Przejdź do zawartości

François-Adrien Boieldieu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
François-Adrien Boieldieu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 grudnia 1775
Rouen

Pochodzenie

francuskie

Data i miejsce śmierci

8 października 1834
Varennes-Jarcy

Instrumenty

fortepian, organy

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

François-Adrien Boieldieu (ur. 16 grudnia 1775 w Rouen, zm. 8 października 1834 w Varennes-Jarcy[1][2][3]) – francuski kompozytor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W młodości kształcił się w rodzinnym Rouen, gdzie śpiewał w katedralnym chórze chłopięcym oraz pobierał lekcje gry na fortepianie i organach[1]. Jego nauczycielem był Charles Broche[1][2]. W 1791 roku został organistą w katedrze NMP w Rouen[2]. W Rouen wystawił także w 1793 roku swoją pierwszą operę napisaną do libretta autorstwa jego ojca, La fille coupable[2].

W 1796 roku osiadł w Paryżu, gdzie szybko zdobył sobie sławę jako twórca operowy[1][2]. W 1798 roku objął klasę fortepianu w paryskim konserwatorium[1][2][3]. Nieszczęśliwy w zawartym w 1802 roku małżeństwie opuścił Paryż[2][4] i wyjechał do Petersburga, gdzie w latach 1804–1810 pełnił funkcję nadwornego kompozytora cara Aleksandra I[1]. W 1810 roku powrócił do Paryża, gdzie po śmierci Étienne’a Méhula w 1817 roku objął posadę profesora kompozycji w Konserwatorium Paryskim[1][3]. Po śmierci swojej pierwszej żony w 1827 roku, z którą od lat pozostawał w separacji, poślubił swoją wieloletnią przyjaciółkę, śpiewaczkę Jenny Philis-Bertin[1]. W 1820 roku odznaczony został Legią Honorową[5]. Po rewolucji lipcowej 1830 roku znalazł się w ciężkiej sytuacji finansowej, minister Adolphe Thiers przyznał mu wówczas pensję państwową w wysokości 6000 franków[5]. Pod koniec życia chorował na gruźlicę krtani[1].

Napisał ponad 30 oper, odznaczających się melodyjnością i cieszących się sławą także poza granicami Francji[3]. Dzieła te należą do szczytowego okresu rozwoju gatunku opera buffa[1]. Ponadto skomponował m.in. koncert fortepianowy (1792), koncert na harfę (1801), utwory kameralne (w tym trio fortepianowe i sześć sonat skrzypcowych), 124 romanse[4].

Jego nieślubny syn, Louis Boieldieu (1815–1883), był śpiewakiem operowym[2].

Twórczość operowa

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych)[1]

  • La fille coupable (1793)
  • Rosalie et Myrza (1795)
  • La famille suisse (1797)
  • L’heureuse nouvelle (1797)
  • Le pari ou Mombreuil et Merville (1797)
  • Zoraïme et Zulnar (1798)
  • La dot de Suzette (1798)
  • Les méprises espagnoles (1799)
  • Emma ou La prisionière (1799)
  • Beniowsky ou Les exilés du Kamtschatka (1800)
  • Le calife de Baghdad (1800)
  • Ma tante Aurore ou Le roman impromptu (1803)
  • Le baiser et la quittance ou Une aventure de garnison (1803)
  • Aline, reine de Golconde (1804)
  • Abderkan (1805)
  • La jeune femme colère (1805)
  • Amour et mystère (1806)
  • Un tour de soubrette (1806)
  • Télémaque ou Calypso (1806)
  • Les voitures versées (1808)
  • La dame invisible (1808)
  • Rien de trop ou Les deux paravents (1810)
  • Jean de Paris (1812)
  • Le nouveau Seigneur de village (1813)
  • Bayard à Mézières ou Le siège de Mézières (1814)
  • Le Béarnais ou Henri IV en voyage (1814)
  • Angéla ou L’atelier de Jean Cousin (1814)
  • La fête du village voisin (1816)
  • Charles de France ou Amour et gloire (1816)
  • Le petit chaperon rouge (1818)
  • Les arts rivaux (1821)
  • Blanche de Provence ou La cour des fées (1821)
  • La France et l’Espagne (1823)
  • Les trois genres (1824)
  • Pharamond (1824)
  • La dame blanche (Biała dama) (1825)
  • Les deux nuits (1829)
  • La marquise de Brinvilliers (1831)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 1. Część biograficzna ab. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1979, s. 355–357. ISBN 83-224-0113-2.
  2. a b c d e f g h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 90. ISBN 0-674-37299-9.
  3. a b c d Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 112. ISBN 978-83-01-13410-5.
  4. a b John Michael Cooper: Historical Dictionary of Romantic Music. Lanham: Scarecrow Press, 2013, s. 69–70. ISBN 978-0-8108-7230-1.
  5. a b Roberto L. Pajares Alonso: Historia de la música en 6 bloques. T. Bloque 1. Músicos y Contexto. Madrid: Vision Libros, 2010, s. 291. ISBN 978-84-9983-909-7.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]