Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Good Ms Devil/Mateusz Bensman

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mateusz Bensman
Imię i nazwisko

Mateusz Mosze Bensman

Data i miejsce urodzenia

ok. 1877
Mińsk[1]

Data i miejsce śmierci

7 kwietnia 1922
Nowy Jork

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor
dyrygent
śpiewak

Mateusz Bensman był rosyjskim kompozytorem, śpiewakiem i dyrygentem.[2]

Wczesne Życie

[edytuj | edytuj kod]

Mateusz Mosze[3] Bensman według baz danych dotyczących kompozytorów urodził się ok. 1877 w Mińsku[1][4]. Inne źródła twierdzą że kompozytor urodził się 10 maja 1871 w Ulle[3]. Źródła te mają inną wizję też co do jego biografii. O wczesnym życiu Bensmana nie wiadomo praktycznie nic, oprócz potencjalnej daty jego urodzenia.

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Bensman swoją edukację rozpoczął w Warszawie. Jego nauczycielem był Gustaw Roguski[5]. Wspomniane jednak jest w innym źródle że jego nauczycielem był też niejaki Rubinstein.[3][6] Nie był to jednak Artur Rubinstein - był on młodszy 10 lat od kompozytora. Był absolwentem prestiżowego konserwatorium w Mediolanie.[7]

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Wczesna Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Również pierwsze kroki swojej kariery Bensman związał z Warszawą. Na początku XX wieku został pierwszym dyrygentem w zorganizowanym przez Icchoka Lejba Pereca chórze Hazomir.[8] W Mediolanie planował wystawić w 1904 operę Opera Nova skomponowaną do libretta Benjamina Brittena.[7] W 1905 Bensman napisał oratorium L'annunziacione (Zwiastowanie) z libretem Conrada Bratelliego, które zostało wydane w Włoszech w tym samym roku.[9] Posiadał w tym czasie kontakty w świecie muzycznym - przyjaźnił się z Puccinim, Ravelem, Leoncavallem, Mascagnim, Mahlerem, Stokowskim i Zimbalistem[2], a krytycy muzyczni zgodnie wróżyli mu światową karierę.[10]

Nawiązania do kultury żydowskiej

[edytuj | edytuj kod]

Bensman często nawiązywał w swojej twórczości do własnego żydowskiego pochodzenia.[2] Przykładem może być opera Żydzi skomponowana do sztuki Jewgienija Czirikowa.[11][12][13] Poruszała ona tematykę prześladowania ludności żydowskiej w carskiej Rosji. Tak samo jak kolejna opera Erasmus została wystawiona w Berlinie przez Orkiestrę Gustava Mahlera.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Nie da się stwierdzić o który Mińsk chodzi. Bazy danych kompozytorów wspominają jedynie że miejscowość ta znajdowała się w Rosji.
  2. a b c Aneta Stawiszyńska, Mateusz Bensman i jego działalność artystyczna w Łodzi na początku XX wieku, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” (17), Łódź 2016, s. 1-14.
  3. a b c Bensman Mateusz Mosze [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2024-03-29].
  4. Bessman Mateo [online], Composers Classical Music [dostęp 2014-06-13].
  5. Gustaw Roguski, „Muzyka Polska”, 1, 1936, s. 8-15.
  6. Notka Prasowa, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne”, 5-6, 1904, s. 114.
  7. a b , „Gazeta Łódzka”, 10 października 1916, s. 3.
  8. M. Jackobson, Music Communal Organizations and Social Movements [online], Yivo Encyclopedia [dostęp 2014-06-13].
  9. Bessman Mateo [online], Internet Culturale [dostęp 2014-06-14] (wł.).
  10. , „The New York Times”, 22 kwietnia 1922, s. 4.
  11. Faktyczny kształt dzieła trudno określić.
  12. Marian Fuks, Muzyka ocalona. Judaica polskie, Warszawa 1989, s. 80.
  13. Marian Fuks, Żydowski teatr muzyczny, [w:] Anna Kuligowska-Korzeniewska, Małgorzata Leyko (red.), Teatr żydowski w Polsce. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Warszawa 1994, s. 404.