Gielas czternastoplamek
Calvia quatuordecimguttata[1] | |||||
Linnaeus, 1758 | |||||
Owad dorosły | |||||
Larwa | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Gromada | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | |||||
Plemię | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
gielas czternastoplamek | ||||
|
Gielas czternastoplamek, biedronka czternastokropka (Calvia quatuordecimguttata) – gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych. Występuje w Holarktyce.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisany został w 1758 roku przez Karola Linneusza w dziesiątej edycji Systema Naturae jako Coccinella 14-guttata. Z powodu szerokiego zasięgu występowania i dużego polimorfizmu w ubarwieniu doczekał się licznych synonimów – wiele jego form opisywanych było jako odrębne gatunki, podgatunki, odmiany i aberracje[2].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Owad dorosły
[edytuj | edytuj kod]Chrząszcz o okrągławym, niezbyt mocno wypukłym ciele od 4 do 5,5 mm (według Bielawskiego od 4,5 do 6 mm[3]) i szerokości od 3,2 do 4,5 mm. Ubarwienie wierzchu ciała bardzo zmienne, o tle ciemnym lub jasnym[2]. Osobniki spotykane w Polsce mają ciało brunatnawe z białymi plamami na przedpleczu, a na każdej pokrywie jedną plamę przytarczkową i po trzy w drugim i trzecim szeregu[3].
Larwa
[edytuj | edytuj kod]Głowa z wyraźnymi szwami czołowymi. Aparat gębowy z żuwaczkami wyposażonymi w retynakulum, a u wierzchołka podzielonymi na dwa zęby. Terga śródtułowia i zatułowia z dwoma sklerytami. Odwłok o tergach od pierwszego do siódmego wyposażonych w coraz dłuższe senta grzbietowe; na tergach od czwartego do ósmego są one długie. Dziewiąty tergit odwłoka ma drobny, skierowany w tył wyrostek położony na tylnej krawędzi[4].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Zasiedla tereny nizinne i niższe położenia górskie. Zimuje w ściółce, wśród mchów i opadłych liści. Pojawia się wczesną wiosną na krzewach i drzewach liściastych, również na kwitnących czeremchach i tarninach[5].
Występuje w Europie, północnej części Afryki, Azji, z wyjątkiem części południowej oraz prawie całej Ameryce Północnej[5][2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Calvia quatuordecimguttata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Robert D. Gordon. The Coccinellidae (Coleoptera) of America North of Mexico. „Journal of the New York Entomological Society”. 93, s. 1-912, 1985.
- ↑ a b Ryszard Bielawski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 76 Biedronki - Coccinellidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1959, s. 79-80.
- ↑ B.E. Rees, D.M. Anderson D. Bouk, R. D. Gordon. Larval key to Genera and selected Species of North American Cocinellidae (Coleoptera). „Proceedings of The Entomological Society of Washington”. 96 (3), s. 387-412, 1994.
- ↑ a b Calvia quatuordecimguttata (Linnaeus, 1758). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2016-05-29].