Przejdź do zawartości

Imbirowate

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Imbirowate
Ilustracja
Alpinia lekarska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

imbirowce

Rodzina

imbirowate

Nazwa systematyczna
Zingiberaceae Lindl.
Key Bot.: 69. 15-30 Sep 1835, nom. cons. Lindl., 1835

Imbirowate (Zingiberaceae Lindl.) – rodzina roślin wieloletnich z rzędu imbirowców. Liczy 56 rodzajów w obrębie których wyróżnia się ok. 1100–1600 gatunków[2]. Rośliny te występują w strefie tropikalnej na wszystkich kontynentach, sięgając strefy subtropikalnej i umiarkowanej w Japonii, Himalajach i w południowej Afryce. W Ameryce Południowej i Środkowej występuje tylko jeden rodzaj – Renealmia[3]. Imbirowate rosną głównie w lasach, na glebach próchnicznych, w miejscach cienistych i w półcieniu[4]. Zgrubiałe kłącza zazwyczaj obfitują w olejki eteryczne i skrobię[4]. Nadziemne części roślin też zwykle są aromatyczne. Liczne gatunki wykorzystywane są jako rośliny przyprawowe, lecznicze, jadalne i ozdobne[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Alpinia zerumbet
Curcuma longa
Hedychium flavescens
Pokrój
Rośliny kłączowe. Z kłącza wyrastają nibyłodygi z pochew liściowych.
Liście
O pochwiastej nasadzie i języczku, całobrzegie.
Kwiaty
Zwykle duże i efektowne, grzbieciste, o zielonkawym, zrosłodziałkowym kielichu i barwnej koronie z trzema łatkami. Z sześciu pręcików funkcjonuje tylko jeden, dwa inne pręciki wewnętrznego okółka wykształcają się płatkowato i są zrośnięte w warżkę (labellum). Słupek jeden, dolny.
Owoc
Torebka lub jagoda.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Larsenianthus wardianus
Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd imbirowce (Zingiberales), rodzina imbirowate (Zingiberaceae). Rodzina stanowi klad siostrzany rodziny kostowcowatych (Costaceae)[2]:

imbirowce

bananowate Musaceae





helikoniowate Heliconiaceae




strelicjowate Streliziaceae



Lowiaceae







paciorecznikowate Cannaceae



marantowate Marantaceae





imbirowate Zingiberaceae



kostowcowate Costaceae






W obrębie rodziny wyróżnia się cztery podrodziny:

imbirowate

Siphonochiloideae




Tamijioideae




Alpinioideae



Zingiberoideae





Podział i wykaz rodzajów[2][5][6]:

Pozycja w systemie Reveala (1994–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa imbirowe (Zingiberidae Cronquist), nadrząd Zingiberanae Takht. ex Reveal, rząd imbirowce (Zingiberales Griseb.), rodzina imbirowate (Zingiberaceae Lindl.)[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b c d Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-02-28] (ang.).
  3. a b Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 191-193. ISBN 978-1-84246-634-6.
  4. a b Wielka encyklopedia przyrody. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 439-445. ISBN 83-7079-779-2.
  5. List of Genera in Zingiberaceae, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2009-06-18] (ang.).
  6. David J. Harris, Mark F. Newman, Michelle L. Hollingsworth, Michael Möller, Alexandra Clark. The phylogenetic position of Aulotandra (Zingiberaceae). „Nordic Journal of Botany”. 23, 6, s. 725–734, 2003. DOI: 10.1111/j.1756-1051.2003.tb00451.x. 
  7. Crescent Bloom: Zingiberaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-18]. (ang.).