Przejdź do zawartości

Lepnica baldaszkowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lepnica baldaszkowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

Atocion

Gatunek

lepnica baldaszkowa

Nazwa systematyczna
Atocion armeria (L.) Raf.
Autik. Bot.: 29 (1840)[3]

Lepnica baldaszkowa (Atocion armeria (L.) Raf.[4]) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Pochodzi z południowej, środkowej i wschodniej Europy oraz Turcji, została zawleczona do wielu innych rejonów świata[5]. W wielu krajach, również w Polsce jest uprawiana jako roślina ozdobna, czasami dziczejąca (efemerofit)[6].

Rośliny z wschodnioeuropejskiej części zasięgu (występujące także we wschodniej Polsce) opisane zostały jako lepnica litewska (Silene lithuanicaAtocion lituanicum), jednak w rewizji taksonomicznej rodzaju cechy diagnostyczne tego taksonu uznane zostały za mieszczące się w naturalnej zmienności Atocion armeria[7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiaty
Pokrój
Roślina jednoroczna lub dwuletnia o wysokości do 30 cm i szerokości do 15 cm.
Łodyga
Wzniesiona, lepka, wysokości ok. 40 cm, u góry rozgałęziona. Ulistnienie naprzeciwległe, liście nasadami obejmują łodygę.
Liście
Dolne skupione, łopatkowate, górne mniejsze, lancetowate do jajowatych.
Kwiaty
Różowe, jasnopurpurowe, rzadko białe, średnicy do 1,5 cm. Zebrane w wierzchotki formujące gęste nibybaldachogrona.

Zastosowanie i uprawa

[edytuj | edytuj kod]
  • Roślina ozdobna – jest uprawiana na rabatach i w ogródkach skalnych jako roślina jednoroczna (jeśli uprawia się ją z gotowych sadzonek) lub dwuletnia (jeśli uprawia się ją z nasion). Nadaje się do stref klimatycznych 6-10[8]. Preferuje glebę średnio żyzną i przepuszczalną oraz słoneczne lub półcieniste stanowisko[8]. Rozmnaża się z nasion wysiewanych wczesną jesienią lub sadzonek[8]. Często rozsiewa się sama.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]
Synonimy homotypowe[3]
  • Cucubalus fasciculatus Lam.
  • Lychnis armoraria Scop.
  • Silene armeria L.
  • Silene glauca Salisb.
  • Silene latifolia Gray
  • Silene variegata Fenzl
Synonimy heterotypowe[3]
  • Atocion armeria var. lituanicum (Zapał.) Niketić & Stevan.
  • Atocion armeria var. sparsiflorum (Schur) Niketić & Stevan.
  • Atocion armeroides Raf.
  • Atocion lituanicum (Zapał.) Tzvelev
  • Cucubalus glaucus Spreng.
  • Silene berdaui Zapał.
  • Silene lituanica Zapał.
  • Silene mixta Fenzl
  • Silene subleopoliensis Zapał.
  • Silene umbellata Gilib.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. a b c Atocion armeria (L.) Raf., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-10-28].
  4. Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105. 
  5. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  6. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  7. Božo Frajman, Mikael Thollesson, Bengt Oxelman, Taxonomic revision of Atocion and Viscaria (Sileneae, Caryophyllaceae), „Botanical Journal of the Linnean Society”, 173 (2), 2013, s. 194–210, DOI10.1111/boj.12090 [dostęp 2023-10-27].
  8. a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.