Przejdź do zawartości

Antylopka piżmowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Antylopka piżmowa
Nesotragus moschatus
Von Dueben, 1846
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

parzystokopytne

Rodzina

wołowate

Podrodzina

antylopy

Plemię

Neotragini

Rodzaj

Nesotragus

Gatunek

antylopka piżmowa

Synonimy

Neotragus moschatus (Von Dueben, 1846)[1]

Podgatunki
  • N. m. kirchenpaueri Pagenstecher, 1885
  • N. m. livingstonianus Kirk, 1865
  • N. m. moschatus Von Dueben, 1846
  • N. m. zuluensis (Thomas, 1898)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Antylopka piżmowa[3], także: suni[4] (Nesotragus moschatus) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny wołowatych (Bovidae). Występuje we wschodniej i południowo-wschodniej Afryce. Nie jest zagrożony wyginięciem[2].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Antylopka piżmowa występuje we wschodniej i południowo-wschodniej Afryce – od Kenii do prowincji KwaZulu-Natal w Południowej Afryce[2].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisał w 1846 roku szwedzki zoolog Magnus Wilhelm von Düben pod nazwą Nesotragus moschatus, umieszczając go w nowym rodzaju Nesotragus. Miejsce typowe to wysepka Chapani położona około 3 km od Zanzibaru (Tanzania)[5][6]. Później gatunek był umieszczany w rodzaju Neotragus, ale w 2014 roku w oparciu o badania filogenetyczne przywrócono rodzaj Nesotragus, zaliczając doń antylopkę piżmową i antylopkę lilipucią (N. batesi)[7].

Podgatunki

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się cztery podgatunki antylopki piżmowej[6][8]:

  • Nesotragus moschatus kirchenpaueri Pagenstecher, 1885
  • Nesotragus moschatus livingstonianus Kirk, 1865
  • Nesotragus moschatus moschatus Von Dueben, 1846
  • Nesotragus moschatus zuluensis (Thomas, 1898)

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Wymiary
Długość głowy wraz z tułowiem: 50–60 cm,
Długość ogona: 5–13 cm,
Wysokość w kłębie: 30–38 cm,
Masa ciała: do 4,5 kg[8].
Umaszczenie
Ubarwienie sierści z wierzchu w kolorze cynamonowym, od spodu białawe. Spód i nasada ogona białe[4].
Poroże
Rogi występują tylko u samców, są gładkie i krótkie o prostej linii, pierścienie występują na całej ich długości[8].
Dymorfizm płciowy
Samice posiadają 2 pary sutków[4] i są nieco większe od samców[8].

Ekologia i tryb życia

[edytuj | edytuj kod]

Antylopka piżmowa zamieszkuje lasy (w tym lasy górskie) i gęste zarośla. Jest spotykana do 2700 m n.p.m.[2] Zwykle żyje w pojedynkę, niekiedy w parach lub grupach składających się z jednego samca i kilku samic. Jest bardzo zwinna i skoczna. Aktywna o zmierzchu i nocą. Choć może obyć się bez wody długi czas, to preferuje tereny, na których obecne są akweny. Samce są terytorialne, dzielą jednak rewir z samicą, z którą kopulują. Inne samice również spotykają się z akceptacją ze strony samca. Granice terytorium wyznaczają składowiska odchodów. Dodatkowo znaczą roślinność wydzieliną gruczołów zapachowych zlokalizowanych na głowie[8].

Dożywa 10 lat.

Rozród

[edytuj | edytuj kod]

Dojrzałość płciową osiąga po 1–1,5 roku. Po ciąży trwającej w przybliżeniu 180 dni wydaje na świat jedno młode[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Neotragus moschatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2023-12-01] (ang.).
  2. a b c d Nesotragus moschatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. a b c Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.
  5. W. von Dueben. Ny Antelop-art. „Öfversigt af Kongl. Vetenskaps-Akademiens Forhandlingar”. 3 (7), s. 221, 1847. (szw. • łac.). 
  6. a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Neotragus moschatus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-12-01]. (ang.).
  7. Eva V. Bärmann, Tim Schikora, The polyphyly of Neotragus – Results from genetic and morphometric analyses, „Mammalian Biology”, 79 (4), 2014, s. 283–286, DOI10.1016/j.mambio.2014.01.001 (ang.).
  8. a b c d e f José R. Castelló, Bovids of the world : antelopes, gazelles, cattle, goats, sheep, and relatives, Princeton 2016, ISBN 978-1-4008-8065-2, OCLC 933295477 [dostęp 2022-02-01].