Przejdź do zawartości

jabłko

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: jablko
jabłko (1.1)
jabłko (1.2)
jabłko (1.3)
jabłko (1.4)
jabłko (1.5)
jabłka (1.6)
jabłko (1.7) granatowca
wymowa:
IPA[ˈjap.w̥kɔ] lub [ˈjap.kɔ], AS[i ̯a.pu̯̦ko] lub [i ̯a.pko], zjawiska fonetyczne: utr. dźw. ?/i
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) spoż. owoc jabłoni
(1.2) przedmiot w kształcie jabłka (1.1) lub je przypominający
(1.3) złota kula z krzyżem, symbol władzy królewskiej; zob. też jabłko królewskie w Wikipedii
(1.4) pot. rzepka w kolanie
(1.5) pot. wystająca grdyka u mężczyzn, jabłko Adama
(1.6) zob. jabłkaplamy w maści konia
(1.7) spoż. owoc granatowca
(1.8) daw. spoż. ziemniak[1]
odmiana:
(1.1-8)
przykłady:
(1.1) Nieprawdą jest, że jedno jabłko wieczorem zastąpi umycie zębów.
(1.3) Króla pochowano w koronie i z jabłkiem w dłoni.
składnia:
kolokacje:
(1.1) kupić / zerwać / obierać / zjeść jabłko • niedojrzałe / dojrzałe / czerwone / zielone / rumiane / zgniłe / obite / smaczne / kwaśne jabłko • ciasto / naleśnik / ryż z jabłkami • poczęstować jabłkiem • kompot / wino / deser / sok / przecier z jabłek • kilogram jabłek • kosz pełen jabłek
synonimy:
(1.1) gw. (Górny Śląsk) jabko, płónka, st.pol. jabło
(1.5) jabłko Adama
(1.8) bałaban, bulba, gajda, gajdak, grul, harcak, knul, pątak, perka, ziemiak, jabłko ziemne[1]
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) owoc
(1.3) insygnium
hiponimy:
(1.1) reneta, szara reneta, złota reneta, ligol, malinówka, papierówka, antonówka, koksa
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. jabłoń ż, jabłonka ż, jabłecznik m, jabłczanka ż, jabol m, jabcok m, jabłkowity mzw
zdrobn. jabłuszko n
przym. jabłkowy, jabłeczny, jabłoniowy, jabłkowaty, jabłkowity
przysł. jabłkowo
związki frazeologiczne:
amator kwaśnych jabłekjabłko Adamajabłko niezgodyzbić na kwaśne jabłkozłote jabłkoświńskie jabłkarajskie jabłkaprzysłowia: niedaleko pada jabłko od jabłoniświęta Jadwiga ostatnie jabłka dźwiga
etymologia:
prasł. *ablъko < praindoeur. *h₂ébōl, praindoeur. *h₂ébl̥
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Owoce
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 Lucyna Tomczak, Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 124