Przejdź do zawartości

Magdalena Gawin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Magdalena Gawin
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 stycznia 1972
Warszawa

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu
Okres

od 20 listopada 2015 / 2 marca 2021
do 31 grudnia 2021

Generalny Konserwator Zabytków
Okres

od 20 listopada 2015
do 31 grudnia 2021

Poprzednik

Piotr Żuchowski

Następca

Jarosław Sellin

Dyrektor Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
Okres

od 1 stycznia 2022 do 11 kwietnia 2024

Poprzednik

Wojciech Kozłowski

Magdalena Gawin z domu Marcinkowska (ur. 19 stycznia 1972 w Warszawie[1]) – polska historyczka i eseistka. W latach 2015–2021 podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego[2], w 2021 także w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. W latach 2015–2021 generalny konserwator zabytków. W latach 2022–2024 dyrektor Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Działalność naukowa i publicystyczna

[edytuj | edytuj kod]

Absolwentka I Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Łomży[3]. W 1996 ukończyła studia w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego uzyskując dyplom magistra historii[2]. W 2003 na podstawie napisanej pod kierunkiem Janusza Żarnowskiego rozprawy o polskim ruchu eugenicznym pt. Rasa i nowoczesność. Historia polskiego ruchu eugenicznego 1880–1953 otrzymała stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie historii[4]. 12 maja 2016 uzyskała w IH PAN stopień doktora habilitowanego na podstawie dorobku naukowego oraz monografii Spór o równouprawnienie kobiet (1864–1919)[5]. Była stypendystką Fundacji z Brzezia Lanckorońskich[2]. Jest autorką scenariusza do filmu dokumentalnego Śmierć psychiatry. Eugenika i totalitaryzm z 2012 w reżyserii Amelii Łukasiak i Sławomira Małoickiego[6] oraz multimedialnej wystawy Eugenika – walka ze zwyrodnieniem rasy (wspólnie z Sylwią Kuźmą-Markowską) na temat polskiej i zagranicznej eugeniki[7].

Pracowała w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. Członkini Komitetu Nauk Geograficznych PAN[4].

Publikowała m.in. w: „Wiedzy i Życiu”, „Rzeczpospolitej”, „Res Publice”, „Tekstach Drugich”, „Teologii Politycznej” (do października była członkinią redakcji[8]) oraz „Kronosie”[9].

W latach 2014–2015 była przewodniczącą Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum Historii Polski w Warszawie[10].

Wiceminister kultury

[edytuj | edytuj kod]

Od 20 listopada 2015 była podsekretarzem stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego[11], od 26 listopada pełniła również funkcję generalnego konserwatora zabytków[2], prezentując stanowisko uznające "Pomniki Historii za najwyższe wyróżnienie i najwyższą formę ochrony, równoznaczną z listą UNESCO"[12]. 22 grudnia tego samego roku weszła w skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[13]. Od 2016 zasiada w Radzie Kuratorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich[14]. Od 29 listopada 2016 pełniła funkcję Pełnomocnika Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego do spraw organizacji 41. posiedzenia Biura Komitetu Dziedzictwa Światowego UNESCO (2 lipca 2017) oraz 41. sesji Komitetu Dziedzictwa Światowego (2–12 lipca 2017) w Krakowie[15], na której wpisano kopalnię rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach na Listę światowego dziedzictwa UNESCO[16]. Z jej inicjatywy 8 maja 2018 r. na Zamku Królewskim w Warszawie przedstawiciele UNESCO, ICOMOS, ICCROM, Banku Światowego oraz Global Alliance for Urban Crises przyjęli Rekomendację Warszawską w sprawie odbudowy i rekonstrukcji dziedzictwa kulturowego. Dokument został następnie zaakceptowany w decyzji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO podczas 42. sesji w stolicy Bahrajnu – Manamie (42 COM 7)[17][18].

Z jej inicjatywy 29 kwietnia 2016 powstał Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego[19][20] oraz dwujęzyczne repozytorium Zapisy Terroru – zbiór świadectw polskich obywateli z dwóch okupacji niemieckiej i sowieckiej[21].

Jest także pomysłodawcą kampanii społecznej „Krajobraz Mojego Miasta”, którą od grudnia 2016 r. realizuje Narodowy Instytut Dziedzictwa[22]. Jako Generalny Konserwator Zabytków 15 lutego 2016, z inicjatywy kilku organizacji społecznych, m.in. Miasto Jest Nasze, nakazała wojewódzkim konserwatorom zabytków w większym stopniu obejmować ochroną powojenną architekturę modernistyczną. Stanowiło to odejście od praktyki jej poprzednika Piotra Żuchowskiego[23][24].

Od marca 2021[25], po przekształceniach w strukturze rządu, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu[26].

W 2021 złożyła rezygnację z pełnienia funkcji generalnego konserwatora zabytków[27]. Od 1 stycznia 2022 pełniła funkcję dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego[28], 11 kwietnia 2024 została odwołana z tej funkcji[29].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Mieszka w Warszawie[2]. Jej mężem jest Dariusz Gawin[30].

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Spór o równouprawnienie kobiet (1864–1919), Instytut Historii PAN, Polskie Towarzystwo Historyczne, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2015, ss. 346, ISBN 978-83-7543-389-0[31]
  • Rasa i nowoczesność. Historia polskiego ruchu eugenicznego (1880–1952), Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, Warszawa 2003, ss. 389, ISBN 83-88973-57-6
  • Bilet do nowoczesności. O kulturze polskiej w XIX/XX wieku, Instytut Historii PAN, Fundacja świętego Mikołaja, Warszawa 2014, ss. 237, ISBN 978-83-62884-76-6
  • Eugenika – biopolityka – państwo, Wyd. Neriton, Instytut Historii PAN, Warszawa 2010, ss. 244,  pod red. Gawin Magdalena, Uzarczyk Kamila. ISBN 978-83-7543-156-8
  • Historie Polski w XIX wieku, pod red. Andrzeja Nowaka, (książka wieloautorska) Magdalena Gawin, Bogusław Dorpat, Tadeusz Epsztein, T. 1: Kominy, ludzie i obłoki: modernizacja i kultura. Wyd. DiG, Warszawa 2013, ss. 484 (autorka rozdziału: Przemiany cywilizacyjne na ziemiach polskich w XIX wieku, s. 177-266) ISBN 978-83-7181-783-0, ISBN 978-83-7181-782-3

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dane osoby z wykazu osób publicznych. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2016-02-18].
  2. a b c d e Katarzyna Krzykowska: MKiDN Dr Magdalena Gawin Generalnym Konserwatorem Zabytków (komunikat). PAP MediaRoom portal, 2015-11-26. [dostęp 2016-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-23)].
  3. Wzruszona wiceminister kultury odwiedza dawne szkolne mury. 4lomza.pl. [dostęp 2017-04-12].
  4. a b Dr hab. Magdalena Gawin, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2016-01-13].
  5. POLON [online], polon.nauka.gov.pl [dostęp 2016-06-27].
  6. Śmierć psychiatry. Eugenika i totalitaryzm. filmpolski.pl. [dostęp 2016-01-13]. (pol.).
  7. ''Eugenika – walka ze zwyrodnieniem rasy – Teologia Polityczna'' [online], teologiapolityczna.pl [dostęp 2016-01-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-26].
  8. Redakcja – Teologia Polityczna [online], web.archive, 24 września 2015 [dostęp 2020-03-09] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-24].
  9. ''Eugenika – spotkanie z dr Magdaleną Gawin i pokaz filmu'' [online], 4free.waw.pl [dostęp 2016-01-19].
  10. Nowe władze Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum Historii Polski [online], muzhp.pl [dostęp 2016-04-27].
  11. Nowi wiceministrowie w resorcie kultury). mkidn.gov.pl. [dostęp 2016-01-13]. (pol.).
  12. WUOZ, Park kulturowy w Kruszynianach? Wizyta Generalnego Konserwatora Zabytków, na podst. źródła: WUOZ w Białymstoku, 17 lipca 2020 [online].
  13. Członkowie Rady Ochrony Walk i Męczeństwa w kadencji 2013-2017. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. [dostęp 2016-03-03].
  14. Skład Rady Kuratorów V kadencji [online], ossolineum.pl [dostęp 2016-04-27].
  15. ZARZĄDZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie: ustanowienia Pełnomocnika Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego do spraw organizacji 41. posiedzenia Biura Komitetu Dziedzictwa Światowego UNESCO (2 lipca 2017 r.) oraz 41. sesji Komitetu Dziedzictwa Światowego (2–12 lipca 2017 r.). infor.pl. [dostęp 2017-03-24].
  16. Tarnowskie Góry na Liście światowego dziedzictwa UNESCO MKiDN – Wydarzenia 2017 [online], 7 lipca 2017 [dostęp 2020-03-09] (pol.).
  17. Polski Komitet ds Unesco: Przyjęto Rekomendację Warszawską w sprawie odbudowy i rekonstrukcji dziedzictwa kultury [online], unesco.pl, 2018 [dostęp 2020-03-09] (ang.).
  18. Convention Concerning The Protection of The World Cultural and Natural Heritage World Heritage Committee, Forty-second session, Manama, Bahrain, 24 June – 4 July 2018. UNESCO. [dostęp 2020-03-09].
  19. Zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 29 kwietnia 2016 r. w sprawie utworzenia państwowej instytucji kultury – Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego / Dziennik Urzędowy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego [online], mkidn.gov.pl [dostęp 2017-02-05].
  20. Powstanie Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego. mkidn.gov.pl, 2016-02-11. [dostęp 2016-05-12].
  21. Premiera cyfrowego repozytorium „Zapisy Terroru”. Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego, 2016-08-04. [dostęp 2017-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-09)].
  22. Kampania społeczna "Krajobraz mojego miasta" [online], krajobrazmojegomiasta.pl [dostęp 2020-03-09].
  23. Szansa na ochronę zabytków architektury modernistycznej – „Pożegnanie Emilii” MKiDN – 2016 [online], 12 maja 2016 [dostęp 2020-03-09] (pol.).
  24. Patrycja Jastrzębska, Ochrona powojennego modernizmu. Upadki i wzloty. [online], tubylotustalo.pl [dostęp 2020-03-09].
  25. Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, Magdalena Gawin [online].
  26. Powołanie wiceministrów w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. gov.pl/web/kulturaisport, 2 marca 2021. [dostęp 2021-03-03].
  27. Jarosław Sellin Generalnym Konserwatorem Zabytków (pol.) gov.pl [dostęp 2022-01-03]
  28. Prof. Magdalena Gawin. Zniszczona pamięć małych miast. Polskie Radio. [dostęp 2024-03-24]. (pol.).
  29. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego odwołał dyrektorów w trzech instytucjach kultury oraz podjął decyzję o odwołaniu dyrektora instytutu badawczego. Strona MKiDN. [dostęp 2024-04-11].
  30. Dyrektor Muzeum i Zastępcy [online], 1944.pl [dostęp 2016-01-15].
  31. Nowości wydawnicze: "Spór o równouprawnienie kobiet (1864–1919)" [online], Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN [dostęp 2016-01-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-15].