Przejdź do zawartości

Korazja

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Korazja (rodzaj abrazji eolicznej) – proces polegający na szlifowaniu, żłobieniu, zdzieraniu i wygładzaniu powierzchni skał (podłoża skalnego) wskutek uderzeń ziaren piasku niesionego przez wiatr[1].

Wiatr podobnie jak woda czy lód, może przenosić okruchy skalne na znaczne odległości. Pył i piasek niesione przez wiatr, szlifują podłoże. Niszczenie powierzchni skalnej poprzez uderzanie w nią ziarnami piasku i okruchami skał nosi nazwę korazji. W wyniku tego zjawiska powstają grzyby skalne. Kiedy zmniejsza się prędkość wiatru, następuje akumulacja niesionego materiału. Wówczas powstają wydmy. W zależności od kształtu dzieli się je na: wydmy paraboliczne oraz barchany.

Szybszemu niszczeniu ulegają zwietrzałe, mniej odporne partie skał, dzięki czemu pierwotne formy rzeźby przybierają często fantazyjne kształty.

Formy korazyjne:

  • grzyby skalne
  • graniaki (m.in. w Polsce, np. "Skałki Piekło pod Niekłaniem" w Górach Świętokrzyskich) - odłamki litej skały o średnicach dochodzących do kilkudziesięciu centymetrów, oszlifowane przez przewiewany piasek
  • bruzdy eoliczne - wydłużone zagłębienia w miękkich skałach
  • wygłady eoliczne - powierzchnie skalne oszlifowane przez wiatr (w miejscach silniej szlifowanych powstają zagłębienia, w słabiej - tworzą się garby)
  • jardangi

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wojciech Lewandowski, Marek Zgorzelski: Góry wysokie. Leksykon. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2002. ISBN 83-214-1278-5.