartego na dominacji pierwiastka męskiego w kulturze.

Aspazija przetłumaczyła "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza na język łotewski.

Wybrane dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • "Vaidelote" (Wajdelotka, 1894)
  • "Zaudētās tiesības" (Stracone prawa, 1894)
  • "Dvēseles krēsla" (Zmierzch duszy, 1904)
  • "Sidraba šķidrauts" (Srebrny welon, 1905)
  • "Aspazija" (1923)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Panoramio - Photo of Daukšas - Aspazijas muzejs pie Zaļeniekiem 2001-06-30 [online], www.panoramio.com [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-24].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Mały słownik pisarzy narodów europejskich ZSRR, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1966, s. 22.