İçeriğe atla

Syzygium

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Syzygium, doğal yaşam alanları Afrika ve Asya'nın tropik ve tropik altı bölgeleri ile adaları olan 1200-1800 farklı tür içeriyor olduğu için bitkiler âleminin en kalabalık odunsu çiçekli bitki cinsidir ve Mersingiller (Myrtaceae) familyası içinde sınıflanır.

Türler açısından en yoğun çeşitliliğe Malezya'dan kuzeydoğu Avustralya'ya uzanan kuşakta rastlanır ki, bu bölgede çoğu tür iyi bilinmediği gibi, pek çoğu da bilimsel olarak henüz sınıflanmamıştır. Örneğin Avustralya'da, genel olarak "çalı kirazı" (İngilizce: brush cherry) diye adlandırılan 52 tür bilinmektedir.

Syzygium türlerinin çoğu, çok yıllık ağaç ya da çalıdır. Çeşitli türler dikkat çekici parlak yaprakları için süs bitkisi olarak, bazı türler de genel olarak "gül elması" diye adlandırılıp taze yenilebilen ya da reçel ve marmalatlarda kullanılabilen meyveleri için tropikal bölgeler boyunca yetiştirilirler. Bunun sonucunda, bu türlerin bazılarının kimi ada ekosistemlerinde istilacı tür haline geldikleri görülmüştür. Ancak ekonomik açıdan en önemli tür, açılmamış çiçek tomurcukları önemli bir baharat olan Syzygium aromaticum, yani karanfildir.

Bilimsel sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Syzygium'un bilimsel sınıflandırılması şöyledir:

Eski adlandırmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Geçmişte Syzygium, yaklaşık 1000 kadar tür içeren Eugenia cinsi ile taksonomik olarak karıştırılmıştır. Günümüzde ise eskiden Eugenia olarak sınıflanmış pek çok tür Syzygium'a dahil edilmiştir ama örneğin bahçecilik uğraşılarında, bu türlerin hala eski adlarının kullanıldığına rastlanabilir.

Yine geçmişte, çeşitli Syzygium türlerinin sınıflandırılmasında kullanılmış pek çok başka cins adı aşağıda, ilgili uzmanların adlarıyla birlikte alfabetik olarak listelenmiştir:

  • Acicalyptus A.Gray
  • Acmena DC.
  • Acmenosperma Kausel
  • Anetholea Peter G.Wilson
  • Aphanomyrtus Miq.
  • Bostrychode (Miq.) O.Berg in C.F.P.von Martius & auct. suc. (eds.)
  • Caryophyllus L.
  • Cerocarpus Colebr. ex Hassk.
  • Cetra Noronha
  • Clavimyrtus Blume
  • Cleistocalyx Blume
  • Cupheanthus Seem.
  • Gaslondia Vieill.
  • Gelpkea Blume
  • Jambolifera Houtt.
  • Jambos Adans.
  • Jambosa DC. nom. illeg.
  • Leptomyrtus (Miq.) O.Berg in C.F.P.von Martius & auct. suc. (eds.)
  • Lomastelma Raf.
  • Macromyrtus Miq.
  • Macropsidium Blume
  • Malidra Raf.
  • Microjambosa Blume
  • Myrthoides Wolf
  • Opa Lour.
  • Pareugenia Turrill
  • Pseudoeugenia Scort.
  • Strongylocalyx Blume
  • Syllisium Endl.
  • Syllysium Meyen & Schauer
  • Tetraeugenia Merr.
  • Waterhousea B.Hyland
  • Xenodendron K.Schum. & Lauterb.

Yukarıdaki adlardan Acmena, Pseudoeugenia ve Waterhousea, her ne kadar kimi uzmanlarca Syzygium'a dahil edilen az sayıda tür içerseler de halen geçerli bitki cinsleridir.

Bazı önemli Syzygium türleri aşağıda listelenmiştir.