Przejdź do zawartości

Wierzba purpurowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wierzba purpurowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

wierzbowate

Rodzaj

wierzba

Gatunek

wierzba purpurowa

Nazwa systematyczna
Salix purpurea L.
Sp. pl. 2:1017. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Pokrój
Odmiana 'Nana'

Wierzba purpurowa, w. czerwona, w. szpagatówka, wiklina (Salix purpurea) – gatunek krzewu należący do rodziny wierzbowatych. Występuje w Azji (w Mongolii), Afryce Północnej (Algeria, Maroko, Tunezja) i w całej niemal Europie[4]. Pospolity na całym niżu Polski. Często uprawiany.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Krzew[5] o kulistej koronie, osiągający wysokość do 3 m.
Łodyga
Pędy wyprostowane, cienkie, błyszczące i bardzo elastyczne. Wyrastają gęsto i zabarwione są na purpurowoczerwono, tylko starsze gałęzie są szarozielone (są podobne do pędów wierzby wawrzynkowej)[5]. Jej pędy są gorzkie, ponieważ zawierają kwas salicylowy[5]. Wskutek tego nie są zjadane przez zwierzęta.
Liście
Odwrotnie lancetowate, matowe, na górnej stronie ciemnozielone, na spodniej o sinozielonym kolorze. Są podobne do liści wierzby kruchej[5]. Mają długość do 12 cm i ustawione są na pędzie najczęściej skrętolegle, ale występują też liście ustawione naprzeciwlegle, co wśród wierzb jest cechą charakterystyczną wyłącznie dla tego gatunku[5]. Powyżej połowy są piłkowane[5]. Młode listki są owłosione, lecz szybko stają się nagie[5].
Kwiaty
Jest rośliną dwupienną. Żeńskie i męskie kotki o długości 2 cm, są siedzące. Kotki męskie są krótsze. Nitki ich pręcików o czerwonych lub czarnych pylnikach są zrośnięte. Słupki w kwiatostanach żeńskich są siedzące, owłosione o krótkich i grubych znamionach.
Owoc
Torebka z licznymi i drobnymi nasionami.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Rośnie głównie w dolinach rzek, potoków, nad stawami, na mokrych łąkach. Wymaga podłoża o dużej wilgotności – jest higrofitem. Rośnie na glebach ubogich, piaszczystych i żwirowych. Nanofanerofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Salicetea purpureae. Kwitnie przed rozwojem liści, od marca do połowy czerwca. Kwiaty wytwarzają nektar i zapylane są przez owady. Nasiona rozsiewane przez wiatr.

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w podgatunku ssp. lambertiana. Istnieje również odmiana uprawna[5] 'Pendula' – fioletowe pędy wyginają się do dołu w miejscu szczepienia[5].

Czasami można spotkać różniące się od typowej formy, trudne do oznaczenia mieszańce z wierzbami: borówkolistną, czerniejącą, dwubarwną, długokończystą, iwą, kruchą, lapońską, migdałową, ostrolistną, siwą, śląską, śniadą, szarą, uszatą, wawrzynkową[6].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]
  • ozdobne: 'Nana', 'Pendula' (ma zwieszające się cienkie pędy).
  • wykorzystywane w wikliniarstwie: 'Jagiellonka', 'Piankówka'.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-10] (ang.).
  3. Salix purpurea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
  5. a b c d e f g h i Johnson O., More D.: Drzewa. Warszawa: Multico, 2009, s. 170. ISBN 978-83-7073-643-9.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  7. a b Anna Mazerant-Leszkowska: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • W. Kulesza: Klucz do oznaczania drzew i krzewów. Warszawa: PWRiL, 1955.
  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.