Kontent qismiga oʻtish

Destrie

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Uilyam Marshalning (chapda) Boduen III de Guin bilan dueli . Rasm Parijlik Metyuning „Katta xronika“ asaridan (XIII asr)

Destrie (fransuzcha: destrier) — katta urush ritsarining oti, odatda aygʻir (erkak ot). Bu atama ma'lum bir zotni anglatmaydi, balki jousting turnirlarida foydalanish uchun afzal koʻrilgan otning ba'zi xususiyatlarini bildiradi.

Bu atama birinchi marta 1330-yilda qadimgi ingliz tilida destrer shaklida uchraydi, u ingliz-norman tilidan kirib kelgan equus dextarius („oʻng qoʻlli ot“) va ehtimol lat tilidan kirib kelganini ham taxmin qilishadi.

Soʻnggi yillarda ushbu otlarning vazni 800—1000 kg va undan koʻp va boʻyi 175-200 sm ga yetgani haqidagi maʼlumotlar aniqlashtirilmoqda[1] . London muzeyi tarixchilari otlarning qoldiqlari va ot qurollarini oʻlchash orqali, ushbu otlar oʻzining jangovar hamkasblari bilan solishtirish mumkin boʻlgan oʻlchami va ogʻirligi boʻyicha 14-15 ingliz masofasidan[2] (taxminan 150-160 sm) koʻp boʻlmaganligini aniqladilar. Bu otlar tik turgan holda ritsarning maxoratini uch baravar oshirib, ularni janglar uchun afzal koʻrishlariga aylantirdi. Ritsar egarda va piyoda hamda yengil otliq qoʻshinlar bilan ishonchli tarzda kurashdi.

Taxminlarga koʻra, bunday ot minadigan chavandozlar bir-birining ortida turgan 10 piyoda askarni agʻdarish uchun yetarli kuchga ega boʻlgan[3]. Zirhli chavandoz va uning qurol-yarogʻining umumiy ogʻirligi otlarning sakrashini qiyinlashtirgan (shlanglar, botqoqlar va shunga oʻxshash toʻsiqlarni yengib oʻtish qiyin edi) va tez charchashga olib kelgan, shu sababli otliqlar kamondan oʻq otishdan asossiz yoʻqotishlarga duch kelishgan[4].

Ogʻir otlarning zamonaviy zotlari ushbu otlardan tarqalgan, xususan, shayr, persheron, brabant va boshqa ot zorlaridan.

  • Алексинский Д. П., Жуков К. А., Бутягин А. М. и др. Всадники войны: Кавалерия Европы. — М.: ООО «АСТ»; СПб.: Полигон, 2005. — 488 с.: ил. — ISBN 5-17-027891-8, ISBN 5-89173-277-7.
  1. Clark, John (Ed). The Medieval Horse and its Equipment: c.1150-c.1450, Rev. 2nd Ed, UK: The Boydell Press, 2004, p. 25
  2. Gravett, Christopher. English Medieval Knight 1300-1400, Oxford: Osprey Publishing, 2002, p 59
  3. „Уваров Д. Битва при Касселе (23 августа 1328 г.). Публикация на портале «XLegio».“. 2019-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 20-oktyabr.
  4. Ражнев Г. История кавалерии с древности до новейшего времени.