Przejdź do zawartości

Mydłodrzew właściwy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mydłodrzew właściwy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

mydłodrzewowate

Rodzaj

mydłodrzew

Gatunek

mydłodrzew właściwy

Nazwa systematyczna
Quillaja saponaria Molina
Sag. Stor. Nat. Chili 355 1782[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Mydłodrzew właściwy (Quillaja saponaria Molina) – gatunek rośliny z rodziny mydłodrzewowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie rośnie w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego na obszarze od środkowego Chile po Peru[5]. Jest to drzewo rosnące w naturze w różnych siedliskach, a poza tym uprawiane w różnych krajach[6]. Jego kora zawiera 5% saponin[7] i tradycyjnie używana jako substytut mydła, współcześnie od dziesięcioleci jest do wyrobu mydeł piorących, szamponów, jako środek pianotwórczy przy wyrobie gaśnic[5] i w piwowarstwie, emulgator w produktach spożywczych, środek do wyrobu roztworów zwilżających w fotografii[7]. Gatunek wykorzystywany jest także jako surowiec do wyrobu ziołowych leków wykrztuśnych i sadzony jest jako drzewo ozdobne[5].

Duże zapotrzebowanie na surowiec spowodowało ograniczenie zasobów gatunku w naturze[7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Zimozielone drzewa osiągające 15 m w naturze i 10 m w uprawie poza naturalnym zasięgiem. Rośnie też w formie krzewiastej (wielopniowej). Kora gruba, ciemna. Pień może osiągnąć 1 m średnicy[5]. Pędy omszone[6].
Liście
Skrętoległe. Blaszka skórzasta, naga, eliptyczna, całobrzega lub z drobnymi, nieregularnymi ząbkami, o długości 2–4 cm i szerokości 1–2,5 cm. Ogonek krótki, do 0,2 cm. Przylistki drobne i szybko odpadające[5][6].
Kwiaty
Kwiaty pięciokrotne, białe, o średnicy do 1,5 cm[5].
Owoce
Złożone z pięciu pękających skórzastych torebek o średnicy 2,5 cm[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-08-01] (ang.).
  3. Quillaja saponaria Molina. [w:] The Plant List. Version 1.1. [on-line]. 2013. [dostęp 2019-08-01].
  4. Quillaja saponaria, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b c d e f g Quillaja saponaria. [w:] Landscape Plants [on-line]. Oregon State University. [dostęp 2019-08-01].
  6. a b c Quillaja saponaria Molina. [w:] Trees and Shrubs Online [on-line]. [dostęp 2019-08-01].
  7. a b c Ricardo San Martín, Reinaldo Briones. Industrial uses and sustainable supply of Quillaja saponaria (Rosaceae) saponins. „Economic Botany”. 53, 3, s. 302–311, 1999.