Jump to content

Gironde

Checked
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Zhironda
Gironda (Ocitanisht)
Gironde (Frëngjisht)
Ndërtesa e prefekturës në Bordo
Ndërtesa e prefekturës në Bordo
Flamuri i Zhironda
Stema Zhironda
Vendndodhja e Zhirondës në Francë
Vendndodhja e Zhirondës në Francë
ShtetiFranca
RajoniAkuitania e Re
PrefekturaBordo
NënprefekturatArcachon
Blaye
Langon
Lesparre-Médoc
Libourne
Sipërfaqja
 • Gjithsej10.000 km2 (4,000 sq mi)
Popullsia
 (Janar 2020)
 • Gjithsej1.636.391
 • Vendi6
 • Dendësia000.016/km2 (000.042/sq mi)
Zona kohoreUTC+1 (CET)
 • Verës (DST)UTC+2 (CEST)
Numri i departamentit33
Qarqet6
Kantonet33
Komunat535

Zhironda ( /ʒ ɪ ˈ r ɒ n d / zhi-ROND, SHBA zakonisht /dʒ ɪ ˈ -/ ji-, [1] Frëngjisht: [ʒiʁɔ̃d]  ( dëgjoni) ; Ocitanisht: Gironda , shqiptuar [dʒiˈɾundo] ; Shqip: Zhironda) është departamenti më i madh në rajonin Nouvelle-AquitaineFrancës Jugperëndimore. I emërtuar sipas grykëderdhjes së Girondës, një rrugë ujore kryesore, prefektura e saj është Bordoja . Në vitin 2019, ajo kishte një popullsi prej 1,623,749 banorësh. [2] Rajoni i famshëm i verës Bordo është në Zhirondë. Ai ka gjashtë zona, duke e bërë atë një nga departamentet me më shumë qarqe ( Nord gjithashtu ka gjashtë, ndërsa Pas-de-Calais ka më shumë nga çdo departament, me shtatë).

Zhironda është një nga 83 departamentet origjinale të krijuara gjatë Revolucionit Francez më 4 mars 1790. Ajo u krijua nga pjesë të provincave të mëparshme të Gujenës dhe Gaskonjës .

Nga 1793 deri në 1795, emri i departamentit u ndryshua në Bec-d'Ambès për të shmangur lidhjen me partinë politike Zhirondiste të Revolucionit Francez.

Në korrik 2022, Zhironda u prek nga zjarre të mëdha . [3]

Zhironda është pjesë e rajonit aktual të Akuitanisë së Re dhe është i rrethuar nga departamentet e Landesit, Oltit-dhe-Garonës, Dordonjës dhe Sharentës-Detare dhe Oqeani Atlantik në perëndim. Me një sipërfaqe prej 10.000 km 2, Zhironda është departamenti më i madh në Francën metropolitane . Megjithatë, nëse përfshihen departamentet jashtëdetase, sipërfaqja e tokës së Zhirondës është zbehet në krahasim me 83,846 km 2Guajanës Franceze .

Zhironda është i mirënjohur për plazhin Côte d'Argent i cili është më i gjati në Evropë dhe kështu tërheq shumë surfistë në Lacanau çdo vit. Është gjithashtu vendlindja e Jacques-Yves Cousteau, i cili studioi detin dhe të gjitha format e jetës në ujë.

Duna e Madhe e Pylagjirin Arcachon pranë Bordosë është duna më e lartë e rërës në Evropë. [4]

Popullsia në vite
VitiPop.±%
1801502,723—    
1806522,371+3.9%
1821522,041−0.1%
1831554,225+6.2%
1841568,034+2.5%
1851614,387+8.2%
1861667,193+8.6%
1872705,149+5.7%
1881748,703+6.2%
1891793,528+6.0%
1901821,131+3.5%
1911829,095+1.0%
1921819,128−1.2%
1931852,768+4.1%
1936850,567−0.3%
1946858,381+0.9%
1954896,517+4.4%
1962935,448+4.3%
19681,009,390—    
19751,061,480—    
19821,127,546—    
19901,213,499—    
19991,287,532—    
20061,393,758—    
20111,463,662—    
20161,566,679—    

Komuna më e populluar është Bordoja, prefektura. Që nga viti 2019, ka 7 komuna me më shumë se 30,000 banorë: [2]

Komuna Emri shqip Popullsia (2019)
Bordeaux Bordo 260.958
Mérignac Merinjak 72,197
Pessac Pesak 65,245
Talenca Talencë 43,820
Villenave-d'Ornon Navë-Ornon 36754
Saint-Médard-en-Jalles Shën-Medardi-në-Jalë 31808
Bègles Beglë 30642
  1. ^ "Gironde". Collins English Dictionary. HarperCollins. Marrë më 28 gusht 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b Populations légales 2019: 33 Gironde, INSEE
  3. ^ "Wildfires in Gironde, France, burn through 10,000 hectares". Sky News (në anglisht). Marrë më 2022-07-18.
  4. ^ C.G. (14 August 2009). Les Adresses de Mathilde Seigner et Fabien Onteniente. Le Figaro Magazine. (in frëngjisht)