Przejdź do zawartości

Jagodówka (ptak)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jagodówka
Hylocitrea bonensis[1]
(A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894)
Ilustracja
Rysunek z książki The birds of Celebes and the neighbouring islands (1898)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

Hylocitreidae
Fjeldså, Ericson, Johansson & Zuccon, 2015[2]

Rodzaj

Hylocitrea[3]
Mathews, 1925

Gatunek

jagodówka

Synonimy
  • Pachycephala bonensis A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894[4]
Podgatunki
  • H. b. bonensis (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894)
  • H. b. bonthaina (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1896)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Jagodówka[6] (Hylocitrea bonensis) – gatunek małego ptaka z rodziny jagodówek (Hylocitreidae), której jest jedynym przedstawicielem[6][7]. Jest endemitem indonezyjskiej wyspy Celebes.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Samiec (u góry) i samica podgatunku bonthaina (The birds of Celebes and the neighbouring islands, 1898)

Jagodówki należą do grupy blisko spokrewnionych rodzin składającej się z: palmowców (Dulidae), persówek (Hypocoliidae), reliktowców (Mohoidae), jedwabniczek (Ptilogonatidae) i jemiołuszek (Bombycillidae)[8]. Niektórzy autorzy umieszczają jagodówkę w rodzinie fletówek (Pachycephalidae)[9][10] lub persówek (Hypocoliidae)[11].

Wyróżniono dwa podgatunki H. bonensis[6][7]:

  • jagodówka szaropierśna (H. bonensis bonensis) – północny, środkowy i południowo-wschodni Celebes
  • jagodówka brązowopierśna (H. bonensis bonthaina) – południowo-zachodni Celebes

Na liście ptaków świata opracowywanej we współpracy BirdLife International z autorami Handbook of the Birds of the World Handbook of the Birds of the World taksony te uznawane są za osobne gatunki[12].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 14–15 cm. Upierzenie w większości szare i oliwkowo-brązowe, boki ciała i kuper oliwkowo-żółte[2].

Występowanie i środowisko

[edytuj | edytuj kod]

Jagodówka występuje endemicznie na Celebesie[4][5][7] należącym do Indonezji. Zamieszkuje górskie, pierwotne lasy[13].

Status

[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody od 2016 roku podgatunki jagodówki traktowane są jako odrębne gatunki i klasyfikowane następująco:

  • H. (b.) bonensisgatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako średnio pospolity lub pospolity na wyższych wysokościach, w reszcie zasięgu rzadki. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny[5][14].
  • H. (b.) bonthainagatunek zagrożony (EN, Endangered). Liczebność populacji szacowana jest na 2500–9999 dorosłych osobników. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie silnie spadkowy ze względu na szybko postępującą utratę i degradację siedlisk[15].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Hylocitrea bonensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b J. Fjeldså, P.G.P. Ericson, U. Johansson & D. Zuccon: Three new bird family names. W: D.W. Winkler, S.M. Billerman, I.J. Lovette: Bird Families of the World: An Invitation to the Spectacular Diversity of Birds. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 33–34. ISBN 978-84-941892-0-3.
  3. Hylocitrea, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2016-03-30] (ang.).
  4. a b Boles, W., J. del Hoyo, N. Collar, A. Elliott & G. M. Kirwan: Hylocitrea (Hylocitrea bonensis), version 1.0. [w:] S. M. Billerman, B. K. Keeney, P. G. Rodewald & T. S. Schulenberg (red.). Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2022-01-06]. Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  5. a b c BirdLife International, Hylocitrea bonensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).
  6. a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Hylocitreidae Fjeldså, Ericson, Johansson & Zuccon, 2015 - jagodówki - Hylocitrea (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-06].
  7. a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-06]. (ang.).
  8. G.M. Spellman, A. Cibois, R.G. Moyle, K. Winker, F.K. Barker. Clarifying the systematics of an enigmatic avian lineage: What is a Bombycillid?. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 49 (3), s. 1036–1040, 2008. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.09.006. (ang.). 
  9. E.C. Dickinson: The Howard and Moore complete checklist of the birds of the World, Revised and enlarged 3rd Edition. Londyn: Christopher Helm, 2003. ISBN 978-0-691-11701-0. (ang.).
  10. Walter Boles: Family Pachycephalidae (Whistlers). W: J. del Hoyo, A. Elliott, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 12: Picathartes to Tits and Chickadees. Barcelona: Lynx Edicions, 2007, s. 411. ISBN 84-96553-42-6. (ang.).
  11. J.H. Boyd III: Hypocoliidae: Hypocolius and Hylocitrea. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux 3.00 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2019-11-29]. (ang.).
  12. HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-01-06].
  13. J. Riley, J. Mole. The birds of Gunung Ambang Nature Reserve, North Sulawesi, Indonesia. „Forktail”. 17, s. 60, 2001. (ang.). 
  14. Northern Hylocitrea Hylocitrea bonensis. BirdLife International. [dostęp 2019-11-29]. (ang.).
  15. BirdLife International, Hylocitrea bonthaina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]