Przejdź do zawartości

Surmia bignoniowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Surmia bignoniowa
Ilustracja
Odmiana 'Aurea'
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

bignoniowate

Rodzaj

surmia

Gatunek

surmia bignoniowa

Nazwa systematyczna
Catalpa bignonioides Walter
Fl. Carol. [Walter] 64. 1788
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

brak danych
Zasięg
Mapa zasięgu
Kwiaty typowego gatunku

Surmia bignoniowa (Catalpa bignonioides Walter) – gatunek drzewa liściastego należący do rodziny bignoniowatych. Pochodzi z cieplejszych obszarów południowo-wschodnich rejonów USA[4]. Jest uprawiany w wielu krajach świata, również w Polsce.

Nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Surmia bignoniowa posiada też inne nazwy. Bywa też nazywana surmią bignoniowatą, surmią zwyczajną, katalpą zwyczajną, katalpą bignoniową lub katalpą bignoniowatą.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Drzewo dorastające do około 20 m wysokości. Ma krótki pień i szeroką koronę[5].
Liście
Duże (do 20, rzadko do 25 cm długości), szerokojajowate lub sercowate, ze szczytem nagle zaostrzonym. Rzadko bywają klapowane. Blaszki zielone, za młodu nieco brązowo nabiegłe. Dojrzałe liście omszone są nieco tylko na spodzie[5].
Kwiaty
Zebrane są w licznokwiatowe wiechy do 20 cm (rzadko więcej). Kwiaty obupłciowe. Korona zrosłopłatkowa, z dzwonkowatą rurką i pięcioma łatkami, duża (do 5 cm średnicy), biała, wewnątrz z żółtymi smugami, fioletowo nakrapiana. Pręciki płodne dwa. Zakwitają w czerwcu-lipcu[5].
Owoce
Torebki – cylindryczne, długie (20–40 cm) i wąskie (do 0,8 cm średnicy), cienkościenne, przypominają strąki. Wewnątrz zawierają podłużną przegrodę i liczne nasiona z pęczkami włosków. Owoce pozostają na drzewie przez całą zimę do wiosny[5].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Roślina ozdobna, sadzona w ogrodach i parkach jako drzewo ozdobne. Ma ładny pokrój i piękne liście, które są główną ozdobą tej rośliny przez całe lato, atrakcyjne są także kwiaty, kształtem porównywane do storczykowatych i owoce. Zapach rośliny opisywany jest jako odstraszający komary i kleszcze[6].

Uprawa

[edytuj | edytuj kod]

Wymaga słonecznego stanowiska. Strefy mrozoodporności 5-10[4]. Lepiej rośnie na żyznej, lekkiej i przepuszczalnej glebie. Nie jest całkowicie mrozoodporna, młode drzewka należy przed zimą zabezpieczać. Typowa forma nadaje się do większych ogrodów. Do mniejszych ogrodów polecane są jej odmiany.

Odmiany

[edytuj | edytuj kod]
  • 'Aurea' – ma bardzo ładne, żółtozielone, sercowate i bardzo duże liście. Doskonale komponuje się z innym drzewami. Wzrost do 10 m, korona rozłożysta, zaokrąglona, kwiaty białawe.
  • 'Nana' – wolno rosnąca odmiana o koronie dorastającej do 5 m szerokości. Zwykle produkowana jest w formie piennej. Nie wytwarza kwiatów. Młode rośliny są wrażliwe na przemarzanie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
  3. Catalpa bignonioides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  5. a b c d Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste C. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 72-73. ISBN 83-01-11074-0.
  6. Anna Błaszczuk, Katalpa zwyczajna, surmia bignoniowa – odmiany, uprawa, przycinanie [online], poradnikogrodniczy.pl [dostęp 2022-07-03].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.
  • Praca zbiorowa: Katalog roślin II. Drzewa, krzewy, byliny.. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni, Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.