Przejdź do zawartości

Władysław Góralski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Góralski
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

12 sierpnia 1919
Przylip

Data śmierci

13 sierpnia 2008

Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych
Specjalność: historia najnowsza powszechna, współczesne stosunki międzynarodowe
Alma Mater

Akademia Nauk Politycznych w Warszawie
Szkoła Główna Służby Zagranicznej

Doktorat

1966 – historia
Uniwersytet Warszawski

Habilitacja

1975

Profesura

1982

Polska Akademia Nauk
Status

członek Komitetuu Nauk Orientalnych

Praca zawodowa
Jednostka

Polski Instytut Spraw Międzynarodowych (1965–1993)
Uniwersytet Warszawski
Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku
KC PZPR

Poseł/Ambasador PRL w Iranie
Okres spraw.

1960–1964

Poprzednik

Kazimierz Sidor

Następca

Stanisław Kiryluk

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Władysław Góralski (ur. 12 sierpnia 1919 w Przylipie[1], zm. 13 sierpnia 2008[2]) – polski historyk specjalizujący się w sprawach azjatyckich, dyplomata, ambasador w Iranie (1960–1964).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Władysław Góralski przed II wojną światową był działaczem Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. W 1938 wyjechał do Francji, gdzie pracował fizycznie i jako wolny słuchacz uczęszczał na uniwersytet w Clermont-Ferrand. Poznał wówczas Wietnamczyków służących w formacjach wietnamskich francuskiej armii. Po wybuchu II wojny światowej został członkiem francuskiego Ruchu Oporu (Wolnych Strzelców i Partyzantów Francuskich) i służył w Armii Francuskiej. W listopadzie 1945 powrócił do Polski i ponownie związał się z ruchem młodzieżowym i ludowym[3] – sekretarz Zarządu Głównego Związku Walki Młodych, następnie Związku Młodzieży Polskiej[1]. Ze względu na znajomość francuskiego, zajmował się tam sprawami międzynarodowymi. W latach 1947–1950 studiował na Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. W 1950 wyjechał na 6 tygodni do Chin na obchody pierwszej rocznicy proklamowania ChRL jako członek 50-osobowej delegacji Światowej Federacji Młodzieży Demokratycznej. Poznał wówczas m.in. Mao Zedonga, Zhou Enlai, Liu Shaoqi, Wu Xueqiana. W latach 1957–1959 był przedstawicielem PRL w randze ambasadora w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Wietnamie. W 1960 uzyskał tytuł magistra w Szkole Głównej Służby Zagranicznej. W tym samym roku objął stanowisko posła w Iranie, które (po zmianie jego nazwy na ambasadora w 1962) pełnił do 1964[3].

Po powrocie z Teheranu porzucił karierę dyplomatyczną na rzecz pracy naukowo-badawczej. W 1966 obronił doktorat na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1975 habilitował się, a w 1982 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego[3]. W latach 1951–1960 zastępca kierownika Wydziału Zagranicznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1954–1964 członek Centralnej Komisji Rewizyjnej KC PZPR[1]. Od 1965 do 1993 pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. Przez blisko 40 lat jednocześnie prowadził zajęcia w Instytucie Orientalistycznym UW. Wykładał także w Wyższej Szkole Humanistycznej w Pułtusku[3].

Członek Komitetu Nauk Orientalnych Polskiej Akademii Nauk, Komitetu Badań Krajów Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej przy Prezydium PAN, Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego, Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Wietnamskiej, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Indyjskiej (w tym jako wiceprzewodniczący w latach 80.)[3].

W latach 1969–1991 był członkiem komitetu redakcyjnego rocznika „Świat w Przekroju”. Od 1998 członek rady programowej rocznika „Azja-Pacyfik”[3].

Jego zainteresowania naukowe obejmowały takie zagadnienia jak: historia nowożytna i najnowsza Azji Południowo-Wschodniej; II wojna światowa w Azji Wschodniej i jej implikacje: okupacja i reformy w Japonii, traktaty pokojowe, wzrost wpływów Stanów Zjednoczonych na tym obszarze; dekolonizacja i konflikty w Azji Wschodniej; rozwój społeczno-ekonomiczny tego obszaru i jego miejsce we współczesnym świecie; stosunki międzynarodowe, sojusze wojskowe, działania na rzecz stabilizacji i bezpieczeństwa; współpraca i organizacje regionalne; stosunki Polski z państwami Azji[3].

W 1946 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[4].

Syn Jana i Marii[1]. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[2].

Publikacje książkowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Wietnamska lekcja, Warszawa: KiW, 1961.
  • Konflikty irańskie, Warszawa: KiW, 1966.
  • Filipińskie doświadczenia, Warszawa: KiW, 1968.
  • Polityka Stanów Zjednoczonych w Południowo-Wschodniej Azji w latach 1945–1954, Warszawa: PISM, 1969 (doktorat).
  • Od Malakki do Wietnamu. Dzieje nowożytne i najnowsze Azji Południowo-Wschodniej, Warszawa: PWN, 1973.
  • Stany Zjednoczone – Japonia 1945–1972: Sojusz, współpraca, sprzeczności, Warszawa: PWN, 1976 (habilitacja).
  • Problemy pokoju i bezpieczeństwa w Azji, Warszawa: MON, 1979 (nagroda rektora UW I stopnia w 1980), ISBN 83-11-06299-4.
  • Dylematy Azji Południowo-Wschodniej, Warszawa: MON, 1983, ISBN 83-11-06954-9.
  • Strefy bezatomowe, współpraca regionalna w Azji i na Pacyfiku w pracy: Strefy bezatomowe, współpraca regionalna w Trzecim Świecie, Warszawa: PISM, 1988.

Był encyklopedystą; został wymieniony w gronie redaktorów liczącej 32 tomy Encyklopedii. Świat w przekroju wydanej w latach 1959–1991[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 2022-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2022-08-29].
  2. a b Wyszukiwarka cmentarna [online], Warszawskie cmentarze [dostęp 2022-08-29].
  3. a b c d e f g Małgorzata Ławacz, Sylwetki badaczy Azji. Władysław Góralski – od Wietnamu do Japonii, „Azja-Pacyfik”, 9, 2006, s. 240–245, ISSN 1643-692X [dostęp 2022-08-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-12].
  4. M.P. z 1947 r. nr 72, poz. 485
  5. Symonides 1988 ↓.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Janusz Symonides, Encyklopedia świat w przekroju 1988, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, ISSN 0137-6799.