Jump to content

Садтумонӣ

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Садтумонӣ
Табақабандии илмӣ
Номи байнулмилалии илмӣ
Paeonia L., 1753
Номенклатурный тип
Таксонҳои хоҳар
Ареал
тасвир

Садтумонӣ, гули кофар, гули маҷаҳ, саллагул, пио́н (лот. Paeónia) — ҷинси гиёҳҳои бисёрсола ё буттаҳои қадпасти ҳамешасабзест аз оилаи маҷаҳиҳо (Paconiaceae).

Тавсифоти гиёҳшиносӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Барги пармованди чок-чок ё себарга, гули калон-калону (бараш 6—12 см) серопулбарг (гули намудҳои худрӯл Садтумонӣ 5—8-барга)-и зард, сафед, сурх, гулобӣ ва тухми сиёҳи ҷилодор, меваи «баргак» дорад. Дар дунё 35— 47 намуди Садтумонӣ (ноҳияҳои мӯътадил ва кӯҳсори Евросиё, инчунин 2 намуд дар Америкаи Шимолӣ) месабзад. Дар СССР (Қисми аврупоӣ, Кавказ, Сибир, Шарқи Дур, Осиёи Миёна) қариб 20 ва аз ҷумла дар Тоҷикистон 1 намуди Садтумонӣ — гули мачоҳ (Paeonia intermedia) мерӯяд.

Садтумонӣ гули маъмул аст. Аз он (Paeonia lactiflora) навъҳои гуногуни боғиро рӯёнидаанд. Навъҳои боғии Садтумонӣ гулҳои базеб буда, боғу чорбоғ, хиёбону гулгаштҳоро оро медиҳанд. Чанд намуди Садтумонӣ (Paeonia suffruxicosa, Paeonia iutea, Paeonia delavayi, ва ғайра)-ро дар Боғи ботаникии Институти ботаникаи АФ ҶШС Тоҷикистон мепарваранд. Баъзе намудҳои садтумонӣ — Paeonia intermedia, Paeonia officinale, Paeonia anomaia шифобахшанд.

  • Краснова Н. С., Пионы, М., 1971;
  • Флора Таджикской ССР, т. 4, Л., 1973.