Przejdź do zawartości

Skawce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skawce
wieś
Ilustracja
Nieistniejąca stacja kolejowa Skawce
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

wadowicki

Gmina

Mucharz

Liczba ludności (2006)

458[2]

Strefa numeracyjna

33

Kod pocztowy

34-106[3]

Tablice rejestracyjne

KWA

SIMC

0063070

Położenie na mapie gminy Mucharz
Mapa konturowa gminy Mucharz, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Skawce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Skawce”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Skawce”
Położenie na mapie powiatu wadowickiego
Mapa konturowa powiatu wadowickiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Skawce”
Ziemia49°48′04″N 19°33′55″E/49,801111 19,565278[1]

Skawcewieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Mucharz[4][1].

Wieś leży na lewym brzegu zalewu Jezioro Mucharskie między południowo-wschodnimi stokami Beskidu Małego (Tarnawska Góra), a Beskidem Makowskim od wschodu.

Wieś Skawce składała się z zasadniczej części o nazwie Skawce (49°48′00″N 19°35′14″E/49,800000 19,587222), leżącej nad rzeką Skawą przy drodze WadowiceSucha Beskidzka i linii kolejowej, oraz kilku części położonych wyżej. Zasadnicza część wsi została wysiedlona i zalana wodą Jeziora Mucharskiego, pozostała część nadal jest wsią o nazwie Skawce.

Integralne części wsi Skawce[4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0063087 Bieńkówka część wsi
0063093 Borowina część wsi
0063101 Podgórki (Pogaje) część wsi
Bochenkowa Dolina część wsi, niestandaryzowana

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Skawce powstały najwcześniej w połowie XIV wieku, kiedy zakładaniem wsi na prawie niemieckim w lasach nadanych mu w 1333 w okolicy Zembrzyc przez księcia oświęcimskiego Jana Scholastyka zajmował się Żegota z Bieńkowic. Po raz pierwszy wzmiankowane w 1422 roku[5]. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Skawcze villa wymienia w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[6]. Skawce należały wówczas do starostwa niegrodowego barwałdzkiego, w I połowie XVI wieku stanowiły niezupełnie zgodną z prawem własność Jana Komorowskiego z Żywca.

W okresie egzekucji praw, w 1563 roku zmuszony on był zrzec się Skawiec i uznać je za przynależne do starostwa barwałdzkiego. Jednak w 1664 r. Skawce należą już do księdza Sokołowskiego, a później do rozbiorów są własnością prepozytury (probostwa) św. Floriana w Krakowie. W 1782 r. Skawce skonfiskowane zostały przez Austriaków jako dobra kościelne i sprzedane w licytacji.

W XIX w. właścicielem był Żyd Alojzy Schanzer, później Henryk Schanzer, pod koniec XIX w. należały one do właścicielki Zembrzyc Teofili Znamięckiej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

25 października 2016 r. zamknięto drogę łączącą Mucharz z Zagórzem, jeden z ostatnich elementów pozostałych na dnie przyszłego zbiornika. Rozpoczęto fizyczną likwidację trasy, łącznie z dawnym mostem kolejowym nad Skawą. Zakończenie tych prac umożliwiło zalewanie zbiornika[7].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

W Skawcach znajdowała się zabytkowa kapliczka ku czci NMP z 1903 r., w związku z zalaniem wsi przez jezioro Mucharskie została przeniesiona, gruntownie odnowiona na nowym miejscu na Borowinie 20 maja 2012 roku[potrzebny przypis].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 123458
  2. Polska w liczbach wg spisu GUS 2011. Polska w liczbach. [dostęp 2022-04-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1154 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Radosław Truś: Beskid Mały. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 310. ISBN 978-83-89188-77-9.
  6. Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom VII, Kraków 1864, str.88.
  7. Zatopione Skawce. [dostęp 2023-09-09].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]