Malformatsiya

Arteriovenoz malformatsiya – bu qon tomirlarining kongenital anomaliyasi boʻlib hisoblanadi, unda arterial va venoz tomirlar oʻrtasida oʻzgargan tomirlarning chigalligi hosil boʻladi. Hosil boʻlgan tomir chigallarini kapilyar qon tomirlar qon bilan taʼminlamaydi. Buning natijasida, tomirlar atrofidagi toʻqimalarning holatini oʻzgartirishi kuzatiladi. Qon oqimi tezligining oshishi bilan xavf omili ham oshadi, bu esa ogʻir asoratlarni, shu jumladan oʻlimni keltirib chiqarishi mumkin^[1].

Arteriovenoz malformatsiyalarning rivojlanish sabablari irsiyat bilan bogʻliq emas. Ularning shakllanishi tomirlardagi buzilishlar bilan izohlanadi, bu homiladorlik vaqtida onaning tanasiga turli xil patogen omillar taʼsirida yuzaga kelishi mumkin, masalan:

• chekish;
• dori vositalaridan foydalanish;
• ionlashtiruvchi nurlar;
• spirtli ichimliklarni isteʼmol qilish;
• yuqori qon bosimi va boshqalar^[2].

• serebellumda: yurishning beqarorligi, mushak tonusining zaiflashishi, harakatlarni muvofiqlashtirishning buzilishi bilan namoyon boʻladi;
• temporal loblarda: koʻrish maydonining torayishi va uning qismlarini yoʻqotish, konvulsiv sindrom orqali oʻzini namoyon qiladi;
• miyaning tagida: falaj, koʻrishning buzilishi, bir yoki ikkala koʻzning koʻrligi, koʻz olmalarining harakatlanishi qiyinlashadi;
• orqa miyada: parezlar, oyoq-qoʻllarning sezgirligining buzilishi, falaj bilan namoyon boʻladi;
• oyogʻida: bemor oqsoqlikdan shikoyat qiladi, oyoq-qoʻlni qoʻllab-quvvatlaganda ogʻriq;
• jigarda: ogʻriq oʻng gipoxondriumda chuqur nafas bilan, tananing maʼlum pozitsiyalarida paydo boʻladi.

Qon tomir malformatsiyasining belgilari bemorning shikoyatlari yoki ob’ektiv tekshiruv asosida unga tashxis qoʻyish qiyin. Bu yalligʻlanishdan malign o'smalarga qadar turli xil patologiyalarga hamroh boʻlgan standart simptomlar boʻlishi ham mumkin. Arteriovenoz malformatsiyani aniq aniqlash uchun patologik shakllanishni vizualizatsiya qilishga qaratilgan instrumental diagnostika oʻtkaziladi.

• Kompyuter tamografiyasi angiografiyasi – yuqori aniqlikdagi diagnostika usuli boʻlib, u kontrast yordamida amalga oshiriladi;
• Magnit-rezonans angiografiya (MRA)– kontrastli yoki kontrastsiz amalga oshirilishi mumkin, tomirlarni, shuningdek, ularni oʻrab turgan toʻqimalarni aniq tasvirlash imkonini beradi;
• Angiografiya – qon tomirlarining invaziv rentgen kontrastli tekshirish usuli boʻlib, uning natijalariga koʻra jarrohlik aralashuvining turi va darajasi toʻgʻrisida qaror qabul qilinadi^[3].

• Malforatsiya jarayonida bosh miyani MR angiografiya tavsiri (You Tube video)