Davy medali

Davy medali – London Qirollik Jamiyati tomonidan kimyoning istalgan sohasidagi muhim izlanishlar uchun topshiriladigan sovrin. Humphry Davy sharafiga nomlangan sovringa qoʻshimcha sifatida, dastlab £1000 (hozirda £2000) qiymatida pul koʻrinishida sovrin topshiriladi. Qirollik Jamiyati izlanishlariga koʻra, 2022-yil holatida 22 nafar kimyo yoʻnalishidagi Nobel mukofoti laureatlari Davy medaliga ega boʻlishgan.

Birinchi marta medal 1877 yilda spektral analiz boʻyicha izlanishlari uchun Robert Wilhelm Bunsen va Gustav Robert Kirchhoffga topshirilgan va shu kungacha 140 nafar olimlar bu sovrin bilan mukofatlangan. Sovrin Qirollik Jamiyatining boshqa (masalan Hughes) sovrinlardan farqli oʻlaroq har yili uzilishlarsiz topshiriladi.

Baʼzi yillarda bir yilning oʻzida bir necha olim ushbu medal bilan taqdirlangan. Masalan: 1882-yilda Dmitriy Mendeleyev va Julius Lothar Meyer elementlarning atom massasi va davriy xossalarini kashf etganlari uchun; 1883-yilda Marcelin Barthelot va Julius Thomsen termo-kimyo yoʻnalishidagi izlanishlari uchun; 1893-yilda Jacobus Henricus vanʼt Hoff va Joseph Achille Le Bel assimmetrik uglerod nazariyasi va uning optik aktiv uglerod biirikmalari konstitutsiyasini tushuntirishdagi vazifasini kashf etganlari uchun; 1903-yilda Pierre Curie va Marie Curie radiy elementi ustidagi izlanishlari uchun va 1968-yilda John Cornforth va George Joseph Popják hamkorlikda poliizeprenoidlar va steroidlarda kechadigan biosintez jarayonini tushuntirganliklari uchun Davy medali bilan taqdirlanishgan.

Davy medali sovrindorlari roʻyhati
Yil	Ism	Taqdirlash sababi	Manba
1877	Robert Wilhelm Bunsen va Gustav Robert Kirchhoff	Spektral analizdagi izlanishlari va kashfiyotlari uchun	[1]
1878	Louis Paul Cailletet va Raoul Pictet	Doimiy gazlar kondensatsiyasi ustidagi izlanishlari uchun (bir-biridan alohida lekin bir vaqtda)	[2]
1879	Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran	Galliyni kashf etgani uchun	[3]
1880	Charles Friedel	Kremniyning organik birikmalari ustidagi va boshqa izlanishlari uchun	[4]
1881	Adolf von Baeyer	Indigo sintezi uchun	[5]
1882	Dmitriy Mendeleyev va Lothar Meyer	atom ogʻirliklari oʻrtasidagi davriy nisbatlarni ochishgani uchun	[6]
1883	Marcellin Berthelot va Julius Thomsen	Termokimyo sohasidagi izlanishlari uchun	[7]
1884	Adolph Wilhelm Hermann Kolbe	Spirtlarning izomeriyasi ustida olib borgan izlanishlari uchun	[8]
1885	Jean Servais Stas	Aniq atom massalarni hisoblagani uchun	[9]
1886	Jean Charles Galissard de Marignac	Atom massalari ustida olib borgan izlanishlari uchun	[10]
1887	John Alexander Reina Newlands	Kimyoviy elementlarning davriy qonunini ishlab chiqqani uchun	[11][12]
1888	Sir William Crookes	Vakuumda elektr razryadi taʼsiri ostidagi kimyoviy moddalarning tabiati ustidagi izlanishlari uchun	[13]
1889	Sir William Henry Perkin	Kimyoviy birikmalar	[14]
1890	Emil Fischer	Organik kimyodagi kashfiyotlari va karbogidratlarni oʻrgangani uchun	[15]
1891	Victor Meyer	Yuqori haroratda bugʻning zichligini aniqlash ustidagi izlanishlari uchun	[11]
1892	Francois Marie Raoult	Eritmalarni muzlatish va eritmalarning bugʻlarining bosimi ustidagi izlanishlari uchun	[16]
1893	Jacobus Henricus van 't Hoff va Joseph Le Bel	Assimmetrik uglerod nazariyasi va uning optik aktiv uglerod biirikmalari konstitutsiyasini tushuntirishdagi vazifasini kashf etganlari uchun	[17]
1894	Per Theodor Cleve	Kamyob yer metallarining ustidagi izlanishlari uchun	[18]
1895	Sir William Ramsay	Argon kashf etilishidagi qoʻshgan hissasi va yer minerallarining gazsimon qismlariga taaluuqli kashfiyotlari uchun	[19]
1896	Henri Moissan	Ftorni ajratib olganligi va qiyin eruvchan metallar va ularning birikmalarini olishda elektr pechini ishlatishni yoʻlga qoʻyganligi uchu	[20]
1897	John Hall Gladstone	Kimyo faniga qoʻshgan katta hissasi va kimyoda optik usuldan foydalanish sohasidagi muhim ishlari uchun	[21]
1898	Johannes Wislicenus	Organik kimyoga, ayniqsa stereokimyoviy izomeriyaga qoʻshgan hissasi uchun	[22]
1899	Edward Schunck	Maren, indigo va xlorofillning ustida olib borgan izlanishlari uchun	[23]
1900	Guglielmo Koerner	Aromatik birikmalar nazariyasidagi muhim ishlari uchun	[24]