Przejdź do zawartości

Beksińscy. Portret podwójny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Beksińscy. Portret podwójny
Autor

Magdalena Grzebałkowska

Typ utworu

biografia, reportaż

Data powstania

2011–2014

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Kraków

Język

polski

Data wydania

20 lutego 2014

Wydawca

Znak

poprzednia
Ksiądz Paradoks. Biografia Jana Twardowskiego
następna
1945. Wojna i pokój

Beksińscy. Portret podwójny – biografia rodziny Beksińskich autorstwa Magdaleny Grzebałkowskiej wydana 10 lutego 2014 w Krakowie przez Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”[1].

Książka opisuje historię Zdzisława i Tomasza Beksińskich[2], ze szczególnym uwzględnieniem żony Zdzisława – Zofii z domu Stankiewicz. Oddano także realia epoki i prowincjonalnego Sanoka, w którym rodzina żyła do 1977[3]. Grzebałkowska skupiła się nie tyle na polubieniu bohaterów, co ich zrozumieniu[4].

Autorka przyznała, że przed pisaniem książki posiadała znikomą wiedzę o Beksińskich, np. nie zdawała sobie sprawy, że pochodzili z Sanoka i dowiedziała się o tym już po decyzji o tworzeniu książki[5][6]. Pracę nad książką rozpoczęła pod koniec 2011 i poświęciła na to 2,5 roku[5][7][8]. W trakcie pisania, w połowie 2012 tymczasowo przeniosła się wraz z rodziną z Sopotu w okolice Sanoka[5][6]. W tym mieście informacji udzielali jej ludzie znający rodzinę Beksińskich i samo miasto m.in.: Jerzy Potocki, Janina Lewandowska, Zbigniew Osenkowski, Grzegorz Gajewski, Wiesław Banach, Edward Zając, Janusz Szuber[5].

Warszawska premiera książki odbyła się 20 lutego 2014, a dwa dni potem, 22 lutego 2014 autorka miała spotkanie premierowe w Sanoku, zorganizowane w Galerii Beksińskiego[7][8].

Odbiór

[edytuj | edytuj kod]
Spotkanie autorskie w ramach promocji książki w Galerii Beksińskiego w Sanoku (22 lutego 2014)

Beksińscy. Portret podwójny w opinii recenzentów stanowi opis samotności, toksycznych związków, fascynacji śmiercią, niedojrzałości emocjonalnej i autodestrukcji z jednej strony oraz pasji, talencie, geniuszu i artystycznej nadwrażliwości z drugiej. Zwracano uwagę na ogrom pracy, jaki autorka wykonała podczas pisania książki, w postaci przeanalizowania olbrzymiej liczby listów, notatek i nagrań[2] oraz opisu szczegółów z życia bohaterów[9].

Książka spotkała się z bardzo pozytywnym odbiorem jako „jedno z literackich wydarzeń roku”[4]. Grzebałkowska została nagrodzona za nią Śląskim Wawrzynem Literackim (2015)[10] oraz nominowana do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki (2014)[11] oraz do Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia 2015[12].

Swoje niezadowolenie z nakreślonego przez Grzebałkowską portretu ojca i syna wyrażał dyrektor Muzeum Historycznego w Sanoku, a jednocześnie znajomy i wykonawca ostatniej woli Zdzisława Beksińskiego, Wiesław Banach[13][14]. Niejako odpowiedzią na przedstawienie Zdzisława Beksińskiego w książce Beksińscy. Portret podwójny była publikacja Jarosława Mikołaja Skoczenia pt. Beksiński. Dzień po dniu kończącego się życia. Dzienniki. Rozmowy (2016)[13]. Swoją dezaprobatę dla wizerunku Tomasza, jaki się wyłania z książki M. Grzebałkowskiej, wyraził też dziennikarz muzyczny Wiesław Weiss i jednocześnie wieloletni znajomy Tomasza Beksińskiego, który napisał własną książkę, wydaną pt. Tomek Beksiński. Portret prawdziwy (2016)[15]. Odnosząc się do „Słynnej Książki nazywającą się reportażem” stwierdził on, że była „nacechowana pogardliwą wyniosłością w stosunku do Tomka”[16].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Magdalena Grzebałkowska, Beksińscy. Portret podwójny, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2014, s. 480, ISBN 978-83-240-2874-0.
  2. a b Błażej Popławski, "Beksińscy. Portret Podwójny." Recenzja Błażeja Popławskiego [online], Kultura Liberalna, 2 września 2014 [dostęp 2020-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-22].
  3. Bernadetta Darska, Recenzja: "Beksińscy. Portret podwójny" Magdalena Grzebałkowska [online], Onet Kultura, 27 marca 2014 [dostęp 2020-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-08].
  4. a b Łukasz Maciejewski, „Beksińscy. Portret podwójny”: Megalomania i kompleksy [online], kultura.gazetaprawna.pl, 28 lutego 2014 [dostęp 2020-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-08].
  5. a b c d Jolanta Ziobro. Wszystkie tropy Beksińskich. „Tygodnik Sanocki”. Nr 44 (1093), s. 5, 9 listopada 2012. 
  6. a b Joanna Kozimor. Portret Beksińskich – o miłości i śmierci. „Tygodnik Sanocki”. Nr 9 (1158), s. 9, 28 lutego 2014. 
  7. a b (k). Podwójny portret Beksińskich. „Tygodnik Sanocki”. Nr 6 (1155), s. 5, 7 lutego 2014. 
  8. a b Jolanta Ziobro. Głośno o Beksińskich. „Tygodnik Sanocki”. Nr 7 (1156), s. 5, 14 lutego 2014. 
  9. Dorota Masłowska, Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu (6) / Felietony [online], dwutygodnik.com, 2014 [dostęp 2020-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-31].
  10. Iwona Makarska, Śląski Wawrzyn Literacki: W tym roku zwyciężyła Magdalena Grzebałkowska [online], Dziennik Zachodni, 6 sierpnia 2015 [dostęp 2020-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-18].
  11. Nominowani – Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego 2014. kulturalna.warszawa.pl. [dostęp 2020-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-21)].
  12. Finalistki Gryfii 2015 [online], instytutksiazki.pl [dostęp 2020-07-18] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-24].
  13. a b Jolanta Ziobro. Beksiński naprawdę. „Tygodnik Sanocki”. Nr 11 (1263), s. 8, 18 marca 2016. 
  14. Małgorzata Sienkiewicz-Woskowicz. Kłopot z nadmiarem. „Tygodnik Sanocki”. Nr 41 (1293), s. 12, 14 października 2016. 
  15. Małgorzata Sienkiewicz-Woskowicz. Biografia wielkiego kalibru. „Tygodnik Sanocki”. Nr 37 (1289), s. 8, 16 września 2016. 
  16. Wiesław Weiss: Tomek Beksiński. Portret prawdziwy. Czerwonak: Vesper, 2016, s. 7. ISBN 978-83-7731-243-8.