Przejdź do zawartości

Albrecht Odważny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Albrecht Odważny
Ilustracja
Wizerunek herbu
książę Saksonii
Okres

od 7 września 1464
do 12 września 1500

Poprzednik

Fryderyk II Łagodny

Następca

Jerzy Brodaty

Dane biograficzne
Dynastia

Wettynowie

Data i miejsce urodzenia

31 lipca 1443
Grimma

Data i miejsce śmierci

12 września 1500
Emden

Ojciec

Fryderyk II Łagodny

Matka

Małgorzata Habsburg

Żona

Sydonia z Podiebradów

Dzieci

Katarzyna,
Jerzy Brodaty,
Henryk Pobożny,
Fryderyk,
Anna,
Ludwik,
Jan (ur. 1484),
Jan (ur. 1498)

Odznaczenia
Order Złotego Runa (Burgundia)

Albrecht Odważny, niem. Albrecht der Beherzte (ur. 31 lipca 1443 w Grimma, zm. 12 września 1500 w Emden) – od 1464 r. książę saski (wspólnie ze starszym bratem Ernestem do podziału kraju w 1485 r.), namiestnik Niderlandów w latach 1488–1493, namiestnik Fryzji od 1498 r., z dynastii Wettynów (protoplasta linii albertyńskiej tego rodu).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Albrecht był trzecim i najmłodszym synem elektora saskiego Fryderyka II Łagodnego oraz Małgorzaty, córki Ernesta Żelaznego z dynastii Habsburgów. W 1455 r. stał się (wraz z bratem Ernestem) obiektem porwania przez mającego do jego ojca pretensje finansowe rycerza Kunza von Kauffungen. Porywacz, zdążający w kierunku granicy czeskiej został jednak schwytany, a dzieci Fryderyka Łagodnego uwolnione.

Po śmierci ojca w 1464 r. odziedziczył władzę w Saksonii wraz ze swoim bratem Ernestem, przy czym Ernestowi, jako starszemu przypadła godność elektora Rzeszy. Kilka miesięcy później doszło do potwierdzenia formalnie zawartego w 1459 r. małżeństwa Albrechta z córką króla czeskiego Jerzego z Podiebradów, Sidonią. Dzięki niemu uzyskał on w lenno czeskie posiadłości na terenie Saksonii, stanowiło też ono podstawę jego roszczeń (po śmierci teścia w 1471 r.) do tronu czeskiego, jednak bezskutecznych.

W 1485 r. doszło (mimo obiekcji Albrechta, który uważał to za krok skutkujący osłabieniem Saksonii i stanowiący przeszkodę dla dalszej ekspansji) do podziału kraju między współrządzących dotąd braci: na mocy traktatu w Lipsku Albrecht został samodzielnym księciem części Saksonii obejmującej m.in. dawną Marchię Miśnieńską. Zaowocowało to trwałym podziałem Saksonii, a także dynastii (od obu braci pochodziły dwie linie dynastii wettyńskiej, ernestyńska i albertyńska).

Albrecht sporą część swojego życia poświęcił wojnie. Już w młodym wieku wysłany na dwór swojego wuja, cesarza Fryderyka III Habsburga, pozostawał w służbie cesarzy z rodu Habsburgów: najpierw Fryderyka, a po śmierci tego ostatniego w 1493 r., jego syna Maksymiliana I. Uczestniczył w licznych cesarskich kampaniach wojennych, m.in. przeciwko księciu burgundzkiemu Karolowi Zuchwałemu (1475 r.) oraz królowi węgierskiemu Maciejowi Korwinowi (1483 r.). Znalazł jednak też czas na wyjazd do Ziemi Świętej w 1476 r. W 1488 r. wyruszył na odsiecz oblężonemu w Brugii synowi cesarskiemu Maksymilianowi. Został wówczas mianowany namiestnikiem Niderlandów; pozostając na tym stanowisku Albrecht przy dużym własnym wysiłku finansowym (co umożliwiła m.in. reforma finansowa księstwa saskiego) tłumił powstanie miejscowej ludności i umacniał władzę Habsburgów. W 1493 r. stracił tę funkcję w związku z przybyciem do Niderlandów syna Maksymiliana, Filipa, pozostał jednak tam nadal. W tym okresie zaczął narastać konflikt między Albrechtem a Maksymilianem i jego synem, w głównej mierze dotyczących niespłaconych wydatków Albrechta na kampanie wojenne. W 1498 r. doszło do porozumienia stron, Albrecht otrzymał od Maksymiliana tytuł gubernatora Fryzji. Wkrótce potem wyjechał do swojego księstwa, skąd jednak został odwołany na wieść o kolejnym powstaniu we Fryzji. Podczas oblężenia ostatniego bastionu rebeliantów w Groningen zachorował, zmarł wkrótce potem. Przed śmiercią, w 1499 r. dokonał podziału swego dziedzictwa między synów: Jerzy miał objąć rządy w Saksonii (był tu regentem już od 1488 r.) a młodszy Henryk we Fryzji.

Potomkowie

[edytuj | edytuj kod]

Ze związku z Sidonią czeską (który po wyjeździe Albrechta do Niderlandów praktycznie się rozpadł, gdy żona odmówiła przyłączenia się do Albrechta) pochodziło dziewięcioro dzieci m.in.:

Przodkowie

[edytuj | edytuj kod]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Fryderyk III Srogi
 
 
 
 
 
 
 
Fryderyk I Kłótnik
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna z Hennebergu
 
 
 
 
 
 
 
Fryderyk II Łagodny
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Henryk I
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna z Brunszwiku-Lüneburga
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia
 
 
 
 
 
 
 
Albrecht Odważny
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Leopold III Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
Ernest Żelazny
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Viridis Visconti
 
 
 
 
 
 
 
Małgorzata Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Siemowit IV
 
 
 
 
 
 
 
Cymbarka mazowiecka
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Aleksandra Olgierdówna
 
 
 
 
 
 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Hellmuth Rössler: Albrecht der Beherzte. W: Neue Deutsche Biographie. T. 1. Berlin: Duncker & Humblot, 1953, s. 174–175. [dostęp 2015-01-20]. (niem.).
  • Heinrich Theodor Flathe: Albrecht, Herzog zu Sachsen. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 1. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1875, s. 314–318. [dostęp 2015-01-20]. (niem.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]