Przejdź do zawartości

Piri-piri

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Piri-piri
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

psiankowce

Rodzina

psiankowate

Rodzaj

papryka

Gatunek

papryka roczna

Odmiana

piri-piri

Nazwa systematyczna
Capsicum annuum L.
Sp. Pl. 188 1753

Piri-piriodmiana uprawowa papryki rocznej (Capsicum annuum). Angielska nazwa odmiany to African Birds Eye Chili. Używane są nazwy piri-piri, pili-pili, peri-peri lub peli-peli. Różnice w pisowni wywodzą się z różnic językowych (piri-piri pochodzi z języka portugalskiego)[3]. Jest uprawiana w Ghanie, Malawi, Mozambiku, Nigerii, Zimbabwe, Republice Południowej Afryki, Ugandzie. Jest zaliczana do tzw. papryk chili[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Rośliny tej odmiany są zazwyczaj silnie rozkrzewione i osiągają do 45-120 centymetrów wysokości. Liście mają 4–7 cm długości i 1,3–1,5 cm szerokości. Owoce mierzą do 2,5 centymetrów. Kolor niedojrzałej jagody jest zielony, dojrzałej – czerwony lub fioletowy. Niektóre formy piri-piri posiadają wysoką ostrość w skali Scoville'a (175 000 jednostek)[4].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
  • Kulinaria: w kuchni afrykańskiej piri-piri jest często używane do przygotowywania sosów, past i olejków przyprawowych oraz marynat do mięs, drobiu i różnorodnych ryb. Piri-piri jest szeroko stosowane w wielu daniach kuchni portugalskiej[4].
  • Sos piri: Jest to ostry zachodnioafrykański sos, przyrządzany z suszonych i namoczonych papryk piri-piri. Jest ważną przyprawą do zachodnioafrykańskich zup i gulaszy. Chociaż pochodzenie tego sosu jest prawdopodobnie portugalskie, teraz uważany jest za klasyczną przyprawę zachodnioafrykańską i esencjonalny dodatek do posiłków w wielu gospodarstwach domowych. W Portugalii określenie „sos piri” stosowane jest do wielu pikantnych sosów, zawierających piri-piri[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-08-13] (ang.).
  3. African Bird's Eye Chili. [dostęp 2013-02-03].
  4. a b c d Pepper Profile: African Birdseye. [dostęp 2013-02-03].