İçeriğe atla

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kazakistan SSC
Казахская Советская Социалистическая Республика
Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы
Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
1936-1991
Slogan
"Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!"
"Bütün ülkelerin işçileri, birleşin!"
Millî marş
"Қазақ Советтік Социалистік Республикасінің мемлекеттік гимні"
"Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı"

Sovyetler Birliği içerisinde Kazakistan SSC (kırmızı)'nin haritadaki yeri.
Sovyetler Birliği içerisinde Kazakistan SSC (kırmızı)'nin haritadaki yeri.
BaşkentAlmatı
Yaygın dil(ler)Kazakça
Rusça
HükûmetEski Sovyet ülkeleri
Lider 
• 1936–1938
Levon Mirzoyan (ilk)
• 1989–1991
Nursultan Nazarbayev (son)
• 1936–1937
Uraz Isayev (ilk)
• 1989–1991
Uzakbay Karamanov (son)
Tarihçe 
• Kuruluşu
1936
• Birlik Cumhuriyeti
5 Aralık 1936
16 Aralık 1986
• Egemenliğin ilanı
25 Ekim 1990
• Kazakistan olarak yeniden adlandırılması
10 Aralık 1990
• Bağımsızlığın ilanı
16 Aralık 1991
• Dağılışı
1991
Yüzölçümü
• Toplam
2717300 km2
Nüfus
• Sayılan
16711900
ISO 3166 koduISO 3166-2:KZ
Öncüller
Ardıllar
Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Kazakistan

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Kazakça: Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Qazaq Kenestik Socïalïstik Respwblïkası; Rusça: Казахская Советская Социалистическая Республика, Kazakhskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika), 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.

2.717.300 kilometrekare (1.049.200 mil kare) ile yüz ölçümü bakımından Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nden sonra SSCB'nin en büyük ikinci cumhuriyetiydi. Başkenti Almatı'ydı. Varisi Orta Asya'da aynı topraklar üzerinde kurulan Kazakistan Cumhuriyeti'dir. Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Kazakistan Komünist Partisi tarafından yönetilirdi.

Uzay çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti özellikle üzerinde bulunan Baykonur Uzay Üssü ile Sovyetler Birliği'nin uzay çalışmalarında önemli bir yere sahipti. Dünyanın en eski ve en büyük uzay üssü olan Baykonur Uzay Üssü uzaya ilk kez insanın gönderildiği üs olarak da tarihe geçmişti.

Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti sahip olduğu petrol ve doğalgaz rezervleri ve önemli sanayi kuruluşları ile de SSCB içerisinde ekonomisi en iyi devletlerden biriydi.

Sovyetler Birliği'nin dağılması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyetler Birliği'nin dağılması sürecinde 17 Mart 1991'de yapılan referandumda Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde halkın %95'i birlik lehine oy kullandı (bkz. 1991 Sovyetler Birliği referandumu). Ancak 20 Ağustos 1991'de Moskova'daki darbe girişiminin ardından Rusya'nın, birliği korumakta yetersiz kaldığını fark eden Kazakistan hükûmeti 16 Aralık 1991'de bağımsızlığını ilan eden en son Sovyet cumhuriyeti oldu.

Tablo: Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Etnik Yapısı (nüfus sayımı verileri)[1]

Ulus 1959 (%) 1970 (%) 1979 (%) 1989 (%) 1999 (%)
Kazak 30.0 32.6 36.0 40.1 53.4
Rus 42.7 42.4 40.8 37.4 29.9
Ukraynalı 8.2 7.2 6.1 5.4 3.7
Beyaz Rus 1.2 1.5 1.2 1.1 0.8
Alman 7.1 6.6 6.1 5.8 2.4
Tatar 2.1 2.2 2.1 2.0 1.7
Özbek 1.5 1.7 1.8 2.0 2.5
Uygur 0.6 0.9 1.0 1.1 1.4
Koreli 0.8 0.6 0.6 0.6 0.7

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2014.