Przejdź do zawartości

TPz 1 Fuchs

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
TPz 1 Fuchs
Ilustracja
TPz Fuchs
Dane podstawowe
Państwo

 RFN

Producent

Thyssen-Henschel (obecnie Rheinmetall)

Typ pojazdu

transporter opancerzony

Trakcja

kołowa (6×6)

Załoga

2 + 10 żołnierzy[1]

Historia
Prototypy

lata 60.-lata 70. XX w.

Produkcja

od końca lat 70. XX w.

Egzemplarze

1 236[2]

Dane techniczne
Silnik

silnik 8-cyl. wysokoprężny OM402A o mocy 320 KM przy 2500 obr./min.

Poj. zb. paliwa

430 l[1]

Długość

6,83 m[1]

Szerokość

2,98 m[1]

Wysokość

2,3 m[1]

Prześwit

0,41 m[1]

Masa

14,4 t[1] 16 t (bojowa)

Nacisk jedn.

0,39 MPa[1]

Osiągi
Prędkość

105 km/h[1] 10 km/h (w wodzie)[1]

Zasięg pojazdu

800 km (po szosie)[3]

Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)

pojazd pływający

Rowy (szer.)

1,5 m[1]

Ściany (wys.)

0,6 m[1]

Kąt podjazdu

60%[1]

Przechył boczny

30%[1]

Dane operacyjne
Uzbrojenie
brak uzbrojenia stałego
Wyposażenie
8 wyrzutni granatów dymnych, układ ochrony NBC, układ przeciwpożarowy
Użytkownicy
Niemcy, USA, Arabia Saudyjska, Holandia, Wielka Brytania, Wenezuela

TPz 1 Fuchs od Transportpanzer 1 Fuchs (z niem. Lis) – niemiecki kołowy transporter opancerzony.

Transportery Fuchs weszły na wyposażenie Bundeswehry w roku 1979 stając się obok transportera M113 podstawowym środkiem transportu piechoty na polu walki. Na podstawie transportera Fuchs opracowano wiele wersji specjalistycznych. Szczególnie ceniony jest wóz w wariancie rozpoznawania skażeń NBC, który jest zaliczany do najlepszych pojazdów tego typu na świecie[3][1].

Fuchsy sukcesywnie począwszy od 2009 roku, zastępowane są w armii niemieckiej przez nowsze transportery Boxer[4][5].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Powstała po II wojnie światowej Bundeswehra w początkowym okresie do transportu żołnierzy na polu walki używała amerykańskich transporterów opancerzonych Halftrack oraz brytyjskich Universal Carrier. W roku 1960 Bundeswehra przyjęła na wyposażenie nowoczesne amerykańskie transportery opancerzone M113, wkrótce też rozpoczęto poszukiwania transportera kołowego[1].

Określanie głównych założeń zakończono w roku 1963, a w roku 1964 Ministerstwo Obrony RFN złożyło oficjalne zamówienie na następujące pojazdy kołowe: transporter w układzie 6×6, wóz rozpoznawczy (8×8) i pojazd patrolowy (4×4). W pracach projektowych wzięły: Daimler-Benz oraz jako jedno biuro konstrukcyjne Büssing, Henschel, Klöckner-Humboldt-Deutz, Krupp i Maschinenfabrik Augsburg-Nürnberg[1].

W roku 1969 przedstawiono ostateczne wymagania dla pojazdu w układzie 6×6. Pojazdem bazowym miał być transporter piechoty i w oparciu o niego miały powstać wersje specjalistycznie. Transporter piechoty miał odpowiadać m.in. następującym wymaganiom[1]:

  • układ jezdny 6×6 o nacisku na jedną oś rzędu 4 ton
  • zdolność pływania
  • wyposażenie w system ochrony NBC
  • przystosowanie do transportu 10 żołnierzy lub ładunku o masie min. 2 t.

Po przeprowadzeniu testów opracowanych prototypów oznaczonych jako LG493 (Daimler-Benz) i Lkw 6×6 (wspólne biuro konstrukcyjne) uznano wyższość konstrukcji LG493. Po przeprowadzeniu kolejnych testów wojskowych przez Bundeswehrę uznano, że pojazd LG493 spełnia jej wymagania w zakresie mobilności, ochrony przed ostrzałem i odłamkami oraz ładowności[1].

Dostawy nowych transporterów Transportpanzer 1 „Fuchs” dla Bundeswehry rozpoczęto w roku 1979. Pierwsze zamówienie opiewało na 966 sztuk z zamiarem produkcji ok. 160 pojazdów rocznie. Produkcją pojazdów zajęła się firma Thyssen-Henschel[1].

Konstrukcja

[edytuj | edytuj kod]

Kadłub pojazdu podzielono na trzy przedziały: kierowania, napędowy i desantowy. Wymiary przedziału desantowego wynoszą 3,2×2,5×1,25 m (długość, szerokość, wysokość). Opancerzenie kadłuba zapewnia ochronę przed ostrzałem z broni strzeleckiej oraz odłamkami pocisków artyleryjskich. Z przodu pojazdu umieszczona jest szyba pancerna, przez którą kierowca i dowódca obserwują przestrzeń przed wozem. W razie potrzeby szyba zasłaniana jest osłoną pancerną i wtedy do obserwacji używane są peryskopy. W wyniku doświadczeń wyniesionych z misji ONZ w Somalii i Jugosławii opracowano system dodatkowego opancerzenia pojazdu, który znacząco zwiększa poziom ochrony. Pojazdy z nowym opancerzeniem po raz pierwszy użyto podczas misji IFOR w Bośni[1].

Konstrukcja była następnie ulepszana w kolejnych wersjach. W wersji TPz 1A8 polepszono ochronę przeciw minom i improwizowanym ładunkom wybuchowym, na podstawie doświadczeń niemieckiego kontyngentu wojskowego w Afganistanie – wzmocniono opancerzenie podłogi, wprowadzono podwieszane siedzenia i wprowadzono inne ulepszenia[6]. Pierwszy transporter tej wersji przekazano w marcu 2008[6].

Przedział desantowy żołnierze mogą opuścić przez dwuczęściowe drzwi umieszczone z tyłu pojazdu[1].

Pojazd napędzany jest silnikiem wysokoprężnym z turbodoładowaniem Mercedes-Benz OM402A o mocy 320 KM przy 2500 obr./min. Silnik jest zintegrowany z układem napędowym, ponadto możliwa jest wymiana całego tego segmentu w czasie 30 minut. Zastosowana skrzynia biegów posiada sześć biegów do przodu i jeden wstecz[1].

W wodzie pojazd napędzany jest przez dwa pędniki wodne umieszczone za tylnymi kołami. Prędkość pojazdu w wodzie regulowana jest obrotami silnika, a pędniki są obracane, co umożliwia skręcanie w wodzie. Pokonywanie przeszkód wodnych ułatwia falochron podnoszony hydraulicznie[1].

Pojazd posiada układ przeciwpożarowy, który obejmuje tylko przedział napędowy i składa się z dwóch butli wypełnionych Halonem 1211 (każda o masie 5,5 kg)[1].

Warianty i modyfikacje

[edytuj | edytuj kod]

Warianty wojskowe

[edytuj | edytuj kod]
SpürFuchs w służbie niemieckiej, rok 1985
Brytyjski SpürFuchs, rok 2005
M93 Fox w służbie amerykańskiej, rok 2008
  • LG493 – prototyp opracowany przez firmę Daimler-Benz w latach 60. XX wieku[1]
  • TPz 1 Fuchs – wariant podstawowy przyjęty do Bundeswehry (transporter opancerzony)[1]
  • Pojazd dowodzenia FüFuwariant dowódczy z rozbudowanym systemem łączności, wyposażony w generator o mocy 5 kW[1]
  • Pojazd sanitarny – wariant sanitarny zdolny przewozić czterech rannych leżących lub leżących i czterech siedzących[1]
  • Pojazd ze stacją zakłócającą Hummel VHF JAMMERstacja zagłuszająca. Pojazd niewyposażony w pędniki[1]
  • Pojazd walki elektronicznej HELAS – wariant przeznaczony do walki elektronicznej. Pojazd niewyposażony w pędniki[1]
  • Pojazd z namiernikiem radiowym GSP 3601 HF/VHF, pojazd niewyposażony w pędniki[1]
  • Pojazd z radarem RASIT – samobieżny radiolokator artyleryjski[3]
  • SpürFuchs – pojazd rozpoznania skażeń NBC. Pojazd ten jest używany w US Army pod nazwą M93 Fox[1][7]
  • Pojazd ochrony lotnisk – wersja wyposażona w jednoosobową wieżę TS-15 z armatą kal. 20 mm i karabinem maszynowym kal. 7,62 mm. Wzmocniono, także przednie opancerzenie[1]
  • Wóz inżynieryjny – pojazd przeznaczony do przewozu saperów, min i sprzętu do rozminowywania[3]
  • Wóz z radarem RATAC – pojazd prototypowy[1]

Warianty cywilne

[edytuj | edytuj kod]
  • Redfox – pojazd pożarniczy[1]
  • Smartfox – pojazd analizy zanieczyszczeń i skażeń środowiska[1]
  • Recofox – pojazd przeznaczony do prac w ciężkich warunkach terenowych[1]

Modyfikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Fuchs 8×8 – prototyp transportera Fuchs w układzie 8×8 opracowany dla armii holenderskiej. Projekt nie wyszedł poza stadium prototypu[1].
  • Fuchs 2 – zmodernizowany pojazd opracowany na podstawie transportera Fuchs przez firmę Rheinmetall Landsysteme. Testy transporterów Fuchs 2 rozpoczęto w roku 2001, a pierwszy zmodernizowany pojazd w wariancie NBC dostarczono do odbiorcy wojskowego (Zjednoczone Emiraty Arabskie) w roku 2007[2].

Użytkownicy

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Brak systemu NBC, zamontowana wyciągarka i system klimatyzacyjny.
  2. Zmodernizowana wersja wprowadzona pod koniec lat 90.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq Michał Nita. Transporter opancerzony Fuchs. „Nowa Technika Wojskowa”. 08/1997, s. 9–13, 1997. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.). 
  2. a b Fuchs 2 Armoured Personnel Carrier, Germany. army-technology.com. [dostęp 2013-04-13]. (ang.).
  3. a b c d Igor Witkowski: Lekkie i średnie opancerzone wozy bojowe. Wyd. I. Warszawa: WiS, 1993, s. 172–176. ISBN 83-86028-02-5.
  4. In the Military Vehicle Hot Seat. army-technology.com, 2010-07-22. [dostęp 2013-04-13]. (ang.).
  5. Pierwszy Boxer przekazany armii niemieckiej. [w:] Militarium.net [on-line]. [dostęp 2013-04-17]. (pol.).
  6. a b Prezentacja Fuchsa 1A8 w: „Raport – Wojsko Technika Obronność” nr 12/2008, s. 73.
  7. Spencer C. Tucker, Persian Gulf War Encyclopedia: A Political, Social, and Military History, 2014, s. 161-163, ISBN 978-1-61069-416-2 (ang.).
  8. AM-93 Fox NBC Reconnaissance Vehicle. olive-drab.com. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
  9. Andrzej Pawlak: Arabia Saudyjska chce kupić więcej broni w Niemczech. dw.de, 2012-12-31. [dostęp 2013-04-13]. (pol.).
  10. British Army – Vehicles and Equipment.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Michał Nita. Transporter opancerzony Fuchs. „Nowa Technika Wojskowa”. 08/1997, s. 9–13, 1997. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.).