Fritz Bronsart von Schellendorf

Friedrich Bronsart von Schellendorf, 1913

Friedrich (Fritz) Bronsart von Schellendorf (1864 – 1950), bir Alman subayı ve siyasetçi. Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Alman askeri misyonunun parçası olarak Osmanlı Genelkurmay 2. başkanıydı. "Ermeni Tehciri planının gerçek başlatıcısı" olarak tasvir edilir.^[1]

Hayatı

Prusya Generali ve daha sonra savaş bakanı olan Paul Bronsart Schellendorff'un oğluydu. Doğu Prusya'da, Schettnienen'deki (bugünkü Kaliningrad) malikanede büyüdü. Schwerin Veronika Bronsart ile (1867-1968) 1887 yılında evlendi. Askeri kariyerine aynı yıl, 1887'de başladı. 1904-1905 yılları arası Mançurya seferinde Rus-Japon Savaşı'nda yer alarak 5. tümen komutanı oldu. Hava kuvvetlerinde pilotluk yaptı.

Albay rütbesiyle, Liman von Sanders'in başkanlığında Osmanlı İmparatorluğu'nun Alman askeri misyonu çerçevesinde, 1913 yılında İstanbul'a gitti. Osmanlı ordusunun Kurmay Başkan Yardımcısı olarak atandı. 1914 yılında Osmanlı ordusunun Genelkurmay I. Başkanı olarak atandı ve giderek Liman von Sanders'e rakip olmaya başladı. Osmanlı Karargâh-ı Umumî Harekât Müdürü Otto von Feldmann ile Osmanlı Harbiye Nazırı Enver Paşa ile yakın çalışmış ve askeri konularda onunla anlaşmıştır. 1917 yılında, Filistin'de Osmanlı yenilgisi ve Kudüs'ün İngilizlerin eline geçmesinden sonra Genelkurmay I. Başkanlığı görevinden alındı. Eylül 1918'de Batı Cephesi'ndeki 4. Yedek Tümenin komutanlığına verildi. Savaştan sonra 1919 yılında korgeneral rütbesiyle askerlikten emekli oldu. Erich Ludendorff daha sonra anılarında Bronsart'ın görevden alınmasını bir hata olarak değerlendirdi ve bir entrikanın kurbanı olduğunun farkına varmadığını açıkladı.

1926 yılında Tannenberg'in Federal başkanı oldu. 1930'larda Adolf Hitler'in ateşli bir destekçisiydi.^[2] 1938'den ölümüne kadar ikamet ettiği yerin adı olan Kühlungsborn'da yaşadı. Çiftliği 1947'de kamulaştırıldı.^[3] 1950 yılında, 85 yaşında Kühlungsborn'da öldü.

Ludendorff'la Dostluk

Friedrich Bronsart von Schellendorf, Erich Ludendorff'la çocukluk arkadaşıydı ve onun yakın destekçisiydi. 1926'da Ludendorff'un ve onun sağcı radikal destekçilerinin kişisel siyasi birliği olarak tasarlanan etnik Tannenberg Derneği'nin resmi başkanı oldu.^[4] Kiliseden ayrıldı ve Mathilde Ludendorff'un neopagan felsefesini benimsedi. 1932 sonbaharında, federal yasağın hemen öncesinde liderliği bıraktı.^[5]

Ermeni Tehciri

Osmanlı ordusunun Genelkurmay Başkanı sıfatıyla, Ermeni tehciri üzerinde çalıştı.^[6] Bronsart von Schellendorf, günümüzde bazı araştırmacılar tarafından tehcirin öncülerinden biri olarak kabul edilmektedir.^[7] Bilim adamı Vahakn Dadrian'ın, Bronsart'ın Ermenilerin sınır dışı edilmeleri için doğrudan emir verdiği raporları gösteren birçok arşiv bulunduğunu belirtti.^[8]

Schellendorf'un 1919'daki yorumları:

Yahudi gibi, Ermeni de vatanının dışındaki bir parazit gibidir, kurulduğu ülkenin refahını emer. Bu aynı zamanda ortaçağda istenmeyen bir halk olarak kendisine yöneltilen ve onun öldürülmesine yol açan nefrete neden olur.^[9]

24 Temmuz 1921'de Deutsche Allgemeine Zeitung'da yayınlanan belgelerin aksine, Ermenilerin sebepsiz yere Türk ordusunun gerisinde isyan ederek bölɡeyi kan gölüne çevirdiklerini iddia etti. Bu nedenle Türk tarafı toplama kampları kurmak zorunda kaldı ve burada Ermenilerin yaşamını daha yaşanabilir hale getirmeye çalıştı. Bireysel saldırılarda bulundukları zaman cezalandırıldılar.^[10]

Kaynakça

^ Dadrian, Vahakn N., The history of the Armenian genocide: ethnic conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus. Berghahn Books, New York 2004, ISBN 1-57181-666-6, p.256.
^ ERMENİ TEHCİRİNDE ALMANYA’NIN ROLÜ, 6 Kasım 2015, Merve Erol, Heinrich Boll Stiftung
^ Ingo Bading: Studiengruppe Naturalismus: Ein deutscher Generalstabschef und die „Armeniergreuel“ von 1915/16. Einiges zum Lebensweg des deutschen Generals Friedrich Bronsart von Schellendorf (1864–1950). Blog Studiengruppe Naturalismus: Naturwissenschaftsnahes Philosophieren und Hintergrundpolitik-Kritik seit 1900/Ludendorff-Bewegung. 29. Dezember 2011.
^ Stefan Breuer: Die Völkischen in Deutschland. Kaiserreich und Weimarer Republik. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2008, ISBN 978-3-534-21354-2, S. 255.
^ Annika Spilker: Geschlecht, Religion und völkischer Nationalismus. Die Ärztin und Antisemitin Mathilde von Kemnitz-Ludendorff (1877–1966). Campus Verlag, Frankfurt am Main 2013, ISBN 978-3-593-39987-4, S. 208
^ Wolfgang Gust: Der Völkermord an den Armeniern. Die Tragödie des ältesten Christenvolks der Welt. 1993, ISBN 3-446-17373-0, Kapitel 7.
^ Vahakn N. Dadrian: The history of the Armenian genocide. Ethnic conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus. 20 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Berghahn, New York 2004, ISBN 1-57181-666-6, S. 256.
^ Huberta von Voss (Hrsg.): Porträt einer Hoffnung. Die Armenier. Lebensbilder aus aller Welt. Schiler, Berlin 2005, ISBN 3-89930-087-4, S. 101.
^ Buttar, Prit (2016). Collision of Empires, The War on the Eastern Front in 1914. Oxford: Osprey Publishing. s. 359. ISBN 9781472813183.
^ Axel Meißner: Martin Rades „Christliche Welt“ und Armenien. Bausteine für eine internationale Ethik des Protestantismus. Lit Verlag, Münster 2010, ISBN 978-3-8258-6281-7, S. 265 f.
Jürgen Gottschlich: Beihilfe zum Völkermord: Deutschlands Rolle bei der Vernichtung der Armenier. Ch. Links Verlag, Berlin 2015, S. 133.

[1] Dadrian, Vahakn N., The history of the Armenian genocide: ethnic conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus. Berghahn Books, New York 2004, ISBN 1-57181-666-6, p.256.

[2] ERMENİ TEHCİRİNDE ALMANYA’NIN ROLÜ, 6 Kasım 2015, Merve Erol, Heinrich Boll Stiftung

[3] Ingo Bading: Studiengruppe Naturalismus: Ein deutscher Generalstabschef und die „Armeniergreuel“ von 1915/16. Einiges zum Lebensweg des deutschen Generals Friedrich Bronsart von Schellendorf (1864–1950). Blog Studiengruppe Naturalismus: Naturwissenschaftsnahes Philosophieren und Hintergrundpolitik-Kritik seit 1900/Ludendorff-Bewegung. 29. Dezember 2011.

[4] Stefan Breuer: Die Völkischen in Deutschland. Kaiserreich und Weimarer Republik. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2008, ISBN 978-3-534-21354-2, S. 255.

[5] Annika Spilker: Geschlecht, Religion und völkischer Nationalismus. Die Ärztin und Antisemitin Mathilde von Kemnitz-Ludendorff (1877–1966). Campus Verlag, Frankfurt am Main 2013, ISBN 978-3-593-39987-4, S. 208

[6] Wolfgang Gust: Der Völkermord an den Armeniern. Die Tragödie des ältesten Christenvolks der Welt. 1993, ISBN 3-446-17373-0, Kapitel 7.

[7] Vahakn N. Dadrian: The history of the Armenian genocide. Ethnic conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus. 20 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Berghahn, New York 2004, ISBN 1-57181-666-6, S. 256.

[8] Huberta von Voss (Hrsg.): Porträt einer Hoffnung. Die Armenier. Lebensbilder aus aller Welt. Schiler, Berlin 2005, ISBN 3-89930-087-4, S. 101.

[pb-9] Buttar, Prit (2016). Collision of Empires, The War on the Eastern Front in 1914. Oxford: Osprey Publishing. s. 359. ISBN 9781472813183.

[10] Axel Meißner: Martin Rades „Christliche Welt“ und Armenien. Bausteine für eine internationale Ethik des Protestantismus. Lit Verlag, Münster 2010, ISBN 978-3-8258-6281-7, S. 265 f.
Jürgen Gottschlich: Beihilfe zum Völkermord: Deutschlands Rolle bei der Vernichtung der Armenier. Ch. Links Verlag, Berlin 2015, S. 133.

[1]