Malo Orašje
Za ostale upotrebe, v. Orašje (razvrstavanje).
| Malo Orašje | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Upravni okrug | Podunavski |
| Grad | Smederevo |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) | 1139 |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°33′31″N 20°47′05″E / 44.5585°N 20.784666°E |
| Nadmorska visina | 211 m |
  Malo Orašje Malo Orašje (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 026 |
| Registarska oznaka | SD |
Koordinate: 44° 33′ 31" SGŠ, 20° 47′ 05" IGD
Malo Orašje je naseljeno mesto grada Smedereva u Podunavskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 1139 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1271 stanovnika).
Malo Orašje se nalazi Jugozapadno od Kolara. Malo Orašje je starije naselje. U blizini groblja je mesto Kućerine, gde se nalazi na tragove nekog naselja. U Saladunu su isto tako iskopavali ostatke od posuđa, sitan novac i dr. Na mestu koje zovu „Mađarsko“ groblje i danas se nalaze kosti, kamenje itd. Najzad u blizini Kućerina je mesto Zbegovište, gde je za vreme Turaka bio zbeg. Sve ovo svedoći da je ovde postojalo naselje koga je nestalo.
Prve podatke za ovo selo imamo iz prvih desetina 18 veka. Na karti iz vremena austrijske vladavine (1718-1739) zabeleženo je ovo selo pod imenom Orashe. U aračkim spiskovima iz prvih desetina 19 veka imamo podadke o broju kuća. Godine 1818. Malo Orašje je imalo 22, a 1822. godine 21 kuću, Godine 1846.selo je imalo 34 kuće a po popisu iz 1921. u selu je bilo 208 kuća sa 1320 stanovnika.
Po predanju „prvi je udario kolac selu“ Simon predak Matijevića. On se naselio ko tadašnje Opštinske sudnice i to je osnova selu.
Iskoračio je malo zemlje i nastanio se, a svuda okolo divljači. Naročito je vele, bilo mnogo oraha, po čemu je selo dobilo ime. Simon je došao „od Ovčara“ i prvo se zadržao u Drugovcu, a ovde mu je bila stoka. Kasnije se tek preselio ovamo i osnovao selo. Stare su porodice i Radovići (Radivojevići), Sibinkovići, Markovići, Nedeljkovići (danas sa raznim prezimenima), Ružići i Pavlovići. Stanje stanovništva po poreklu može ovako raspodeliti: ima 5 porodica sa 94 kuće doseljenika iz dinarskih oblasti, 4 porodice sa 86 kuća kosovsko-metohijskih doseljenika, 4 porodice sa 23 kuće doseljenika iz vardarsko-moravskih oblasti, i 8 kuća Roma.(podaci datiraju od 1718-1925. g).[1][2]
Rodovi: Matejići (Đorđevići, Mitrovići (ukupno 24 k., slave. sv. Luku). Predak Simon došao iz Ovčara okolina Čačka najpre u Drugovac, (opština Smederevo), a u Orašje mu bila stoka, gde se i on docnije preseli. Mitrovići su došli u kuću ovih Matejića kao usvojenici. Starinom su Crnogorci.
Radivošići, Radivojevići, (30 k., sv. Nikola). Predak Radivoje sa sedam sinova došao sa Kosova. Bežali preka. Od ovih se jedan deo (14 kuća) odselio na Pištavačko Brdo i osnovali Brđanski Kraj. Stefančevići u Mladenovcu su od ove familije. Imaju rodbinu i preka u Vojvodini.
Sibinkovići (10 k., sv. Petka) Predak Andrija doselio krajem 18. veka od Kumanova/Makedonija.
Markovići (15 k., sv. Petka). Predak Mina došao sa Kosova. Bežali preko u Vojvodini. Bili njihovi stari u frajkoru.
Nedeljkovići (Milojevići, Živanovići, Stevanovići, Petrovići, Živkovići, Dimitrijevići, Miloševići) ukupno (45 k., sv. Nikola). Predak Nedeljko došao iz Grošnice (opština Stanovo kod Kragujevca. Otuda pobegao, jer je ubio Turčina. Došao u Smederevo gde ga nađe jedan od predaka Matijevićevih, dovede ga ovde, da mu imanje i oženi ga svojom rođakom. Nedeljko imao nekoliko sinova. Imaju rođake u Grošnici, ali ne znaju kako se zovu.
Ružići , Mijailovići (7 k., sv. Arhanđel). Predak Vujica došao od Pipera iz Crne Gore., odakle pobegao zbog zuluma.
Pavlovići (Milutinovići, Milovanovići) ukupno (25 k., sv. Petka). Doseljeni sa Kosova oko 1800. god.
Milosavljevići (6 k., Đurđevdan). Predak im doseljen iz Konopnice (opština Vlasotince)
Milići (Milovanovići, Nikšići) ukupno (15 k., sv. Nikola). Doselili iz Stare Hercegovine. U Kovačevcu (opština Mladenovac) imaju familiju.
Krsmanovići (16 k., sv. Jovan), Stari im doselili sa Kosova.
Mitrovići (Čičići, Ubankići) (6 k., Mitrovdan). Starinom su od Leskovca.
Rankovići 3 k., Mitrovdan). Došli iz Umčara. Rod su sa Mihajlovićima. Starinom su iz Crne Gore.
Svi gornji rodovi su doseljeni od polovine 18 do pocetka 19. veka.
Mlađi doseljenici su: Cvetkovići (2 k., Alimpije), došli iz Bugarske.
Stanojlovići (5 k., sv. Vrači), doselili iz niške okoline.
Đurčinovići (1 k., Vavedenje). Predak došao kao zidar iz Selca (Debar) -Makedonija. Gradio novu crkvu u Smederevu.
Romi (Đurci, Paunkovići, Savići (ukupno 8 k., sv. Nikola.)
U naselju Malo Orašje živi 912 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,7 godina (41,2 kod muškaraca i 44,1 kod žena). U naselju ima 322 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,54.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 1114 | 97.80% | ||
| Romi | 5 | 0.43% | ||
| Makedonci | 4 | 0.35% | ||
| Rumuni | 2 | 0.17% | ||
| Crnogorci | 1 | 0.08% | ||
| Jugosloveni | 1 | 0.08% | ||
| nepoznato | 12 | 1.05% | ||
| m | ž | |||
| ? | 1 | 1 | ||
| 80+ | 15 | 20 | ||
| 75-79 | 27 | 46 | ||
| 70-74 | 32 | 46 | ||
| 65-69 | 38 | 36 | ||
| 60-64 | 32 | 25 | ||
| 55-59 | 24 | 40 | ||
| 50-54 | 52 | 43 | ||
| 45-49 | 52 | 40 | ||
| 40-44 | 36 | 23 | ||
| 35-39 | 26 | 23 | ||
| 30-34 | 37 | 40 | ||
| 25-29 | 37 | 34 | ||
| 20-24 | 31 | 29 | ||
| 15-19 | 32 | 30 | ||
| 10-14 | 31 | 29 | ||
| 5-9 | 34 | 28 | ||
| 0-4 | 36 | 33 | ||
| prosek | 41.2 | 44.1 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 306 | 185 | - | - | 54 | - | 19 | 9 | 5 | 12 |
| Ženski | 157 | 125 | - | - | 5 | - | - | 5 | 1 | 2 |
| Oba | 463 | 310 | - | - | 59 | - | 19 | 14 | 6 | 14 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | - | 3 | 6 | 2 | 3 | 2 | - | - | 6 | |
| Ženski | 2 | 1 | 3 | 5 | 7 | - | - | - | 1 | |
| Oba | 2 | 4 | 9 | 7 | 10 | 2 | - | - | 7 |
- ↑ Podaci su uzeti iz: „Naselja“ knj.19. dr. B. M. Drobnjaković (1925)Smederevsko Podunavlje i Jasenica) i iz „Naselja“ knj.II(Rista Nikolić:okolina Beograda
- ↑ Literatura „Letopis Podunavskih mesta“(Beč 1998) period 1812 – 1935 Letopisa, po predanju, Podunavskih mesta i običaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
- Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavjeno (1927)„Napredak Pančevo,,
- „Letopis“: Podunavska mesta i običaji Marina (Beč 1999).
Letopis period 1812–2009. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju mesta u Južnoj Srbiji, mesta i običaji nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani
- Napomena
U uvodnom delu autor je dao kratak istorijski pregled ovog područja od praistorijskih vremena do stvaranje države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Najveći prilog u ovom delu čine ,»Letopisi« i trudio se da ne propusti nijednu važnu činjenicu u prošlosti opisivanih mesta.
Inače Monografija Podunavske oblasti (Pančevo, 1929) koju je sastavio dr Vladimir Margan sačinjena je od tri dela i predstavlja i danas jedno od nezaobilaznih dela za proučavanje Srbije i Banata.
Napisali su najbolji poznavaoci pojedinih tema i problema – istaknuti istoričari, profesori univerziteta, direktori škola, seoski načelnici, ekonomisti, inžinjeri, socijolozi, lekari, crkvena lica, pravnici, kustosii bibliotekari. Ukupno 61 autor.
Stavljajući današnjim čitaocima na uvid ovo delo, koje se prvi put pojavljuje u ovom obliku, verujemo da ćemo zadovoljiti već dosta raširen interes za proučavanje prošlosti naših naselja.
