İçeriğe atla

Udegeyce

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Udegeyce
BölgeUzak Doğu Rusyası
Etnisite1,500 Udegeyler (2010 sayımı)[1]
Konuşan sayısı
100
Dil ailesi
Varsayılan
  • Udegeyce
Dil kodları
ISO 639-3

Udegeyce (ayrıca Udihe dili, Udekhe dili, Udeghe dili) Udegey halkının dilidir. Tunguz dil ailesinin bir üyesidir.

Daha önce sözlü bir dil iken 1931'de Sovyetler Birliği'nde latinleştirmenin bir parçası olarak Udegeyce için bir alfabe oluşturuldu.[2] 1938'de latinleştirme politikası tersine çevrildi ve yazılı Udege dili Sovyet yetkilileri tarafından yasaklandı. Udige'deki kitaplar toplandı ve yakıldı . Evgeny Schneider [ru], bir Udige dili yazarı ve tercümanı halk düşmanı ilan edildi ve idam edildi.[3]

Udegeyce, yakından ilişkili Nanay dilinden çeşitli alıntı sözcükler içerir

Genel olarak, Bikin bölgesinde iki dilin büyük ölçüde karşılıklı asimilasyonu gözlemlenmiştir. Udegeyce ayrıca Nanaice'nin Bikin lehçesi üzerinde, diptonların tek seslileştirilmesi, nazal ünlülerin denasalizasyonu, azaltılmış son sesli harflerin silinmesi, ünsüz son sözcükleri engelleyen epentetik ünlüler ve intervokallerin [w] silinmesi dahil olmak üzere fonolojik etki yapmıştır.[4]

Her harfi veren 1932 Udegey latin alfabesi. Her harf basılı ve el yazısı stillerinde gösterilir. ⟨ dahil değildir.
1931-1937 Alfabesi
А а Ā ā B в Є є D d Ӡ ӡ E e Ē ē
Æ æ F f G g H h I i Ī ī jj kk
LL M m N n Ņ ņ Ŋ ŋ o o Ō o Ө ө
p p R r S s t t U u Ū ū w w Xx
y y Z z '

Udege şu anda Kiril alfabesinin "Petersburg" ve "Habarovsk" versiyonları olarak bilinen iki versiyonunda yazılmaktadır. Habarovsk versiyonu daha sık kullanılır.[5]

Kiril alfabesi (Habarovsk versiyonu)
А а ʻА ʻа А̄ а̄ А̂ а̂ Б б В в Г г Ғ ғ Ä д Ӡ ӡ И и Ӣ ӣ И̂ и̂
Й é К к Л л М м Н н Њ њ Ӈ ӈ О о ʻО ʻо О̄ о̄ О̂ о̂ П п Р р
С с Т т У уу Ӯ ӯ ̂ ŷ Ф ф Х х Ч ч ü Э e ʻЭ ʻэ Э̄ ̄ Э̂

Bu dilde kullanılan birkaç eski harf: Ж ж, З з, Љ љ, Ц ц, Ш ш, Щ щ, Ъ ъ, Ы ы, 'Ы 'ы, Ы̄ ы̄, Ы̂ ы̂, Ю ю, ' Ю 'ю, Ю̄ ю̄, Ю̂ ю̂, Я я, 'Я 'я, Я̄ я̄, Я̂ я̂

  1. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; e18 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ Алфавит Октября. Итоги введения нового алфавита среди народов РСФСР [October alphabet. The results of the introduction of a new alphabet among the peoples of the RSFSR]. 1934. s. 159. 
  3. ^ "Language Death in Siberia" (pdf). Unesco Courier. Unesco. February 1994. s. 35. 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ Nikolaeva & Tolskaya 2001
  5. ^ М. Д. Симонов, В. Т. Кялундзюга (1998). Словарь удэгейского языка (хорский диалект). Препринт [Dictionary of the Udege language (Khor dialect). Preprint]. I. ss. 3-6, 59. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]