Przejdź do zawartości

Pływacz (ssaki)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pływacz
Eschrichtius
J.E. Gray, 1864[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – pływacz szary (E. robustus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

Whippomorpha

Infrarząd

walenie

Parvordo

fiszbinowce

Rodzina

płetwalowate

Rodzaj

pływacz

Typ nomenklatoryczny

Balaenoptera robusta Lilljeborg, 1861

Synonimy
Gatunki

2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Pływacz[7] (Eschrichtius) – rodzaj ssaków z rodziny płetwalowatych (Balaenopteridae).

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w wodach północnej części Oceanu Atlantyckiego[8][9][10].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 1300–1420 cm; masa ciała 14000–35000 kg[9][11].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Megaptera) zdefiniował w 1864 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym fiszbinowcom opublikowanym na łamach The Annals and magazine of natural history[1]. Gray wymienił dwa gatunki – Balaenoptera robusta Lilljeborg, 1861 i Megaptera novae-zelandiae J.E. Gray, 1864 (= Balæna Novae Angliae Borowski, 1781) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia na typ nomenklatoryczny wyznaczono Balaenoptera robusta Lilljeborg, 1861 (pływacz szary). Wcześniejsza nazwa – Cyphonotus – którą opublikował w 1850 również John Edward Gray okazała się młodszym homonimem rodzaju chrząszczy opisanego w 1850 roku.

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Cyphonotus: gr. κυφος kuphos ‘garb’, od κυπτω kuptō ‘pochylić się’; -νωτος -nōtos ‘-tyły, -grzbiety’, od νωτον nōton ‘tył, grzbiet’[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Balaena gibbosa Erxleben, 1777 (= Balaenoptera robusta Lilljeborg], 1861).
  • Eschrichtius: prof. Daniel Frederik Eschricht (1798–1863), duński fizjolog, przyrodnik[13][14].
  • Rhachianectes (Rachianectes, Rhachionectes): gr. ῥαχια rhakhia ‘skalisty brzeg’; νηκτης nēktēs ‘pływak’, od νηχω nēkhō ‘pływać’[15]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Agaphelus glaucus Cope, 1868 (= Balaenoptera robusta Lilljeborg], 1861).

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek[16][11][8][7]:

Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu[17]:

  1. Nomen nudum.
  2. Młodszy homonim Cyphonotus G. Fischer, 1824 (Coleoptera).
  3. a b Niepoprawna późniejsza pisownia Rhachianectes Cope, 1869.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b J.E. Gray. Notes on the Whalebone-Whales; with a synopsis of the species. „The Annals and magazine of natural history”. Thirth Series. 14 (83), s. 350, 1864. (ang.). 
  2. C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 61. (fr.).
  3. J.E. Gray: Catalogue of the Specimens of Mammalia in the Collection of the British Museum. Cz. 1: Cetacea. 1850, s. 18. (ang.).
  4. E.D. Cope. On the Cetaceans of the Western Coast of North America. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 21, s. 15, 1869. (ang.). 
  5. É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 2. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1898, s. 1087. (łac.).
  6. H. Winge. A review of the interrelationships of the Cetacea. „Smithsonian miscellaneous collections”. 72 (8), s. 20, 22, 1921. (ang.). 
  7. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 187. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  8. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 282. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  9. a b T. Deméré: Family Balaenopteridae (Rorquals). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 240. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
  10. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Balaenoptera. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-03-21]. (ang.).
  11. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 567. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  12. Palmer 1904 ↓, s. 213.
  13. Palmer 1904 ↓, s. 271.
  14. B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 129. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  15. Palmer 1904 ↓, s. 603.
  16. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-21]. (ang.).
  17. T. Kimura, Y. Hasegawa & N. Kohno. A new species of the genus Eschrichtius (Cetacea: Mysticeti) from the Early Pleistocene of Japan. „Paleontological Research”. 22 (1), s. 2, 2018. DOI: 10.2517/2017PR007. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]