Aller au contenu

håre

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : Håre, hare.

Etimolodjeye 1

[candjî]

Tayon-bodje vî francike « hard » (coxhe, pitit toirtchî fi) ; li rfondaedje avou -e tént conte do djinre femrin do walon; li -d- etimolodjike pout tchaire dins l’ parintêye (hårete) ou esse wårdé (hårdêye); gn a måy on t ki rispite come dins l’ ortografeye do francès « hart ».

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
håre håres

håre femrin (vî mot)

  1. loyén fwait avou ene coxhete toirtcheye al mwin, di sacwantès plantes : côrî, beyôle, håvurna, oizire, så, po loyî les faxhenes ; loyén d’ waessén po loyî les djåbes.
    • Alez m’ côper ene håre
    • On loyive li botea di schoices avou des håre di côrî Lucyin Mahin, Ène bauke su lès bwès d’ l’ Ârdene (fråze rifondowe).
    • Gn aveut des faxhenes a ene håre et des cenes a deus håres.
    • Li fi do shabotî est evoye côper des håres po-z etchapler les shabots.
    • Avou des håres, on fjheut des tchaplets d’ traze pwaires di shabots Rodolphe Dedoyard (fråze rifondowe).
    • On loyive les bwès del cliyonêye avou des håres di tchårmea. Motî d’ Bouyon..
  2. (vî mot) coide ; copurade, coide po pinde ene djin.
Ratourneures
[candjî]
  1. awè li håre e s’ cô :
    1. esse on calin, on rénnvå, ki dinltins, åreut fini pindou.
    2. esse presse a s’ maryî.
Parintaedje
[candjî]
Ortografeyes
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
loyén d’ coxhe
coide
awè li håre e s’ cô
  • Francès : avoir la corde au cou

Etimolodjeye 2

[candjî]
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

håre ! [mot-criya] kimande ås tchvås po k’ i tournénxhe a hintche. Loukîz a : hote.

 a håre et a hote ou håre et hote : di tos les costés. F. à droite et à gauche.

Ratournaedjes

[candjî]

F. dia.

Omofoneye

[candjî]

Prononçaedje

[candjî]

AFE : /hɔːʀ/

Sustantif

[candjî]

håre femrin

  1. håde (gobeye, vî mousmint)