Przejdź do zawartości

Amazonka płomiennosterna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Amazonka płomiennosterna
Amazona brasiliensis[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugowate

Podrodzina

papugi neotropikalne

Plemię

Amazonini

Rodzaj

Amazona

Gatunek

amazonka płomiennosterna

Synonimy
  • Psittacus brasiliensis Linnaeus, 1758[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Amazonka płomiennosterna[4] (Amazona brasiliensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Jest endemitem Brazylii bliskim zagrożenia wyginięciem[3].

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego został opisany przez szwedzkiego przyrodnika Karola Linneusza w 1758 roku w 10. edycji Systema Naturae. Autor nadał mu nazwę Psittacus brasiliensis[2][5]. Dawniej uważano, że najbliższymi krewnymi tego gatunku są amazonka niebieskolica (Amazona dufresniana) oraz amazonka tęczowa (Amazona rhodocorytha). Czasami traktowano amazonkę płomiennosterną jako podgatunek jednej z nich. Obecnie (2020) badania wskazują, że najbliżej jest spokrewniona z amazonką modrobrewą (Amazona amazonica)[6]. Nie wyróżnia się podgatunków[2][7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Amazonki płomiennosterne osiągają długość około 37 cm oraz ważą 430 g. Brak widocznego dymorfizmu płciowego. W ubarwieniu dominuje zielony. Czoło oraz kantarek są czerwone, policzki oraz pokrywy uszne – niebieskie. Krawędź nadgarstka oraz środkowa część ogona jest czerwona. Końcówki sterówek są żółte. Dziób jest żółto-szary. Oczy są pomarańczowe z bladoszarą obrączką. Młode osobniki mają bardziej matową głowę[8].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten występuje na wybrzeżach południowo-wschodniej Brazylii od São Paulo po Santa Catarinę[6][8].

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]

Ptaki te zamieszkują nizinne lasy wilgotne i namorzynowe, a także tereny podmokłe. Najczęściej widywane są pomiędzy 300 a 400 m n.p.m., lecz zamieszkują także niższe oraz wyższe tereny do 700 m n.p.m.[8] Pokarm zdobywają w gęstych lasach różnego typu[6]. W skład ich diety wchodzą owoce, kwiaty, nektar oraz czasami owady[9]. Amazonki te posilają się na różnorodnych gatunkach drzew. Wśród nich dominuje Erythrina speciosa. Innymi drzewami, z których często zdobywają kwiaty i owoce, są Callophyllum brasiliense, Syagrus romanzoffiana, gujawa truskawkowa (Psidium cattleianum)[6]. Zdobywają pożywienie w parach oraz stadach do 20 osobników[8]. Na noc zlatują się w większe grupy na małych przybrzeżnych wyspach. Rano pomiędzy godziną 9:00 a 10:00 przylatują z powrotem na ląd[6].

Sezon lęgowy trwa od września do lutego, sporadycznie do kwietnia[8]. Amazonki płomiennosterne zakładają gniazda w dziuplach wysokich drzew, przeważnie na wysokości 8–16 m. Głębokość dziupli wynosi 50–100 cm. Najczęściej są one w palmach oraz Callophyllum brasiliense. Często dziuple wcześniej były zamieszkiwane przez dzięcioły[6]. Obszar, na którym gniazdują te ptaki, zazwyczaj stanowią gęste, zalane lasy[6][9]. Samica składa 3–4 białe jaja[6]. Inkubacja (w niewoli) trwa 28 dni[8]. Młode opuszczają dziuplę w wieku 60–65 dni[6].

Status i zagrożenia

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2004 roku uznaje amazonkę płomiennosterną za gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened), wcześniej miała ona status gatunku zagrożonego (EN – endangered). Liczbę dorosłych osobników w naturze szacuje się na 6000–6700, a trend liczebności uznaje się za wzrostowy[3]. Największe zagrożenie dla tego gatunku stanowi kłusownictwo[9]. Moment, gdy młode w dziupli zaczynają być stosunkowo głośne, często jest wykorzystywany w celu wybierania ich z gniazda[6]. Również zagrożenie stanowi utrata naturalnego środowiska[3][6]. Gatunek ten znajduje się w I załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[10]. Na obszarach chronionych są wieszane budki gniazdowe przeznaczone dla tego gatunku[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Amazona brasiliensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Red-tailed Amazon (Amazona brasiliensis). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (ang.).
  3. a b c d Amazona brasiliensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-17].
  5. K. Linneusz, Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 10, t. 1, 1758, s. 102 (łac.).
  6. a b c d e f g h i j k l Štěpán Šesták, Hodowla amazonek płomiennosternych, Robert P. Sobecki (red.), „Nowa Exota”, XV (2), s. 5, 6, ISSN 1214-8962.
  7. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-15]. (ang.).
  8. a b c d e f Red-tailed Amazon (Amazona brasiliensis), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2022-01-24] (ang.).
  9. a b c Paulo Martuscelli, Ecology and conservation of the Red-tailed Amazon Amazona brasiliensis in south-eastern Brazil, „Bird Conservation International”, 5 (2–3), 1995, s. 405–420, DOI10.1017/S095927090000112X, ISSN 1474-0001 [dostęp 2020-07-29] (ang.).
  10. Species+ [online], UNEP-WCMC, CITES Secretariat [dostęp 2021-03-31].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]